Aggregator

We eten iets minder vlees, maar wild van de jacht wordt steeds populairder

1 hour 48 minutes ago

Veel mensen eten wild alleen met kerst, maar het vlees van dieren die in de natuur worden geschoten, neemt toe in populariteit, het hele jaar door. Er zijn zelfs vegetariërs die in principe geen vlees eten, maar een uitzondering maken voor wild. Waar de totale consumptie van vlees het afgelopen jaar licht daalde, nam de consumptie van wild met ruim 10 procent toe, ziet de wildhandel.

Verslaggever Rob Koster onderzocht de jacht, slacht en bereiding van wild en maakte verslag:

Na een ochtend en middag regen op de Veluwe is het net droog en begint het al te schemeren. "En dan laat het ree zich meestal goed zien", vertelt Laurens Hoedemaker, directeur van de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging.

We lopen over een veld tussen de bossen naar een 'hoogzit' voor jagers. Daar kan je met twee personen beschut wachten tot het wild in het vizier komt. "We jagen om te zorgen dat de hoeveelheid reeën in balans is met de biodiversiteit in het bos en we jagen om te benutten", zegt Hoedemaker. "Want ree is heerlijk scharrelvlees."

Wachten in de jachthut

Nadat we ons in de jachthut hebben genesteld, wordt het jachtgeweer doorgeladen. Het is het laatste harde geluid dat we maken. Met een warmtebeeldkijker tuurt Hoedemaker het bos af om te zien of er wild in de buurt is. Vervolgens wordt het stil en begint het wachten.

Op plekken zoals de Waterleidingduinen in Noord-Holland, de Veluwe en de Oostvaardersplassen in Flevoland wordt gejaagd om de wildpopulatie binnen bepaalde grenzen te houden. Het gaat onder meer om damherten, reeën, fazanten, ganzen, eenden en hazen.

In het algemeen wordt er gejaagd om te voorkomen dat te veel dieren de natuur kaalvreten en verkeersongelukken veroorzaken. Soms wordt er gejaagd omdat er te weinig eten voor de hoeveelheid beesten is. Zo'n 27.000 mensen in Nederland hebben een jachtvergunning.

Een van de grotere handelaren is Wildhandel Pieter van Meel. Als directeur Thomas van Meel ons rondleidt, hangen er zo'n twintig damherten en een ree aan de haak. "Het is vlak voor de kerst en wild wordt bij uitstek in deze tijd van het jaar gegeten. Het is nu hard werken voor ons, zeven dagen per week en twaalf uur per dag."

We zien dat ieder dier wordt gecontroleerd door een dierenarts van de NVWA. Het vlees gaat veel naar restaurants, maar ook naar slagers en supermarkten. "De hang naar minder, maar beter vlees zie je terug in de wildconsumptie", vertelt Van Meel.

"Natuurlijk is de wildconsumptie nog altijd heel klein ten opzichte van de industrie, maar wij zien wel dat het toeneemt en dat de consument er steeds meer in geïnteresseerd is", vertelt van Meel terwijl een van de slagers een ree uitbeent. "Het is eigenlijk heel puur, natuurlijk vlees."

Afkeer van vleesproductie

Een van de supermarkten waaraan Van Meel wild levert, ziet een toename van de consumptie van wild met 13,5 procent, terwijl de totale vleesconsumptie met 0,9 procent is afgenomen.

Bij online winkel Grutto, waar veel particulieren wild kopen, zien ze de verkoop van wild met zo'n 12 procent groeien. "We zien steeds meer afkeer van industriële vleesproductie", zegt eigenaar Berend te Voortwis. Bovendien lijkt wild iets minder duur geworden. "Het prijsverschil tussen wild en rundvlees is kleiner aan het worden. Dat komt doordat de prijs van rund enorm is gestegen en de prijs van wild veel minder."

Na zo'n twee uur fluisteren en turen naar de bosrand wordt het wachten in de 'hoogzit' op de Veluwe beloond. Terwijl een ree het bos weer in rent, loopt een andere ons recht tegemoet. Het geweer is gereed, de prooi nabij en het wachten is op het schot. De NOS-verslaggever en cameraman hebben hun gehoorbescherming opgezet.

Tussen de oren van het ree heeft de jager door het vizier op het jachtgeweer een klein gewei ontdekt. "Het is een bok, een mannetje dus", fluistert Hoedemaker, terwijl hij het jachtgeweer weer van de schouder laat zakken. "Het is geitenseizoen en dan mogen er geen bokken geschoten worden."

Om de vrouwtjes met jongen te sparen, mogen in het voorjaar alleen bokken geschoten worden en in de winter alleen vrouwelijke reeën, geiten. Het is inmiddels donker geworden en dit ree is aan de jacht ontkomen.

Schiphol druk met nasturen koffers na storing in bagagesysteem

1 hour 50 minutes ago

Schiphol is "volop bezig" om de koffers na te sturen die gisteren achterbleven na de storing in het bagagesysteem. Volgens een woordvoerder van de luchthaven duurt het nog enkele dagen voordat iedereen zijn koffer weer terug heeft.

De storing ontstond in de ochtend. Door de problemen moest de ruimbagage in vertrekhal 2 handmatig worden ingecheckt. Dat duurt langer, waardoor niet alle koffers met de geplande vluchten meekonden. Zo'n 20.000 koffers bleven achter. Normaal verwerkt de luchthaven op een dag als gisteren zo'n 150.000 koffers.

Schiphol had extra personeel ingezet om zoveel mogelijk ruimbagage alsnog in te checken. De storing was aan het einde van de middag verholpen.

Ook KLM getroffen

Schiphol werkt samen met luchtvaartmaatschappijen om de achtergebleven bagage na te sturen. Het is niet bekend hoeveel koffers inmiddels bij de reizigers zijn aangekomen.

Ook KLM is getroffen door de storing. Een woordvoerder van de luchtvaartmaatschappij zegt tegen persbureau ANP dat er "hard wordt gewerkt om onze passagiers zo snel mogelijk hun bagage na te leveren". De woordvoerder kan niet zeggen om hoeveel koffers en andere bagage het precies gaat.

Trump voegt eigen naam toe aan prestigieuze Kennedy Center in Washington

2 hours 4 minutes ago

De naam van de Amerikaanse president Trump is toegevoegd aan die van het prestigieuze Kennedy Center voor uitvoerende kunsten in Washington D.C. De raad van toezicht van het cultuurcentrum, waar sinds dit jaar vooral Trump-loyalisten in zitten, stemde deze week in met de naamsverandering.

Gisteren plaatsen bouwvakkers vervolgens 'The Donald J. Trump and' met grote zwarte letters op het witmarmeren gebouw, boven de naam die het centrum in 1971 bij de officiële opening kreeg. Het gebouw heet nu dus 'The Donald J. Trump and The John F. Kennedy Center for the Performing Arts', in het kort het Trump-Kennedy Center.

Eerder dit jaar ontsloeg Trump leden van de raad van toezicht die door de vorige president Biden waren aangesteld. Trump maakte een oude bondgenoot, Richard Grenell, president van het culturele centrum en Trump liet zichzelf tot voorzitter benoemen. Ook sprak hij meermaals de wens uit om zijn eigen naam op het gebouw te zien.

Witte Huis-woordvoerder Leavitt zegt dat Trump dit jaar "ongelooflijk werk heeft verzet om het gebouw te redden, niet alleen wat betreft wederopbouw, maar ook op het vlak van financiën en reputatie".

Ze zegt dat de raad unaniem heeft ingestemd met het voorstel, maar een van de leden weerspreekt dat. Democraat Joyce Beatty zegt dat haar microfoon was gedempt in de telefonische vergadering waarin werd gestemd over de wijziging. Daardoor kon ze zich naar eigen zeggen niet uitspreken.

Wetswijziging nodig

Het Amerikaanse Congres besloot in 1964 de naam Kennedy te geven aan het centrum, ter nagedachtenis aan de president die een jaar eerder was doodgeschoten. De leden van het Congres legden dat destijds vast in een wet. Juist daarom leidt de naamsverandering tot kritiek.

In de wet staat expliciet vermeld dat het monument specifiek voor John F. Kennedy bedoeld is en dat de raad van toezicht daarop moet toezien. Om de naam te kunnen wijzigen, zou eerst de wet moeten worden aangepast.

Een nicht van JFK, Kerry Kennedy, is woedend over het besluit van de raad van toezicht. Ze zegt dat ze Trumps naam eigenhandig zal verwijderen als zijn termijn erop zit. "Over drie jaar en een maand zal ik een pikhouweel nemen en die letters van het gebouw af trekken. Maar ik heb wel iemand nodig die de ladder vasthoudt."

Strijd tegen diversiteit

De naamsverandering van het Kennedy Center maakt deel uit van beleid van de regering-Trump om zaken die zij als "te woke" ziet in de ban te doen. Direct na de inauguratie van Trump werd de aanval op DEI geopend, het beleid van Biden voor diversiteit, gelijke kansen en inclusie.

Overigens is het niet de eerste naamswijziging van de huidige regering. De Golf van Mexico werd onder Trump de Golf van Amerika. Ook hier kwam veel kritiek op, onder meer van Mexico. Daarnaast namen tal van media de naamswijziging niet over.

Verder heeft Trumps regering het ministerie van Defensie omgedoopt tot het ministerie van Oorlog. En het ministerie van Buitenlandse Zaken wil af van het lettertype Calibri, dat ingesteld werd door Biden, omdat het "te woke" zou zijn.

Witte Huis wordt gouder

Aan het Witte Huis is ook hard gesleuteld. Zo zijn er veel meer gouden ornamenten toegevoegd. De hele oostvleugel wordt afgebroken om een balzaal te bouwen, die 400 miljoen dollar moet kosten, het dubbele van de geplande prijs. Ook opende Trump in zijn ambtswoning een 'Presidential Walk of Fame', met portretten van presidenten.

Onder de plaquette van 'Sleepy Joe Biden' staat dat die "met afstand de slechtste president ooit" was en president is geworden door "de meest corrupte verkiezingen ooit in Amerika". In plaats van een portret van Biden is er een afbeelding van een 'autopen' opgehangen. Dat is een verwijzing naar een bewering van Trump dat er een automatische pen werd gebruikt om de handtekening van Biden zonder diens medeweten onder besluiten te zetten.

Trump zelf heeft twee portretten, voor zijn twee ambtstermijnen. Bij zijn nieuwste foto staat onder meer dat hij een "Historische Overwinning" geboekt heeft in de verkiezingen. Over president Reagan was hij overigens zeer enthousiast. Die wordt omschreven als "een fan van president Donald J. Trump, lang voordat Trump zijn historische campagne voor het Witte Huis voerde".

Amsterdam pakt geweld tegen vrouwen aan met vechtsporttraining en bike-buddy's

2 hours 52 minutes ago

Amsterdam neemt extra maatregelen om de veiligheid van vrouwen te vergroten. De gemeente gaat vechtsporttraining aanbieden, stelt de inlooplocatie van het Centrum Seksueel Geweld zeven dagen per week open en zet een systeem op waarbij buddy's 's nachts meefietsen naar huis.

"Het moet vanzelfsprekend zijn dat vrouwen en meiden zich zonder angst door Amsterdam kunnen bewegen", laat het gemeentebestuur weten. "Op straat, naar huis, op school of werk en in het uitgaansleven."

Amsterdam heeft al sinds 2020 een programma tegen seksuele intimidatie, maar breidt dat nu uit. Op 21 augustus, een dag na de moord op Lisa uit Abcoude, kondigde burgemeester Halsema dat al aan. "U kunt erop rekenen dat het Openbaar Ministerie, politie en de gemeenten in Amsterdam-Amstelland alles op alles zetten om vrouwenmoord, seksueel geweld en alle vormen van vrouwenhaat te bestrijden", zei ze toen.

Stadsomroep AT5 meldt nu wat dat betekent. Zo zal de inlooplocatie van het Centrum Seksueel Geweld vanaf midden januari zeven dagen per week van 09.00 tot 21.00 uur open zijn. Er komen meer hulpverleners bij de Blijf Groep. De GGD stelt extra medische deskundigheid beschikbaar zodat meer vrouwen onderzocht kunnen worden bij de eerste signalen van (seksueel) geweld. Voor slachtoffers van seksueel geweld en stalking komt er meer bescherming, onder meer met alarmknoppen.

Ook kunnen gedupeerde vrouwen gemakkelijker vragen om (gratis) juridische bijstand.

Kwetsbare locaties

Halsema zei het al in augustus: ook de openbare ruimte moet veiliger worden. De gemeente bracht eerder dit jaar ruim 160 'kwetsbare plekken' in kaart, zoals donkere of afgelegen fietsroutes, tunnels en bus-, tram- en metrohaltes. Op die plekken worden bosjes gesnoeid en extra lampen geplaatst. In Amsterdam-Zuidoost start een proef met betere verlichting.

Bovendien wil de gemeente bij nieuwe ontwerpen van straten en pleinen het "vrouwelijk perspectief" meenemen, door ervaringen van vrouwen en meiden te gebruiken bij de inrichting.

In het pakket maatregelen wordt ook ingezet op vechtsporttraining voor vrouwen. Dat lost geweld tegen vrouwen niet op, aldus het gemeentebestuur, maar draagt wel bij aan een gevoel van vrijheid. Vechtsporttrainers gaan niet alleen trainen, zij moeten vrouwen in onveilige relaties ook helpen om sneller hulp te zoeken.

Angela

Om vrouwen zich ook in het uitgaansleven veiliger te laten voelen, wil de stad dat het internationale codewoord 'Angela' meer bekendheid krijgt. Wie 'Angela' zegt in een kroeg, geeft daarmee aan dat ze wordt lastiggevallen. Horecapersoneel kan dan ingrijpen.

Amsterdam leidt daarnaast vier extra boa's op, die snel kunnen optreden tegen seksuele intimidatie op straat. Ook komt er een buddysysteem voor mensen die samen naar huis willen fietsen. De eerste bike-buddy's gaan binnenkort al meefietsen vanaf de Johan Cruijff Arena en de Ziggo Dome.

Tegelijkertijd richt het gemeentebestuur zich ook nadrukkelijk op mannen. Op dit moment loopt al de campagne 'Man, zeg er wat van', die mannen oproept zich uit te spreken tegen (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Verder wil de stad aan jongeren workshops gaan geven over de impact van vrouwonvriendelijke uitingen op sociale media.

Pakistaanse oud-premier Imran Khan opnieuw veroordeeld voor corruptie

3 hours 48 minutes ago

De voormalige Pakistaanse premier Imran Khan is veroordeeld tot een gevangenisstraf van zeventien jaar vanwege corruptie. De straf komt boven op een eerdere veroordeling, in een andere corruptiezaak. Khan zit al ruim twee jaar vast.

De rechtbank legde ook zeventien jaar cel op aan Khans vrouw. Beiden moeten ook een boete betalen.

De Toshakhana 2-zaak draait om de aankoop van staatsgeschenken. De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman deed de Pakistaanse staat dure horloges en juwelen cadeau toen Khan in 2021 als premier een staatsbezoek bracht. Volgens aanklagers kochten Khan en zijn vrouw die geschenken vervolgens voor een spotprijs over, wat in strijd is met de regels rond geschenken.

De advocaat van de 73-jarige Khan is niet te spreken over de uitspraak. Volgens hem heeft de rechtbank het vonnis uitgesproken zonder de verdediging aan te horen.

Tientallen rechtszaken

De voormalige cricketspeler Khan werd in 2018 voor het eerst premier. In 2022 werd hij afgezet na een motie van wantrouwen die door de oppositie werd ingediend.

Een jaar later werd hij opgepakt voor meerdere aanklachten, waaronder corruptie en het lekken van staatsgeheimen. Sindsdien zit hij vast en lopen er tientallen rechtszaken tegen hem.

De voormalige premier werd afgelopen januari al veroordeeld tot veertien jaar cel voor corruptie. Hij had zich volgens de rechtbank laten omkopen door een vastgoedmagnaat. Khan zou in ruil voor financiële diensten twee stukken grond hebben gekregen.

Populair

Khan heeft alle aantijgingen altijd tegengesproken en zegt dat hij politiek monddood wordt gemaakt. Ook critici zeggen dat de lange veroordelingen een manier zijn om Khan in de cel te houden.

De oud-premier is nog altijd populair in zijn land. Zijn aanhangers gaan regelmatig de straat op om zijn vrijlating te eisen. Daarbij worden honderden mensen door de Pakistaanse autoriteiten opgepakt.

Statiegeldsysteem vooral betaald uit niet ingeleverde flesjes

4 hours 27 minutes ago

Het statiegeldsysteem wordt voor het overgrote deel betaald door consumenten die hun flesjes en blikjes niet inleveren. Dat blijkt uit cijfers van producentenorganisatie Verpact. De producenten zelf dragen veel minder bij, hoewel zij verantwoordelijk zijn voor de inzameling.

In 2024 was het bedrag dat consumenten lieten liggen door hun flesjes en blikjes niet in te leveren bijna 140 miljoen euro. Daarmee werd ongeveer driekwart van het statiegeldsysteem gefinancierd. Producenten droegen 33 miljoen euro bij.

Volgens Maarten van Heuven van actiegroep Fair Resource Foundation is de verhouding nu heel scheef. Hij noemt het logisch dat consumenten wat bijdragen aan het statiegeldsysteem, maar volgens hem is het doorgeslagen. "Over de jaren 2021 tot en met 2024 gaat het om een bedrag van een half miljard euro aan niet uitbetaald statiegeld."

Dat is volgens hem deels te wijten aan de consumenten zelf, die de blikjes en flesjes in de prullenbak of in de berm gooien. Maar daarnaast schieten de producenten tekort. "Verpact is te laat begonnen met investeren in meer en betere inlevermachines en dat komt zeker ook doordat er te weinig innamepunten zijn gerealiseerd."

Zelf statiegeldmachines betalen

Verpact vindt niet dat er sprake is van een scheve verhouding tussen wat consumenten en producenten bijdragen aan het statiegeldsysteem. "Het is door de wet dat we dit moeten doen", aldus directeur Hester Klein Lankhorst. "Het niet geinde statiegeld moet terug in het systeem."

Verpact zegt dat er wel degelijk op tijd in machines is geïnvesteerd, al kan de organisatie niet zeggen hoeveel. "Dat maakte toen deel uit van de totale vergoeding aan supermarkten", licht financieel directeur Jeroen Kluiters toe. "Die kochten er vervolgens zelf machines van."

Met de introductie van statiegeld op blikjes in 2023 veranderde dat. "Toen zijn we zelf statiegeldmachines gaan financieren voor innamepunten", aldus Kluiters. In 2023 en 2024 ging het om investeringen van in totaal 155 miljoen euro.

90 procent

Verpact-directeur Klein Lankhorst verwacht dat er de komende jaren steeds meer statiegeld wordt uitbetaald omdat de inzameling verbetert. Ze vindt dat een goede ontwikkeling. "Doel is om te voldoen aan de wettelijke inzamelnorm."

Producenten zijn wettelijk verplicht om 90 procent van alle plastic flessen en blikjes in te zamelen, maar halen dit al jaren niet. Na grote druk van de toezichthouder, de Inspectie Leefomgeving en Transport, is het inzamelpercentage wel aan het stijgen.

Producenten moeten voortaan wel relatief meer gaan bijdragen aan het statiegeldsysteem. Volgend jaar moeten ze voor elk blikje dat ze op de markt brengen 1 cent afdragen, vijf keer zoveel als nu.

Voor flesjes werd die bijdrage twee jaar geleden nog verlaagd. Daar verandert komend jaar nog niets aan.

'Geen prioriteit'

Om de inzameling verder omhoog te krijgen, pleit Verpact inmiddels voor een innameplicht, iets waar het zich eerder niet over uit durfde te spreken. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat doet daar op dit moment onderzoek naar.

Ook de Fair Resource Foundation is daarvoor. Wel blijft de organisatie kritisch. "Verpact heeft sinds de lancering van statiegeld op flesjes in 2021 ingezet op vrijwillige donatiebakken in plaats van op inleverpunten waar je statiegeld terug kan krijgen", aldus Van Heuven. "Het daadwerkelijk teruggeven van statiegeld was vanaf het begin al niet de prioriteit."

OM legt Heineken een boete op van anderhalf miljoen euro

Het Openbaar Ministerie (OM) legt Heineken een boete op van anderhalf miljoen euro vanwege het overtreden van de statiegeldregels. De bierbrouwer vulde tussen 1 en 11 april 2023, toen statiegeld op blik verplicht werd, nog ruim 7,2 miljoen blikjes zonder statiegeld.

Milieuorganisatie Fair Resource Foundation bracht de zaak aan het rollen en deed aangifte tegen Heineken. Het OM opende vervolgens een onderzoek. Daaruit bleek dat Heineken de regels verkeerd had geïnterpreteerd. Blikjes die zonder statiegeld voor 1 april waren gevuld, mochten na de ingangsdatum nog verkocht worden. Het was niet toegestaan om nog lege, niet-statiegeldblikken te vullen na 1 april, maar Heineken had dat dus wel gedaan.

De bierbrouwer laat in een reactie weten dat de invoering een "complexe overgang" was. Naast het betalen van de boete doet Heineken een donatie van 500.000 euro aan een goed doel dat het statiegeldsysteem helpt versnellen.

Inwoners Moerdijk willen meer compensatie voor verdwijnen dorp

4 hours 48 minutes ago

Inwoners van Moerdijk zijn niet van plan zich neer te leggen bij de compensatie die ze krijgen als het dorp moet verdwijnen. Ze willen niet de beloofde 100 procent vergoeding voor huiseigenaren, maar zetten in op 350 procent. Dat zegt het Bewonerscollectief Moerdijk tegen EenVandaag.

Het college van burgemeester en wethouders stelde vorige maand voor om Moerdijk op te heffen, tot schok van de inwoners. Het dorp met 1100 inwoners moet plaatsmaken voor de uitbreiding van het nabijgelegen haven- en industriegebied. Er moet een knooppunt in de energietransitie komen, met een nieuw hoogspanningsstation en meerdere waterstoffabrieken.

Overigens is een definitief besluit nog niet genomen, al lijkt het er wel sterk op dat Moerdijk zal verdwijnen. De provincie en het toekomstige kabinet zullen daarover in juni een knoop doorhakken.

In de tussentijd gaat het vooral over hoe woningbezitters moeten worden gecompenseerd. De gemeente heeft de bestaande regeling onlangs uitgebreid. Bewoners kunnen nu hun huis voor 100 procent van de taxatiewaarde verkopen, waar dat eerder 95 procent was. Maar wat betreft de bewoners is dat te weinig.

Emotionele schade

"Het gaat om veel meer dan een huis alleen", zegt voorzitter Marianne Quik van het Bewonerscollectief Moerdijk tegen EenVandaag. "Wat we hier hebben opgebouwd is niet te taxeren. We zetten daarom in op minstens 350 procent. Daarin hebben we ook andere zaken meegerekend, zoals het kopen van een nieuwe woning, verhuiskosten en de emotionele schade."

Dat zegt ook advocaat Geert-Jan Knoops, die door de betrokkenen is ingehuurd om de compensatie aan te vechten. Hij kijkt verder dan alleen de Nederlandse wetgeving. "Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens gaat minimaal uit van 100 procent, maar kijkt nadrukkelijk verder", zegt hij. Knoops vindt dat de gemeente ook factoren als verlies van sociaal leven, cultureel erfgoed en activiteiten van bedrijven moet meenemen. Anders "leg je een onredelijke belasting op bewoners", stelt hij.

Wethouder Danny Dingemans zegt tegen EenVandaag dat hij 350 procent compensatie ambitieus vindt. "Maar het zou best zo kunnen zijn dat dat inderdaad de prijs is waar je op uitkomt als je al die componenten die die schade betreffen voor inwoners meeneemt."

Wekdienst 20/12: Gesprekken over Oekraïne gaan verder • Ontknoping Wie is de Mol?

6 hours 12 minutes ago

Goedemorgen! De Amerikaanse onderhandelaar Witkoff gaat weer om de tafel met Oekraïense en Russische delegaties en in Amsterdam is de ontknoping van Wie is de Mol?.

Eerst het weer: Het is vandaag grijs, met in de ochtend lokaal nog hardnekkige mist. Vanmiddag volgt vanuit het zuiden wat regen. Bij een zwakke tot matige zuidoostenwind is het een graad of 8. De komende dagen is het droog en veelal bewolkt. Bij een koude oostenwind daalt de temperatuur geleidelijk.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het Amerikaanse ministerie van Justitie heeft documenten vrijgegeven over de overleden zedendelinquent Jeffrey Epstein. Bij de eerste documenten zitten veel bestanden met foto's. Daarop zijn interieurs van een of meer huizen te zien. Ook zijn er foto's van onder anderen oud-president Bill Clinton.

Honderden pagina's zijn weggelakt. Dat is volgens het ministerie gedaan om persoonlijke informatie van slachtoffers en van privépersonen te beschermen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Bij Those Vegan Cowboys hebben ze een manier gevonden om caseïne te maken zonder koeien. Caseïne is het belangrijkste eiwit in kaas. Er wordt 6 miljoen euro geïnvesteerd om plantaardige kaas te maken. In de Verenigde Staten is al toestemming om de markt te betreden. Volgend jaar zijn er proeverijen in Nederland.

Fijne dag!

Kalifaat ligt in puin, maar IS inspireert wereldwijd nog tot dood en verderf

6 hours 34 minutes ago

Een vader en een zoon schoten afgelopen zondag in Sydney vijftien mensen dood bij een Chanoeka-viering. In hun auto werden twee zwarte IS-vlaggen gevonden. Het bloedbad op het populaire Bondi Beach onderstreept het gevaar van de jihadistische ideologie van terreurbeweging Islamitische Staat.

De beweging is volgens de Global Terror Index nog altijd de dodelijkste terroristische organisatie wereldwijd. Maar er zijn enorme regionale verschillen. Geradicaliseerde eenlingen voeren aanslagen uit onder dezelfde IS-vlag waarmee op andere plekken in de wereld steden of regio's worden bezet.

Opmars in Afrika

Gisteravond nog voerde de VS in Syrië een aanval uit op meerdere IS-doelen. Maar over het algemeen is de gewapende groep in Syrië en Irak nog maar een schim van wat ze was in de hoogtijdagen van het zogenoemde kalifaat, zo'n tien jaar geleden. In delen van Afrika hebben andere IS-afdelingen de laatste jaren een opmars gemaakt. In samenwerking met lokale milities weet Islamitische Staat daar te profiteren van chaos en zwak lokaal bestuur.

"De meeste aanslagen die IS pleegt, gebeuren in de Sahel-regio in Afrika", zegt Pieter Nanninga, jihadisme-onderzoeker van de Rijksuniversiteit Groningen. Ook in Syrië zijn de laatste jaren fors meer aanslagen gepleegd. Nanninga verwijst onder meer naar de dood van drie Amerikanen in Centraal-Syrië afgelopen weekend. "IS lijkt te willen profiteren van de onrust in Syrië onder de nieuwe machthebbers."

In 2014 en 2015 hield IS grote delen van Irak en Syrië bezet. Aangespoord door het kalifaat werden grootschalige aanslagen gepleegd in onder meer Parijs, Brussel en Nice. Maar de terreurbeweging werd in 2019 grotendeels verslagen en sindsdien is de organisatie getransformeerd.

Volgens experts lijkt er nauwelijks nog sprake van centrale aansturing. "De nadruk is verschoven naar IS-franchises in verschillende delen van de wereld", zegt Bart Schuurman, hoogleraar terrorisme en politiek geweld van de Universiteit Leiden. "Zij varen grotendeels een eigen koers die inspeelt op lokale conflicten."

In bijvoorbeeld Afrika, maar ook in delen van Zuid- en Centraal-Azië proberen IS'ers zichzelf te presenteren als alternatief voor lokale bestuurders. Schuurman: "Ze pretenderen oplossingen te hebben voor langslepende maatschappelijke problemen, proberen effectiever te regeren dan de overheden en spelen in op de vaak grote onvrede met de centrale regering." Desondanks hebben burgers vaak het meest te lijden onder aanvallen door IS.

Grote aanslagen door ISIS-K

De Afrikaanse IS-vertakkingen zijn vooral bezig om hun machtsbasis op de grond te vergroten. ISIS-K daarentegen, de afdeling die actief is in Centraal- en Zuid-Azië, pleegt ook duizenden kilometers verderop grote aanslagen.

Islamitische Staat Provincie Khorasan is onder meer verantwoordelijk voor het bloedbad in een concertzaal in een voorstad van Moskou, waarbij vorig jaar ruim 130 mensen werden gedood. "De afgelopen tijd waren er minder aanslagen, maar het is lastig in te schatten of ISIS-K nu zwakker is geworden of daartoe zelf heeft besloten", zegt Nanninga.

Op het hoogtepunt had IS zo'n 80.000 strijders wereldwijd, tegenwoordig zijn dat er minder:

De aanslag in Sydney werd uitgevoerd door Naveed Akram en zijn vader Sajid Akram. Naveed is opgedoken in foto's met aan IS gelinkte mannen in Australië. De veiligheidsdiensten hadden hem in de gaten gehouden, maar concludeerden dat er destijds geen aanwijzingen waren dat hij een aanslag zou gaan plegen.

IS heeft geen provincie uitgeroepen op het Australische continent. Er is wel een mogelijke link tussen de aanslagplegers en het IS-netwerk in de Filipijnen.

'Militaire training'

Volgens een anonieme bron binnen de Australische anti-terreurdienst hebben de twee mannen militaire training gehad op het eiland Mindanao. Het staat vast dat ze daar geweest zijn, maar de Filipijnse autoriteiten zeggen dat er geen enkel bewijs is dat het tweetal daar is getraind door terroristen.

In 2017 hadden IS-strijders de Filipijnse stad Marawi bezet. Na een maandenlange strijd tegen het leger werden de jihadisten verslagen. Experts schatten dat er nog een kleine groep (voormalige) IS'ers actief is.

Er is ook geen direct contact met IS nodig om een aanslag te plegen. Het is een strategie van de terreurbeweging om individuen aan te sporen bommen te maken of met een mes burgers te lijf te gaan. Hoewel de stroom propaganda vanuit IS is afgenomen, blijkt het nog altijd genoeg om met name jongeren te inspireren tot geweld.

"Ik denk dat IS voor ons in het Westen veel minder gevaarlijk is dan tien jaar geleden, en ook zelfs minder gevaarlijk dan de afgelopen jaren", zegt Nanninga.

Minder aanslagen in Europa

Zo concludeerde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) vorige week dat er minder jihadistische aanslagen zijn gepleegd in de tweede helft van 2025 dan in de vijf jaren ervoor. Desondanks blijft IS volgens het rapport de grootste jihadistische dreiging voor Europa.

Recente arrestaties in onder meer Nederland, Duitsland en Polen laten volgens Schuurman zien dat de politie "veel weet te voorkomen". Hij benadrukt daarbij dat er in vergelijking met het vorige decennium in Europa fors minder dodelijke aanslagen zijn gepleegd.

Toch lijkt er nu wel sprake van een opleving in de bereidheid om een aanslag te plegen. "We zijn in het Westen IS wellicht grotendeels uit het oog verloren, maar dat geldt niet andersom."

Aantal sportblessures neemt toe, mountainbike grootste risico

7 hours 29 minutes ago

Het aantal sportblessures in Nederland is in 2024 met zo'n 300.000 gevallen gestegen. Dat meldt kenniscentrum VeiligheidNL. Naar schatting 4,6 miljoen mensen liepen gezamenlijk 5,6 miljoen blessures op.

De toename is gedeeltelijk te verklaren door het feit dat meer mensen de laatste jaren zijn gaan sporten. "Dat is natuurlijk heel goed, maar het leidt ook tot meer blessures", zegt Victor Zuidema, expert blessurepreventie bij VeiligheidNL. "Gelukkig zijn lang niet alle letsels ernstig. En je kunt veel blessures uiteraard voorkomen door bewuster met je sport bezig te zijn."

Spoedeisende hulp

Het aantal bezoeken aan een spoedeisende hulp als gevolg van een sportblessure neemt juist af. "Dat komt ook doordat we andere sporten zijn gaan doen, zoals sportief wandelen, fitness of fietsen", zegt Zuidema. "We zijn dus wel meer gaan sporten, maar de risico's verschillen."

Dat er minder mensen naar de spoedeisende hulp gaan, vindt hij een goed teken. "Dat is ook positief voor de ontlasting van het zorgsysteem. We zien dat bij blessures tegenwoordig vaker een andere behandeling wordt ingezet."

Volgens de expert blessurepreventie is het in bepaalde gevallen bijvoorbeeld verstandiger om naar de fysiotherapeut te gaan in plaats van naar het ziekenhuis. "Enkelbandletsel moet je zeker behandelen, maar een behandeling op de spoedeisende hulp heeft dan niet altijd zin." Bij zwaardere kwetsuren, zoals botbreuken, is dat uiteraard anders.

De meeste sporters die op de spoedeisende hulp terechtkomen zijn onder de 18 jaar. "Als ouder ga je met een geblesseerd kind vaak sneller naar het ziekenhuis dan wanneer je zelf iets mankeert", zegt Zuidema. "Daar komt bij dat jongeren motorisch nog in ontwikkeling zijn en meer risico nemen."

Mountainbike

Het grootste risico op een bezoek aan de spoedeisende hulp door een blessure lopen sporters tijdens het mountainbiken. Volgens Zuidema komt dat gedeeltelijk doordat dat "een heel technische sport is".

Dat herkent mountainbiker Troy Corsen, van de Nederlandse toerfietsbond NTFU. "Dat zit hem bijvoorbeeld in de obstakels die je tijdens het mountainbiken kan tegenkomen. Maar dat maakt het juist interessant."

Toch levert een val tijdens het mountainbiken soms behoorlijk letsel op. "De gevolgen kunnen best groot zijn als je met een hoge snelheid ten val komt. Maar als je goed geïnformeerd en getraind bent, is het ook een sport die heel veilig kan."

Kleurcodes

Corsen wijst erop dat het aantal mountainbikers in tien jaar tijd is verdubbeld. Daar zijn ongetwijfeld mensen bij die het mountainbiken onderschatten, zegt hij. "We leven in een fietsland en we geloven dat alles goed geregeld is. Maar op een mountainbikeroute kom je obstakels tegen die het je bewust moeilijker maken."

Om mensen beter voorbereid op de fiets te zetten, werkt Corsen met collega's aan een kleurcodesysteem dat de moeilijkheidsgraad van mountainbikeroutes weergeeft. "Dat is vergelijkbaar met het systeem bij skipistes. Groen is een makkelijke route, blauw gemiddeld, rood is behoorlijk uitdagend en zwart voor ver gevorderden." Veruit de meeste routes in Nederland hebben de blauwe kleurcode, zegt Corsen.

Aan iets meer dan de helft van de 280 mountainbikeroutes in Nederland is inmiddels een kleurcode toegekend. "We roepen de beheerders van de overige routes ook op om mee te doen", zegt Corsen. "De kans op valpartijen en letsel wordt daarmee kleiner."

Kabinet heeft haast met F-35's op Lelystad, vakantievluchten lijken ondergeschikt

9 hours 34 minutes ago

Defensie krijgt een vliegbasis voor F-35's en een grote kazerne op Lelystad Airport. Dat heeft het demissionaire kabinet besloten. Het besluit is onderdeel van het landelijke plan 'Ruimte voor Defensie' dat over vijftig nieuwe locaties gaat.

Het demissionaire kabinet kon vrijdag, tot grote spijt van de direct betrokken bewindspersonen, geen compleet besluit nemen over de toekomst van Lelystad Airport. Een compleet besluit betekent dat er tegelijk over defensievluchten en vakantievluchten afspraken worden gemaakt met Flevoland en de luchthaven. Die zien mogelijkheden voor extra werkgelegenheid en inkomsten.

Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat het volgende kabinet een besluit neemt over vakantievluchten en daar houden de huidige bewindslieden zich aan. Maar ook al is het complete besluit er nog niet, het demissionaire kabinet doet toch een stap naar voren.

Want Defensie heeft geen tijd om te wachten, zegt staatssecretaris van Defensie Tuinman (BBB). "We nemen nu het besluit over de planologische inpassing voor de F-35's. Er moeten bijvoorbeeld al shelters gebouwd gaan worden. En we willen ook duidelijkheid geven aan de mensen die er wonen."

Vakantievluchten niet zeker

Shelters zijn de beschermende gebouwen waar de F-35's onder kunnen staan, zodat ze niet vanuit de lucht door bijvoorbeeld drones beschadigd kunnen worden. Ook voldoet de landingsbaan niet aan de NAVO-normen, die moet worden verlengd. Tuinman: "We zetten nu dit proces in gang en dat duurt nog wel een aantal maanden. Dan kan het nieuwe kabinet daarna mooi het besluit nemen over burgerluchtvaart."

Minister van Infrastructuur Tieman (BBB) had het liefst vorige week al het complete kabinetsbesluit bekendgemaakt. Hij wekte de indruk dat daar ruimte in zat voor vakantievluchten. "We doen op dit moment wat de Tweede Kamer wil, maar ik ben er wel voor gegaan", zei hij. Toen duidelijk werd dat Tieman het complete besluit wilde nemen, greep GL-PvdA in met een motie.

Tieman draagt het dossier nu met de nodige informatie en berekeningen over aan de formatietafel, met D66, CDA en VVD. D66 en CDA stemden vorige week tegen het openhouden van Lelystad Airport voor burgerluchtvaart, de VVD stemde voor.

Echt zeker dat er ook vakantievluchten gaan komen, is het dus niet. Minister Tieman: "Het is voor de regio nog een uitdaging om die wens over te brengen aan de landelijke politiek." Staatssecretaris Tuinman benadrukt dat het defensiebesluit niet nadelig hoeft uit te pakken. Zonder de F-35's was er helemaal weinig kans op goedkeuring voor vakantievluchten, redeneert hij.

Honderden miljoenen

Mochten er geen vakantievluchten mogen vertrekken, dan heeft Schiphol als eigenaar van Lelystad Airport al gewaarschuwd dat de afkoop daarvan een miljard euro kost. "We hebben dat op de formatietafel gelegd. Ik heb het bedrag gehoord. Die uitspraak laat ik even voor Schiphol, maar we hebben het niet over tientallen miljoenen." Met andere woorden: het gaat eerder om honderden miljoenen, maar dat wil Tieman niet zeggen.

Maar ook hij denkt, net als Tuinman, dat het nieuwe kabinet er niet lang over hoeft te doen. "De Kamer heeft gezegd: 'we willen niet dat deze ploeg een besluit neemt'. Als dat over drie maanden met een nieuw kabinet wel wordt gedaan, dan heb je een andere discussie met elkaar."

Het intrekken van het voornemen om de F-35's op Lelystad in te zetten is met dit besluit in ieder geval een stuk lastiger geworden. Aan de formatietafel zullen dus vooral de financiële belangen worden afgewogen van de Rijksoverheid, de regio en Schiphol, de overlast voor omwonenden en de 'stikstofruimte' die nodig is voor natuurvergunningen.

Zorgen over gevolgen

De provincie Gelderland en de gemeente Lelystad hebben inmiddels weinig enthousiast gereageerd op het kabinetsbesluit. Gelderland zegt in het duister te tasten over de gevolgen van de stationering van F-35's op Lelystad Airport. De provincie is fel tegen laagvliegroutes voor de jachtvliegtuigen over onder meer de Veluwe en hoe die routes eruit gaan zien, blijft in de plannen van Defensie onduidelijk.

"Wij begrijpen niet dat het kabinet een besluit neemt zonder inzicht in de gevolgen. Wij vragen duidelijkheid voordat er onomkeerbare stappen worden gezet", aldus de provincie.

De gemeente Lelystad heeft het ministerie van Defensie opgeroepen omwonenden en ondernemers rond Lelystad Airport "ruimhartig te compenseren". Volgens de gemeente ondervinden zij gevolgen van het steeds maar weer uitstellen van een besluit over openstelling van het vliegveld voor passagiersvliegtuigen.

Improving the Cloud Chamber

10 hours 22 minutes ago
Want to visualize radioactive particles? You don’t need a boatload of lab equipment. Just a cloud chamber. And [Curious Scientist] is showing off an improved miniature cloud chamber that is easy …read more
Al Williams

Dode na botsing tussen trein en auto in Beltrum

10 hours 49 minutes ago

Een trein is gisteravond op een auto gebotst op een spoorwegovergang in de Gelderse plaats Beltrum. De bestuurder van de personenauto is daarbij om het leven gekomen.

Spoorbeheerder ProRail meldt dat het om suïcide gaat.

Volgens de Gelderlander raakte in de trein niemand gewond. Het treinverkeer was vanwege het politieonderzoek vanaf 22.00 uur gestremd tussen Vorden en Lichtenvoorde-Groenlo.

Het is al de tweede keer dit jaar dat er een dodelijk ongeluk plaatsvindt op de overgang aan de Nijkampsweg in Beltrum. In maart botste een trein daar ook op een personenauto, waarbij de bestuurder om het leven kwam.

Hulp nodig?

Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfdoding helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.

VS voert aanval uit op IS-doelen in Syrië na aanslag op militairen

12 hours 19 minutes ago

De Verenigde Staten hebben gisteravond een aanval uitgevoerd in Syrië op meerdere doelen van Islamitische Staat, meldt de Amerikaanse regering.

Volgens minister van Defensie Hegseth was de aanval een vergelding voor een aanslag van afgelopen weekend in Centraal-Syrië. Daarbij werden een tolk en twee Amerikaanse militairen gedood en raakten drie andere militairen gewond. "Dit is niet het begin van een oorlog, maar een wraakactie", stelde Hegseth.

Het Pentagon meldt dat meer dan zeventig doelen werden geraakt in Centraal-Syrië, rond de steden Raqqa en Deir ez Zor. Daarbij zouden IS-leden en wapendepots zijn geraakt. Volgens het Syrische Observatorium voor Mensenrechten, dat vanuit Londen opereert, zijn een prominente IS-leider en een aantal militanten gedood.

Bij de aanval werden meerdere gevechtsvliegtuigen en helikopters ingezet en werden raketten vanaf de grond afgevuurd. Ook Jordanië zou daarbij vliegtuigen hebben ingezet.

'Steun van Syrische regering'

Na de aanslag bij de stad Palmyra van vorig weekend had president Trump al "zeer serieuze vergeldingsmaatregelen" aangekondigd. In het oosten van Syrië zitten honderden Amerikaanse militairen die onderdeel zijn van een coalitie die tegen IS vecht. Trump meldt op zijn socialemediakanaal Truth Social dat de Syrische regering "volledig achter de aanval" staat.

Er zijn verschillende lezingen over wie er achter de aanslag zat. Centcom, het Amerikaanse militaire commando voor het Midden-Oosten, wijst naar een IS-militant. Het Syrische Observatorium zegt dat het juist gaat om een Syrische militair, die sympathieën heeft voor IS. Het Syrische ministerie van Binnenlandse Zaken zei dat deze week ook. De verantwoordelijkheid voor de aanslag is door niemand opgeëist.

De Syrische president Sharaa ondertekende vorige maand een verklaring om zich aan te sluiten bij de internationale coalitie tegen IS. Dat deed hij bij een bezoek aan Trump in het Witte Huis, als eerste Syrische president ooit. Sharaa krijgt op zijn beurt Amerikaanse steun voor zijn leger. Er is nog altijd weinig duidelijk over wat het akkoord tussen Syrië en de VS in de praktijk zal betekenen.

Correspondent Midden-Oosten Daisy Mohr:

"Hoewel IS in Syrië in 2019 is verslagen, is het gedachtegoed nooit helemaal weg geweest. Tegenwoordig zijn er vooral slapende cellen: mensen die overdag bijvoorbeeld in een vrachtwagen rijden of in een winkeltje werken, maar als het nodig is IS-strijder zijn.

Ik ben net ruim een week in het gebied geweest en het is heel goed voelbaar dat die dreiging van IS steeds groter wordt. Dat vertellen mensen ook, vooral de Koerden die al jarenlang tegen IS vechten. Zij verliezen wekelijks militairen in die strijd en waarschuwen dat het gevecht zich zal uitbreiden naar andere gebieden.

IS heeft kunnen profiteren van het machtsvacuüm dat is ontstaan na de val van het regime-Assad een jaar geleden. In die chaos zijn naar alle waarschijnlijkheid allerlei grote wapenopslagplaatsen van Assads leger in handen gevallen van IS, eigenlijk als een soort cadeau.

De nieuwe machthebbers zitten bovendien in een spagaat. Enerzijds is er hun jihadistische achtergrond, anderzijds hebben ze zich aangesloten bij de coalitie tegen IS en waren ze hoogstwaarschijnlijk op de hoogte van de Amerikaanse aanval van gisteravond. Dat aspect was bij de aanslag in Palmyra ook interessant, want we horen dat de dader deel uitmaakte van het nieuwe Syrische leger van president Sharaa, en dus IS-gedachtegoed erop nahoudt. Dat maakt het allemaal nog veel ingewikkelder, omdat die aanslag als het ware van binnenuit kwam."

Justitie VS geeft deel Epstein-documenten vrij, honderden pagina's zwartgelakt

16 hours 7 minutes ago

Het Amerikaanse ministerie van Justitie is begonnen met het vrijgeven van documenten over de overleden Jeffrey Epstein. Het is een deel van het materiaal dat in de loop van tientallen jaren is verzameld, onder meer in onderzoeken naar seksueel misbruik door de steenrijke investeerder.

Het materiaal is gepubliceerd op de website van het ministerie. Journalisten zijn begonnen met het doorspitten van de documenten, al is er op het eerste gezicht ook veel informatie weggelakt. Volgens CBS News zijn zeker 550 pagina's helemaal zwartgelakt. In veel andere documenten zijn namen en passages onleesbaar gemaakt. Het ministerie meldt dat nog niet alles is vrijgegeven en dat er meer volgt "voor het einde van dit jaar".

Het ministerie zegt over de documenten dat "al het mogelijke" is gedaan om persoonlijke informatie van slachtoffers van Epstein en van privépersonen te beschermen. Over de weggelakte informatie meldt het ministerie dat dat onder meer de namen zijn van meer dan 1200 personen: slachtoffers van Epstein en hun familieleden.

Bij de eerste documenten die journalisten nu hebben bekeken, zitten veel bestanden met foto's. Daarop zijn interieurs van een of meer huizen te zien. Wanneer de foto's zijn genomen en waarom is onduidelijk.

Clinton

Er zitten ook beelden van oud-president Bill Clinton bij. Hij is onder meer te zien in een bubbelbad met iemand die onherkenbaar is gemaakt. De woordvoerder van Clinton Angel Ureña stelt dat het Witte Huis van Clinton een zondebok probeert te maken, terwijl mensen "behoefte hebben aan antwoorden".

Hij zegt dat Justitie "zo veel korrelige foto's van meer dan twintig jaar oud naar buiten kan brengen, maar dat dit niet over Clinton gaat". Hij wijst erop dat Clinton banden met Epstein heeft verbroken voordat die werd veroordeeld, terwijl er ook mensen zijn die dat niet hebben gedaan. Daarbij lijkt hij ook naar Trump te wijzen.

Correspondent Verenigde Staten Sjoerd den Daas:

"Het is vrijwel onmogelijk stevige conclusies te trekken op basis van de documenten die Trumps ministerie van Justitie vandaag heeft vrijgegeven. Het gaat om honderdduizenden documenten, die sinds ze zijn vrijgegeven door journalisten over de hele wereld - ook door ons - worden doorplozen, een immense klus.

Wat tot nu toe opvalt is dat waar veel van het fotomateriaal is zwartgelakt of waar gezichten onherkenbaar zijn gemaakt, we Bill Clinton wel veelvuldig zien.

De oud-president is op die foto's veelal te zien met zedendelinquent Epstein of zijn handlanger Ghislaine Maxwell, onder meer op trips in Marokko, Singapore en in Thailand. Of die beelden opzettelijk juist wél zijn gedeeld, of niet - weten we niet. Het Witte Huis is in elk geval wel druk bezig de media te wijzen op de foto's van de 'topless' Bill Clinton, zoals het rechtse Fox News het noemt. Op basis van de documenten is er ook geen bewijs dat Clinton ergens in de fout zou zijn gegaan."

Ook meldt het ministerie dat het passages heeft weggelakt die een gevaar voor de nationale veiligheid zouden kunnen opleveren of die lopend onderzoek in gevaar zou brengen. Justitie zegt er wel bij dat er zoveel haast moest worden gemaakt met het vrijgeven van de stukken dat er mogelijk persoonlijke informatie ten onrechte zichtbaar is.

Epstein wordt verdacht van grootschalig misbruik van jonge vrouwen en meisjes. Hij werd veroordeeld in 2008 en vervolgens in 2019 opnieuw aangeklaagd. In datzelfde jaar pleegde hij in zijn cel zelfmoord.

Ook de naam van Trump komt meerdere keren voor in de nu vrijgegeven documenten. Ook bij de huidige president is er op basis van de nu vrijgegeven documenten geen bewijs dat hij in de fout is gegaan. Trumps naam komt vooral terug in verhoren en getuigenverklaringen die zijn onschuld onderstrepen.

Correspondent Sjoerd den Daas:

"Veel vragen blijven onbeantwoord. De vrijgave is omgeven door een rookgordijn. Hoeveel documenten niet zijn vrijgegeven en wat de reden daarvoor is, weten we namelijk niet.

De plaatsvervangend minister van Justitie wilde er vandaag weinig over kwijt. Wel gaf hij aan dat er meer informatie kan worden achtergehouden dan de wet voorschrijft. Hij voegde eraan toe dat er in de loop van het jaar mogelijk meer documenten vrijkomen.

Daarmee zal de veenbrand die Trump zelf heeft ontstoken door op te roepen tot volledige transparantie en vrijgave van de Epstein-files voorlopig nog niet geblust zijn, maar het is onwaarschijnlijk dat er - als dat er is - compromitterend materiaal van Trump naar buiten komt."

De documenten van Justitie moesten uiterlijk vandaag worden vrijgegeven, zo bepaalde het Congres vorige maand. Trump verzette zich lang tegen openbaarmaking, maar nadat de druk op hem vanuit zijn Republikeinse partij was toegenomen, zwichtte de president. Op 19 november bepaalde het Congres dat de documenten binnen dertig dagen moesten vrijkomen. Die termijn verliep vandaag.

Het gaat volgens het ministerie om "enkele honderdduizenden stukken". Een deel daarvan was nog nooit eerder getoond, andere documenten kwamen al terug in openbaar gemaakte gerechtelijke dossiers. Het is echter voor het eerst dat een zeer groot deel van het volledige Epstein-dossier op één plek is samengebracht.

Bankafschriften en politie-info

Vooraf werd verwacht dat het bij de documenten zou gaan om onder meer financiële gegevens, zoals bank- en creditcardafschriften en internetgegevens die zijn verkregen van Instagram, Microsoft en Google. Verder bevindt zich in de Epstein-files politie-informatie, zoals arrestatieverslagen en processen-verbaal van huiszoekingen bij de investeerder en zijn handlanger Ghislaine Maxwell.

Epstein werd in verband gebracht met een hele reeks beroemdheden, onder wie president Trump en oud-president Clinton. De documenten kunnen meer duidelijk maken over of zij iets wisten van zijn misbruikpraktijken.

Foto's van Democraten

De afgelopen dagen werden ook al een paar keer foto's en documenten van Epstein vrijgegeven. Die kwamen niet van het ministerie van Justitie, maar van Democraten in het Huis van Afgevaardigden. Zo was Epstein te zien op foto's met beroemdheden als Trump, Clinton en Microsoft-oprichter Bill Gates.

In veel gevallen was niet duidelijk waar en wanneer de foto's gemaakt waren en ook niet of er enig verband was met de strafbare feiten waaraan Epstein zich schuldig heeft gemaakt. Een aantal foto's was ook al eerder gepubliceerd.

COA moet nareizigers verplaatsen naar hotel in bestemmingsgemeente

16 hours 15 minutes ago

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) moet nareizigers naar hotels brengen in de gemeente waar ze uiteindelijk ook een huis moeten krijgen. Dat schrijft minister Keijzer van Asiel en Migratie in een brief aan de gemeenten.

De minister wil zo plek vrijmaken in asielzoekerscentra en mensen alvast een leven laten opbouwen in de gemeente waar ze uiteindelijk een huis krijgen.

Nareizigers zijn de familieleden van mensen die naar Nederland zijn gekomen en van wie de asielaanvraag is goedgekeurd, de zogenoemde statushouders. Zij hebben al een verblijfsvergunning en een BSN-nummer. Alle gemeenten hebben de wettelijke verplichting elk jaar een aantal statushouders te huisvesten.

Zes maanden

In de brief schrijft minister Keijzer de maatregel te nemen om het aanmeldcentrum in Ter Apel te ontlasten. Daar verblijven de afgelopen dagen geregeld meer asielzoekers dan het toegestane aantal van 2000.

Dat hoge aantal wordt volgens de minister voor een belangrijk deel verklaard door de komst van zo'n 400 nareizigers per week. Inmiddels zitten er zo'n 18.000 statushouders in de opvang te wachten op een huis. Door de statushouders over het land te verspreiden, gaat het in elke gemeente om kleinere aantallen.

Op dit moment zitten zo'n 8000 nareizigers in een opvanglocaties van het COA, meestal niet in de gemeente waar ze later worden gehuisvest.

Keijzer wil dat de nareizigers in eerste instantie voor zes maanden in een hotel worden geplaatst, waarvan de kosten worden betaald door het COA. Daarna moeten gemeenten de verantwoordelijkheid voor de huisvesting overnemen. Zij kunnen dat betalen met geld dat het Rijk beschikbaar stelt. Voor gemeenten zonder hotel wordt een plek in een aangrenzende gemeente gezocht.

Nareizigers kunnen gemiddeld na 166 dagen terecht in een woning. De minister verwacht dan ook dat het overgrote deel van de nareizigers binnen zes maanden een plek heeft.

Tegenstrijdig beleid

Het COA noemt het moment waarop de minister de maatregel aankondigt onhandig, zo vlak voor het kerstreces, maar noemt de maatregel nodig om de druk op de asielopvang te verlichten.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is minder positief en noemt het aangekondigde beleid tegenstrijdig. "Gemeenten wordt gevraagd om extra en versneld te huisvesten, terwijl tegelijk een verbod op voorrang voor statushouders wordt voorbereid." Daardoor wordt het volgens de VNG in de praktijk een stuk lastiger om de opvang te ontlasten.

Ook het niet volledig uitvoeren van de spreidingswet draagt bij aan het tekort aan opvangplaatsen, schrijft de VNG. De noodmaatregel zal alleen werken als het tijdig wordt afgestemd en er voldoende ruimte is voor doorstroom. Dat gaat alleen als er een samenhangend beleid is en als gemaakte afspraken worden uitgevoerd, staat te lezen in de reactie.