NOS Nieuws - Algemeen

Het begon met de beste intenties, vertelt het Bedumse gemeenteraadslid Rolf van Bruggen (Hogeland Lokaal Centraal). In zijn gemeente moest een permanent asielzoekerscentrum (azc) komen. Andere kernen in Het Hogeland leverden al een bijdrage: Uithuizen en Winsum hebben al een azc, Warffum is zwaar getroffen door de gaswinning.

Dus opperde Van Bruggen afgelopen zomer tijdens een openbare bijeenkomst om zijn eigen dorp, Bedum, mee te nemen in een onderzoek naar geschikte locaties voor azc's. "Ik zie een gezonde kern met veel maatschappelijke betrokkenheid, dus waarom zouden wij niet ons steentje bij kunnen dragen?"

Dat heeft Van Bruggen geweten. Sinds die opmerking wordt het raadslid bestookt met opmerkingen, zowel online als in de 'echte wereld'. De strekking: waarom zorg jij ervoor dat er honderden asielzoekers naar ons dorp komen? "Terwijl ik dat besluit helemaal niet genomen heb, dat heeft het college gedaan", zegt Van Bruggen. "Maar die feiten doen er niet toe, ik word door een deel van de bevolking gezien als de grote boeman."

Fysiek geweld

Dat vindt het raadslid op zich geen probleem. "Democratie betekent soms ook dat je dingen besluit die mensen niet willen, maar die wel nodig zijn. Ik ben er ook van overtuigd dat veel mensen hier achter de komst van een azc staan, maar dat je de luide tegenstanders veel meer hoort."

Dat de verwijten overgingen in intimidatie en zelfs fysiek geweld, is natuurlijk wél een probleem. Dat vinden ook de politie en de burgemeester. Van Bruggen krijgt sinds het geweldsincident politiebeveiliging. "Ik vind dat je als raadslid zonder angst je werk moet kunnen doen, daarom wil ik hier aandacht voor vragen."

Hevige protesten op meerdere plekken

De laatste jaren zijn er op diverse plekken in het land hevige protesten tegen de komst van azc's geweest, met wisselende uitkomsten. Zo werd het gemeentehuis in Sint-Michielsgestel bekogeld met tientallen eieren, rookfakkels en zwaar vuurwerk, vanwege de aangekondigde komst van een azc in Berlicum. De gemeenteraad besloot na de protesten voorlopig te stoppen met de plannen voor een azc.

Eind vorig jaar werden in het Gelderse 's-Heerenberg (gemeente Montferland) raadsleden bekogeld met vuurwerk, naar aanleiding van de mogelijke komst van een azc in Didam. Vooralsnog gaan de plannen in de Gelderse gemeente door, wel kunnen inwoners nog meepraten over hoe en waar de asielzoekers precies opgevangen gaan worden. In Albergen opende een azc eind september de deuren na jaren van protesten en rechtszaken.

'Nog nooit met zoveel gemeenten in gesprek geweest'

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zegt weerstand bij de komst van een nieuwe locatie "regelmatig" tegen te komen. "Als een azc er eenmaal staat, gaat het meestal wel goed. We maken zelfs mee dat de buurt het jammer vindt als een azc de deuren sluit."

De organisatie zegt dankzij de spreidingswet, die de opvang van asielzoekers beter over het land verdeelt, nog nooit met zoveel gemeenten in gesprek te zijn geweest over plannen voor asielopvang. 160 meer dan voorheen. "In feite is elke gemeente nu aan zet om hun bijdrage, zoals die met de provincies is afgesproken, met onze hulp voor elkaar te krijgen."

Agressie, intimidatie en geweld

Belangenverenigingen van wethouders en raadsleden zien dat hun leden vaker te maken krijgen met geweld en intimidatie, vaak rond 'gevoelige thema's'. De komst van mogelijke azc's is er daar volgens hen zeker één van.

Hanneke Willemstein, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden: "Het gaat om een landelijke opgave, die gemeenten moeten oplossen. Raadsleden staan het dichtst bij de burger en krijgen direct de kritiek te horen vanuit de samenleving. En dat gaat er soms heftig aan toe. Mensen moeten zonder last en ruggespraak hun werk blijven doen, in veiligheid. Dat staat hierdoor wel onder druk."

Een op de drie raadsleden heeft sinds 2021 met enige vorm van agressie, intimidatie of geweld te maken gehad, blijkt uit recent onderzoek. Dat raadsleden politiebeveiliging moeten krijgen, zoals het Groningse raadslid Van Bruggen, is volgens de onderzoekers relatief uniek; dat gebeurt bij 13 procent van de mensen die incidenten hebben meegemaakt.

Extra raadsvergadering en nieuw protest

Het Bedumse raadslid Van Bruggen zegt niet voor de druk te zullen zwichten. Vanavond staat er een ingelaste raadsvergadering over het onderwerp op de agenda. Daar valt geen besluit over de komst van het azc, dat gebeurt naar verwachting pas in het najaar. De tegenstanders hebben wel een nieuwe demonstratie aangekondigd, voorafgaand aan de vergadering.

Ondertussen heeft Van Bruggen al "meer dan duizend" steunbetuigingen ontvangen. Die komen uit heel het land, tot het ministerie van Binnenlandse Zaken aan toe, maar toch vooral uit zijn eigen Bedum. "Hol kop d'r veur", schrijft iemand hem in het Gronings. Van Bruggen: "En dat blijf ik doen."

Bij een grote internationale politieactie is een kinderpornoplatform offline gehaald. Dat gebeurde al op 11 maart, maar is vandaag door de politie bekendgemaakt. Ruim 30 landen, waarvan veel Europese, werkten mee met de actie.

De server stond in Nederland en is met hulp van de Nederlandse politie in beslag genomen.

Op het platform genaamd 'KidFlix' waren online tienduizenden video's van seksueel misbruik van kinderen te bekijken. Gebruikers betaalden via het dark web in cryptomunten, waarna ze filmpjes konden bekijken. Gemiddeld werd iedere drieënhalf uur een nieuwe video op de site geplaatst, zegt de politie. De gebruikers konden ook zelf video's streamen en filmpjes aanbieden.

Wereldwijde actie

De internationale actie werd gecoördineerd door Europol en duurde van 10 tot 23 maart. Politiediensten uit ruim dertig landen gingen in deze periode op zoek naar verdachten. Niet alleen Europese landen namen deel aan de actie, ook onder meer Australië en Colombia werkten mee.

De Duitse politie kwam het platform in april 2022 op het spoor, waarna een onderzoek werd opgestart. In bijna drie jaar tijd logden 1,8 miljoen gebruikers in op de website. Daarvan zijn er 1400 door de politie geïdentificeerd, door het betalingsverkeer van het platform te onderzoeken.

Nederlandse gebruikers

In de zaak zijn 1393 mensen als verdacht aangemerkt en naar 103 van hen is een onderzoek ingesteld. Er zijn 96 doorzoekingen gedaan.

In Nederland zijn dertien verdachten geïdentificeerd en bij vijf van hen zijn huiszoekingen gedaan. Daarbij zijn verschillende gegevensdragers, zoals een laptop en een telefoon, in beslag genomen. De politie heeft nog geen mensen aangehouden, maar dit kan nog gebeuren nadat de gegevensdragers zijn onderzocht.

De andere verdachten hebben een waarschuwingsgesprek gevoerd met een wijkagent. Deze mensen hebben zich voor zover bekend niet eerder schuldig gemaakt aan het kijken van kinderporno en staan niet in contact met kinderen, zegt de politie.

Het landelijke wietexperiment gaat volgende week in afgezwakte vorm de volgende fase in. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat vanaf maandag in tien gemeenten alleen nog legale cannabis (wiet en hasj) verkocht mag worden. Maar voor hasj komt maandag te vroeg, staat in een brief aan de Tweede Kamer van minister Van Weel van Justitie en Veiligheid en staatssecretaris Karremans van Jeugd, Preventie en Sport.

De handhaving op wiet gaat maandag wel van start, maar op hasj wordt pas vanaf 10 juni gehandhaafd. "Op dit moment is het namelijk nog onzeker of er voldoende hasj aanwezig is om alle coffeeshops continu te bevoorraden." En als er te weinig legale hasj te koop is, kan dat leiden tot illegale handel op straat.

Het besluit is genomen op verzoek van de burgemeesters van de deelnemende gemeenten, zegt een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Coffeeshophouders in die gemeenten trokken vorige maand aan de bel: ze schreven in een brandbrief dat 7 april niet haalbaar is. "We zijn op de goede weg, maar nog niet helemaal klaar. Het risico op chaos en een mislukt experiment is daardoor enorm."

Hele keten legaal maken

In Nederland geldt nu nog een gedoogbeleid voor cannabis: de verkoop is toegestaan, maar de teelt is strafbaar en wordt ook bestreden door politie en justitie. Het doel van het wietexperiment, dat meerdere jaren duurt, is om de hele keten legaal te maken: van de teelt tot het gebruik.

Aan het experiment doen alle coffeeshops in tien gemeenten mee: Arnhem, Almere, Breda, Groningen, Heerlen, Maastricht, Nijmegen, Tilburg, Voorne aan Zee en Zaanstad. In totaal zijn dat zo'n tachtig coffeeshops.

In 2020 startte de zogenoemde 'voorbereidingsfase'. Inmiddels is het experiment dus bijna in de zogenoemde 'experimenteerfase' beland, waarin alleen nog legale cannabis verkocht mag worden.

Zorgen over hasj

Tot nu is vooral legale hasj een zorgenkind in het experiment. Coffeeshophouders uitten eerder al zorgen over de beschikbare hoeveelheid, en ook de kwaliteit van de legale hasj is volgens sommige coffeeshophouders minder dan die van illegale hasj.

In een reportage van Nieuwsuur proeft coffeeshopmedewerker Jesse duidelijk verschil tussen illegale Marokkaanse en Nederlandse legale hasj:

Volgens coffeeshophouder Willem Vugs uit Tilburg hebben veel telers in het experiment eerst gefocust op het produceren van legale wiet, en pas later op het produceren van legale hasj. En dat is volgens hem "een nog moeilijker proces".

Hij is "zeer content" met het besluit om de handhaving op hasj uit te stellen naar 10 juni. "Ik ben blij dat de telers meer tijd krijgen om de benodigde kwaliteit en diversiteit te maken."

Wel twijfelt hij of 10 juni niet ook te vroeg komt. "Waarschijnlijk houdt de problematiek langer dan twee maanden aan."

Vriend en vijand zit er klaar voor. Naar verwachting vanavond rond 22.00 uur Nederlandse tijd kondigt de Amerikaanse president Trump een nieuwe serie importheffingen aan op buitenlandse goederen. Volgens hem is dat goed voor de Amerikaanse economie, en daarmee voor bedrijven en consumenten.

Omdat de president de VS een nieuw gouden tijdperk voorspiegelt, heeft Trump deze dag uitgeroepen tot een soort Amerikaanse Bevrijdingsdag: 'Liberation Day'. In de tuin van het Witte Huis zou hij met een serie aan heffingen de Verenigde Staten "vrij" willen maken van de economische banden met het buitenland. Die zijn volgens hem oneerlijk.

Economen vermoeden juist dat de VS zich met alle heffingen economisch in de eigen voet zal schieten. Onderdelen en grondstoffen uit het buitenland zijn niet zomaar door Amerikaanse alternatieven te vervangen. Daarom dreigt de rekening bij Amerikaanse consumenten terecht te komen. Al langere tijd staat vooral de Amerikaanse beurs in het rood, helemaal nadat Trump zelf het woord recessie had laten vallen.

Mede daarom zou tot het laatste moment onduidelijk blijven wat Trump gaat doen.

Waar zijn importheffingen eigenlijk goed voor?

Importheffingen zijn belastingen die een land kan opleggen aan bedrijven en consumenten die bepaalde goederen of grondstoffen uit het buitenland kopen. Landen voeren die heffingen doorgaans in om hun eigen bedrijven of economie te beschermen. Bijvoorbeeld omdat in een ander land spullen dankzij overheidssteun extreem goedkoop worden gemaakt.

De Amerikaanse president Trump vindt dat met name China, Canada, Mexico en de Europese Unie te veel in de VS verkopen en te weinig Amerikaanse spullen kopen.

Is de handelsbalans tussen Europa en de VS wel zo oneerlijk?

Met extra heffingen worden buitenlandse goederen duurder. Daarmee zouden Amerikanen meer Amerikaanse spullen kopen. In zijn eerste termijn kwamen de kosten van staalheffingen van Trump op het bordje van Amerikaanse autokopers terecht, zo berekende het CBS. Daarom wordt er zelfs binnen Trumps Republikeinse partij met enige zorg naar 'Liberation Day' uitgekeken.

Trump heeft dit jaar toch al allerlei heffingen ingevoerd?

Voor, tijdens en na zijn inauguratie ruim twee maanden geleden heeft Trump veel gezegd, op sociale media gepost, een recordaantal decreten ondertekend, uitgesteld en weer afgezwakt. In eerste instantie richtte hij zijn heffingspijlen op China en de buurlanden Canada en Mexico. Na een 'goed gesprek' met Mexico werden die maatregelen weer uitgesteld.

Op 12 maart kwamen er heffingen van 25 procent op respectievelijk staal en aluminium uit alle landen. Later hintte Trump op uitzonderingen. Vervolgens kwam ook de EU in zijn vizier, met heffingen op auto's en auto-onderdelen. Die zouden onderdeel zijn van het grote pakket dat Trump vandaag bekend zal maken.

Wat gaat Trump precies invoeren?

Aanvankelijk werd verwacht dat Trump voor alle landen zogenoemde 'wederzijdse invoerrechten' gaat opleggen. In zijn woorden: landen met heffingen op Amerikaanse producten worden met gelijke munt terugbetaald. Zo is Trump niet te spreken over het feit dat er onder meer in de EU btw wordt geheven, ondanks dat die niet specifiek op Amerikaanse producten, maar voor alles geldt.

Afgelopen week lekte uit dat weer was besloten om per direct voor alle landen één extra importheffing van 20 procent in te voeren. Na grote onrust onder Amerikaanse bedrijven, zoals autoproducenten, zou afgelopen weekend een nieuw plan zijn bedacht. Voor een aantal landen zouden extra tarieven komen, die ook lager dan die eerdere 20 procent zouden zijn. Wat Trump vandaag precies aankondigt blijft tot het laatste moment gissen. Ook wanneer die heffingen ingaan.

Waarom is dat moment van ingaan belangrijk?

Als heffingen per direct ingaan moeten Amerikaanse bedrijven die al spullen in het buitenland hebben besteld bij aankomst alsnog extra betalen. Terwijl daar bij het bestellen niet van was uitgegaan. Dat kan bedrijven enorm hard raken.

Trump kan daarom besluiten om alles wat al onderweg is naar de VS uit te sluiten van de heffingen. Of de nieuwe heffingen later in laten gaan. Nadeel is dat bedrijven die tussenperiode kunnen gebruiken om massaal extra spullen uit het buitenland in te slaan.

Gaan Nederland en de Europese Unie reageren op de heffingen?

Economen van ING rekenden eerder uit dat de Nederlandse economie door de extra 25 procent op Europese auto's per jaar honderden miljoenen kan verliezen. Zo'n heffing op álle producten kan tot in de miljarden lopen.

Maar omdat Trump zoveel roept, besloot Europa om eerst af te wachten wat hij concreet gaat doen. In het ergste geval zou Brussel de steunpilaren van Trump uit het Amerikaanse bedrijfsleven willen aanpakken, zoals techgiganten en banken.

De voor- en nadelen van importheffingen uitgelegd:

De Publieke Omroep gaat flink op de schop, schrijft het AD. Minister Bruins (Media) wil dat er in plaats van de elf omroepen die er nu zijn, vijf 'omroephuizen' komen. Haagse bronnen bevestigen dat.

De krant heeft een conceptbrief over de plannen in handen, die Bruins vrijdag na de ministerraad naar de Tweede Kamer wil sturen. Die brief zou in een voorbereidend overleg al zijn goedgekeurd.

Minister Bruins wil niet beamen of de informatie klopt. "Ik heb een hervorming aangekondigd van de Publieke Omroep", zegt hij. Meer wil hij er niet over kwijt. Ook niet of het plan vrijdag op de agenda van de minsterraad staat. "U hoort van mij zodra dat wel kan."

Nauw samenwerken

Volgens het AD wil Bruins dat nieuwe omroepen niet meer kunnen toetreden tot het nieuwe bestel. De elf omroepen die er nu zijn, moeten - ook organisatorisch - nauw gaan samenwerken in vier, of hooguit vijf omroephuizen.

Tot nu toe werd elke vijf jaar gecheckt of een omroep nog minimaal 100.000 leden had. Dat aantal is nodig om te worden toegelaten tot het stelsel. Het staat voor een specifieke achterban en is daarom goed voor de pluriformiteit in de uitzendingen, is het idee.

Maar dat zou anders moeten. De minister wil volgens de conceptbrief zorgen dat de pluriformiteit van het omroepbestel gewaarborgd blijft door een wettelijke opdracht aan de samenwerkingsverbanden te geven. Die zijn dan verplicht om aan alle geluiden in de samenleving te laten horen.

Het leger van Myanmar heeft schoten gelost op hulpverleners van een Chinese hulporganisatie, zegt een rebellengroep. De gewapende groep zegt dat er schoten werden gelost op het hulpkonvooi van negen voertuigen op een weg in het noorden van de deelstaat Shan. Ze waren op weg met spullen naar de stad Mandalay, die zwaar is getroffen door de aardbeving van vrijdag.

Myanmar is in de greep van geweld sinds de staatsgreep in 2021. Er woedt een burgeroorlog tussen de junta, en etnische milities en verzetsgroepen door het hele land. De zware aardbeving heeft de omstandigheden in het land verder verslechterd. De hulpverlening komt moeizaam op gang, hoewel het leger van Myanmar open zegt te staan voor hulp uit het buitenland.

Verzetsgroepen

De hulpverleners uit China die onderweg waren naar Mandalay werden begeleid door een van de rebellengroepen in het land. De junta spreekt de door hen gemelde aanval op het konvooi tegen. Zij zeggen dat er schoten in de lucht werden gelost omdat de hulpverleners niet stopten toen ze daartoe werden bevolen.

Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken meldt niets over de aanval, maar zegt wel dat de reddingswerkers en hulpgoederen veilig zijn en inmiddels onderweg zijn naar Mandalay. China is economisch zeer belangrijk voor Myanmar en vormt samen met Rusland ook een van de grootste wapenleveranciers van het leger.

Meerdere verzetsgroepen hebben gezegd dat ze een maand niet zullen vechten om ervoor te zorgen dat hulpverleners hun werk kunnen doen in het land. De junta zegt ook te stoppen met aanvallen, maar wel defensieve maatregelen tegen gewapende verzetsgroepen te blijven nemen. Verzetsgroepen zeggen dat de junta doorgaat met aanvallen. Ook Amnesty International zegt dat het militaire regime aanvallen blijft uitvoeren.

Levend onder puin gehaald

Het officiële dodental als gevolg van de aardbeving is inmiddels opgelopen tot ruim 2700 doden, maar lokale tellingen komen uit boven de 3700. Volgens het regime van Myanmar zijn er meer dan 400 vermisten.

Vandaag werd nog een 26-jarige man levend onder het puin van een ingestort hotel in Naypyidaw gehaald. Hij werd voorzichtig door een gat in de vloer getrokken en op een brandcard gelegd, bijna 108 uur nadat hij onder het puin terechtkwam van het hotel waar hij werkte.

Meer hulp onderweg

Inmiddels zijn er ook spullen onderweg vanuit de Europese Unie naar Myanmar om de bevolking na de aardbeving te helpen. De eerste vlucht met 80 ton aan goederen is onderweg van Kopenhagen naar Yangon. Daar worden de spullen overgedragen aan Unicef en andere hulporganisaties. Het gaat onder meer om tenten en sanitaire voorzieningen.

De Raad van State heeft omwonenden van Teuge bij vrijwel alle bezwaren die ze hebben tegen het vliegveld in het gelijk gesteld. De hoogste bestuursrechter in Nederland heeft het zogenoemde luchthavenbesluit van de provincie vernietigd.

De provincie moet nu opnieuw met alle betrokkenen in overleg over een nieuw luchthavenbesluit. Voor het vliegveld zelf verandert er voorlopig niets omdat het kan terugvallen op oude besluiten.

Wel gaan er strengere geluidsnormen gelden. In de oude besluiten was die norm namelijk te ruim, zegt een woordvoerder van de Raad van State. "We willen voorkomen dat bewoners te maken krijgen met geluidsoverlast in de tijd dat er een nieuwe regeling komt."

'Klap in het gezicht'

"Het vliegt allemaal rustig door", reageert Geert Boreel van het bewonersplatform Vlieghinder Teuge bij Omroep Gelderland. "Maar uiteindelijk is deze uitspraak van de Raad van State een klap in het gezicht voor de provincie, die meer dan tien jaar aan het Luchthavenbesluit gewerkt heeft. Het moet nu de prullenbak in."

Teuge, officieel Teuge International Airport, is een klein vliegveld tussen Apeldoorn en Twello. Het wordt veel gebruikt door kleine vliegtuigen, helikopters en voor rondvluchten en parachutespringen.

Stop op vliegbewegingen

Omwonenden zeggen geluidsoverlast te ondervinden van het opstijgen en landen van de vliegtuigen, maar ook van het taxiën en proefdraaien op de grond. Ze eisten daarom tot aan de hoogste rechter toe een stop op het totaal aantal vliegbewegingen op Teuge: het zouden er per jaar niet meer dan 60.000 moeten zijn.

Toch nam de provincie geen maximaal aantal vliegbewegingen op in het luchthavenbesluit van 2022. Een stop op het aantal vluchten is onnodig, stelde een woordvoerder van de provincie eerder, omdat in het luchthavenbesluit een maximale geluidsruimte voor het vliegveld is vastgelegd. Hoe lichter en stiller de vliegtuigen, hoe meer vluchten mogelijk zijn. Als ze meer herrie maken, betekent dat automatisch minder bewegingen, redeneerde de provinciewoordvoerder.

Maar in de uitspraak van vanochtend gaat de Raad van State niet mee in de redenering. Ook wordt gehekeld dat onduidelijk is welke vliegbewegingen, bijvoorbeeld van helikopters, wel of niet zijn opgenomen in het besluit. Eventuele geluidsoverlast voor omwonenden door het proefdraaien en taxiën lijkt de provincie helemaal niet te hebben onderzocht.

Besluit vernietigd

Al met al stelt de Raad van State de omwonenden dus op vrijwel alle punten in het gelijk. "Het besluit moet worden vernietigd wegens strijd met de wetgeving", aldus de Raad. De provincie moet nu een nieuw luchthavenbesluit maken en de proceskosten van 2267,50 euro betalen.

"Er zaten zoveel fouten in en zoveel onregelmatigheden, dat ik niet verbaasd ben dat de Raad van State tot dit besluit is gekomen", aldus Boreel van Platform Vlieghinder Teuge. "Ik zou ontzettend teleurgesteld geweest zijn als het anders was."

De directie van de Britse luchthaven Heathrow wist dat het vliegveld bij een storing in een stroomstation in de problemen kon komen. Dat heeft het hoofd van de operationele dienst gezegd die verantwoordelijk is voor de dagelijkse operatie.

Een commissie van het Lagerhuis onderzoekt wat er misging in de nacht van 21 maart toen het vliegveld bij Londen zonder stroom kwam te zitten nadat er brand was ontstaan in het stroomstation. De topman vertelde de parlementsleden dat hij een week voor de storing zijn zorgen had geuit.

Er was volgens hem niet genoeg stroomcapaciteit voor het vliegveld om te blijven functioneren. "Ik heb Heathrow al gewaarschuwd voor de zorgen die we hadden over de stroomstoring en mijn zorg ging over de veerkracht van het systeem", aldus Nigel Wicking. Aanleiding voor de waarschuwing was de diefstal van kabels rond dat stroomstation waardoor een deel van de verlichting op de landingsbaan niet werkte.

Door de storing bleven vliegtuigen een dag lang aan de grond. Wicking noemt dat verbazingwekkend. Volgens hem had de luchthaven veel eerder open kunnen gaan. "Het is de duurste luchthaven ter wereld als het gaat om vernieuwing", zei Wicking. "We zouden dus de beste infrastructuur moeten hebben," voegde hij toe.

Algemeen directeur van Heathrow zei eerder dat het rampzalig zou zijn geweest als de luchthaven open was gebleven tijdens de stroomuitval. Dat zou volgens hem ertoe hebben geleid dat tienduizenden mensen naar de luchthaven waren gekomen en gestrand zouden zijn, terwijl er geen plek zou zijn geweest om hen onder te brengen.

Minister van Transport en Energie Miliband kondigde kort na de grote stroomstoring een groot onderzoek aan. Hij zei toen de eerste resultaten binnen zes weken te verwachten.

Het Openbaar Ministerie (OM) eist 150 uur taakstraf en een boete van 500 euro tegen de verdachte die vorig jaar op een menigte in Amsterdam inreed op Koningsdag. Er raakten meerdere mensen gewond.

De 22-jarige automobilist komt uit Zaandam en reed in op een groep feestvierders op de Prinsengracht. Na de aanrijding reed de bestuurder weg. Het OM verdenkt de man van twee pogingen tot doodslag of zware mishandeling.

Steeds grimmiger

In de rechtbank bood de verdachte zijn excuses aan. Tegen een vrouw die op de motorkap van de rijdende auto eindigde, zei hij dat het niet zijn bedoeling was. "Ik was helemaal in paniek. Ik had geen idee dat het zo druk zou zijn."

Hij verklaarde dat hij net een vriend had afgezet in het centrum toen zijn auto werd belaagd, waarna het incident plaatsvond. "Mensen sloegen met telefoons bovenop mijn auto en trapten ertegenaan. Ik kreeg klappen en bier over me heen. Het werd steeds grimmiger. Ik wilde alleen nog maar naar huis", aldus de verdachte.

Volgens zijn advocaat kon hij geen kant op. "De menigte was agressief, probeerde op zijn auto te klimmen, erin te komen", citeert het Parool. De advocaat benadrukt dat op de beelden ook te zien is dat de verdachte ook remt.

Bekijk hier de beelden van het incident:

Volgens de officier van justitie had het nog veel slechter kunnen aflopen en is een lange taakstraf op zijn plaats. "De verdachte moet voelen dat hij gedrag heeft vertoond dat echt niet kan. Ook al was hij geïrriteerd en boos, dit is niet de manier."

Op beelden is te zien dat de verdachte stapvoets reed en daarna gas gaf. "Mensen voor de auto krijgen geen kans om weg te gaan en worden een stukje meegesleept door de auto", aldus de officier van justitie.

Op 16 april doet de rechter uitspraak in de zaak.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft sinds begin dit jaar bijna 185.000 illegale vapes en vapevloeistoffen in beslag genomen. De nicotineproducten met smaakjes zoals aardbei, kers en watermeloen zijn sinds vorig jaar verboden, maar vanaf dit jaar kan de NVWA ook producten in beslag nemen. Voorheen kon de NVWA alleen een boete uitdelen aan verkopers.

Vorige maand meldde de NVWA nog dat het in de eerste maand van 2025 bijna 66.000 vapes en vloeistoffen had ingenomen. Daarnaast hebben inspecteurs de afgelopen drie maanden 500 verboden nicotinezakjes, ook wel bekend als 'snus' in beslag genomen.

Opslagruimtes vol vapes

In Barendrecht vonden inspecteurs zo'n 42.000 vapes in een opslagruimte van een winkelier. Ook in Noord-Holland deden de inspecteurs een grote vangst. Daar vond de politie 27.000 vapes in een opslag van waaruit meerdere winkels werden bevoorraad. De winkeliers krijgen ook een boete, zegt een woordvoerder van de NVWA.

Hij kan niet zeggen of de inbeslagnames plaatsvonden bij nachtwinkels of tabakszaken. "Het is een verboden product dat niet verkocht mag worden, dus wat voor soort winkel het is maakt niet uit."

Online verkoop

Inspecteurs van de NVWA hebben gemerkt dat er winkels zijn die eerder betrapt waren op het verkopen van illegale vapes, maar dat nu niet meer doen.

NOS Stories ontdekte eerder dat vapes met een smaakje nog makkelijk te krijgen waren, ook online via bijvoorbeeld sociale media. Ook daar handhaaft de NVWA, zegt een woordvoerder. "Wij scannen actief socialemediaplatforms zoals Snapchat. We laten berichten waarin vapes worden aangeboden verwijderen door de platforms."

In deze video spreekt NOS Stories met vapende jongeren en een meisje dat dealt in de e-sigaretten.

Het liefst ziet de NVWA dat socialemediaplatforms zelf proactief dat soort berichten verwijderen. "Daar heb je als platform ook een verantwoordelijkheid in", aldus de woordvoerder.

Het kabinet wil daarnaast dat de regels voor de verkoop van vapes in de hele Europese Unie strenger worden. "Zodat eventjes over de grens vapes met smaakjes kopen, of online bestellen, in de nabije toekomst geen optie meer is", zei staatssecretaris Karremans twee weken geleden.

De NVWA benadrukt dat naast handhaving en inbeslagnames, ook voorlichting aan jongeren en hun ouders belangrijk is. Zij zouden zich op die manier bewust moeten worden van de verslavende werking en schadelijkheid van de nicotineproducten.

Ruim 700.000 mensen in Nederland zijn op zoek naar een andere huisarts, veelal vanwege verhuizing of uit onvrede over hun huisarts. Maar een nieuwe dokter vinden is vaak onmogelijk vanwege patiëntenstops. Ook hebben 45.000 tot 194.000 mensen überhaupt geen huisarts. Dit blijkt uit een rapport van de Algemene Rekenkamer waarin de meeste recente data van verschillende instituties over huisartsentekorten zijn verzameld en geanalyseerd.

Op veel plekken in het land wordt niet meer voldaan aan de regel dat iedereen op een huisarts in de buurt mag rekenen, want 60 procent van de praktijken neemt geen nieuwe patiënten aan. De Algemene Rekenkamer concludeert dat er een landelijk huisartsentekort is.

Er zijn meerdere oorzaken waardoor de huisartsenzorg steeds minder toegankelijk wordt. Er zijn meer huisartsen dan ooit, maar de taken en de werkbelasting zijn in omvang sterker gegroeid. Diverse medische verrichtingen die voorheen in het ziekenhuis werden gedaan, bijvoorbeeld het plaatsen van een spiraaltje, pakt een huisarts nu op.

De dubbele vergrijzing veroorzaakt bovendien een stijgende zorgvraag, want er zijn steeds meer hulpbehoevende ouderen die langer leven maar niet per se in goede gezondheid. Deze mensen leven na de massale sluiting van verzorgingshuizen twaalf jaar geleden ook langer thuis waardoor huisartsen voor meer kwetsbare ouderen moeten zorgen.

Stapeling van zware taken

Verder moeten huisartsen meer andere complexe patiënten begeleiden die vanwege lange wachttijden niet in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) terechtkunnen.

De werkdruk verergert naar verwachting het tekort aan huisartsen. De Algemene Rekenkamer ziet dat naar schatting 25 procent van de huisartsen 15 jaar na het behalen van het diploma stopt, voornamelijk vanwege de hoge werkdruk.

Om die werkdruk enigszins onder controle te houden, voelen huisartsen de noodzaak om geen nieuwe patiënten aan te nemen. Tegelijk neemt het aantal huisartsenpraktijken af waardoor de trend van ontoegankelijke zorg wordt versterkt.

Huisartsen werken steeds vaker als waarnemer of in dienst van een andere huisarts. "Terwijl juist praktijkhouders nodig zijn", schrijft de Algemene Rekenkamer. "Zonder praktijkhouders zijn er geen praktijken waar patiënten zich kunnen inschrijven."

Pech als huisarts tegen euthanasie is

Het feit dat mensen niet gemakkelijk kunnen overstappen, maakt het leven vaak een stuk ingewikkelder. Zoals voor Kasper Klaarenbeek, een 62-jarige man uit Veenendaal die vanwege een zeldzame vorm van kanker waarschijnlijk nog maar enkele jaren te leven heeft.

Nu is de kwaliteit van leven nog goed, maar als die heel slecht wordt, wil Klaarenbeek de optie voor euthanasie hebben. Zijn vorige huisarts wilde daarbij helpen. "Maar die viel uit vanwege ziekte. Mijn nieuwe huisarts is vanuit levensovertuiging tegen euthanasie. Bij andere huisartsen in Veenendaal kan ik dus niet terecht. Voor mijn gevoel verlies ik nu grip op iets belangrijks als mijn levenseinde."

Ingrid Joosten uit Lelystad moet voor haar diabetes geregeld naar de huisarts. Daarvoor moet ze vier kilometer rijden. In de buurt kan ze niet terecht vanwege patiëntenstops. "Nu gaat het nog, ik heb een auto. Maar wat als dat oude ding kapotgaat? Ik ben 70 jaar en heb een kleine AOW. Ik kan niet een nieuwe auto kopen. En het openbaar vervoer komt niet bij mijn huisarts. Daar maak ik me echt zorgen over."

Agema wil praktijkhouderschap stimuleren

Zorgminister Fleur Agema heeft via een Kamerbrief gereageerd op het rapport. Ze schrijft de oplossing vooral te zoeken in het vergroten van het aantal opleidingsplaatsen voor nieuwe huisartsen en het aantrekkelijker maken van het praktijkhouderschap. "Met één huisarts op 1250 inwoners ben ik ervan overtuigd dat dit mogelijk is."

De Landelijke Huisartsenvereniging (LHV) staat achter het voornemen om de huisartsenopleiding nog populairder te maken. Ruim een derde van de geneeskundestudenten kiest nu voor deze route.

Agema wordt nog niet concreet in haar brief over hoe ze het praktijkhouderschap aantrekkelijker wil maken, maar geeft aan te willen onderhandelen met zorgpartijen over een Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord.

Financiële steun voor startende artsen

Voor Marjolein Tasche, voorzitter van de LHV, is duidelijk wat nodig is om praktijkhouderschap te stimuleren. Nu al willen artsen geregeld praktijkhouder worden, maar krijgen ze de startfinanciering niet rond. De kosten voor huisvesting en personeel zijn de afgelopen jaren sterk gegroeid.

"Daaraan kunnen ook de overheid, zorgverzekeraars en gemeenten stevig bijdragen. Door praktijkstart financieel te ondersteunen, de organisatorische rompslomp te verminderen en met betaalbare, geschikte huisvesting."

De eenheid van kabinetsbeleid moet hersteld worden. Dat stelt een groot deel van de oppositie in het debat over de lintjeskwestie rond minister Faber. Volgens verschillende oppositiepartijen is die eenheid in het geding omdat Faber heeft geweigerd lintjesvoordrachten te ondertekenen, terwijl de premier en de minister van Binnenlandse Zaken wel hebben besloten hun handtekening te zetten.

Maar de coalitie lijkt de rijen gesloten te houden en ziet geen uiteenlopende standpunten binnen het kabinet. "De eenheid van kabinetsbeleid is een feit", zei VVD-leider Yesilgöz.

GroenLinks-PvdA-leider Timmermans legde in het debat drie eisen op tafel, namelijk dat Faber excuses maakt, alsnog tekent en in de toekomst alle voordrachten tekent. "Dat is de enige manier om de eenheid van kabinetsbeleid te herstellen." Ook wil hij dat premier Schoof het gedrag van de PVV-bewindsvrouw veroordeelt.

D66-leider Jetten en ChristenUnie-leider Bikker zeiden dat minister Faber "keer op keer" de eenheid van kabinetsbeleid geweld aandoet. "Het wordt hoog tijd dat u vertrekt", stelde Jetten. "Je doet mee in een kabinet, of je stapt eruit", stelde CDA-leider Bontenbal. "Als bewindspersoon kun je niet kiezen aan welk besluit je wel of niet meewerkt."

'Onzindebat'

PVV-leider Wilders sprong in de bres voor 'zijn' minister die volgens hem helemaal niks raars heeft gedaan. "De minister mag een lintje weigeren. Het is een normale procedure, die niet vaak wordt toegepast, maar die wel bestaat." Hij sprak van een "onzindebat". Volgens Wilders verdient Faber juist alle steun en spreekt het kabinet gewoon met één mond.

BBB-voorvrouw Van der Plas betoogde dat oppositiepartijen met hun opstelling de toekomst van het land in gevaar brengen. Volgens haar is de oppositie "zelfs bereid om dit land de komende tijd volledig stil te zetten" door te dreigen met het wegsturen van Faber. "Terwijl er zoveel opgelost moet worden." Ze vreest dat het kabinet kan vallen door een motie van wantrouwen tegen Faber.

Later Faber en Schoof

Van Vroonhoven van NSC erkende dat het debat gaat over de eenheid van kabinetsbeleid, en volgens haar lijkt het sinds gisteravond "weer ergens op". Ze doelde daarmee op het korte briefje dat Faber na overleg met de coalitie naar de Kamer stuurde, waarin de minister zich achter de voordrachten schaarde. "De minister zit weer in het gareel", zo zei zij na vragen oppositieleden.

Van Vroonhoven zei wel af te wachten "hoe het debat zich ontvouwt". De co-fractievoorzitter van NSC wil dat Faber belooft niet nog eens te weigeren een lintje te tekenen. Yesilgöz (VVD) erkende dat het optreden van Faber "geen fraai beeld" opleverde, en ze zei vooral te willen -net als Van Vroonhoven - dat de minister met inhoud aan de slag gaat.

Een paar oppositiepartijen sluit zich erbij aan dat Faber aan het werk moet gaan. Kamerlid Eerdmans van JA21 zei dat het kabinet aan het werk moet gaan "als een team" en vroeg zich of waarom er toch de hele tijd "doelpunten in eigen goal" worden gescoord door Faber. SGP'er Stoffer vroeg de premier om duidelijkheid over de eenheid binnen het kabinet en zei verder dat hij dan verwacht dat het is afgelopen "met deze rare fratsen".

Een aantal oppositiepartijen heeft laten weten vandaag met een motie van wantrouwen te komen om Faber weg te sturen. Maar zoals het er nu voorstaat lijkt het niet dat daarvoor steun komt uit de coalitie, waardoor er geen meerderheid voor is.

Later vanmiddag komen minister Faber en premier Schoof, die zich na aandringen van de oppositie meldde in de Tweede Kamer, aan het woord.

GroenLinks-PvdA-leider Timmermans noemde Faber "de grootste prutser die ooit in vak K heeft gezeten":

Het debat begon vanochtend met een boze oppositie die eiste dat de premier ook zou komen. In eerste instantie had het kabinet alleen minister Faber afgevaardigd. Oppositiepartijen waren daar ontstemd over, omdat volgens hen de eenheid van kabinetsbeleid in het geding is en daar gaat de premier over, stelden ze. Na een schorsing van een paar uur waarin Schoof liet weten toch te komen, werd het debat hervat.

Na de schorsing hebben de fractievoorzitters van de vier coalitiepartijen zich ook gemeld in de plenaire zaal van de Tweede Kamer. Aanvankelijk hadden PVV, VVD, NSC en BBB andere Kamerleden afgevaardigd.

Gisteren al woede

Het debat gaat over de lintjeskwestie die afgelopen weekend opspeelde en die erom draait dat minister Faber weigert vijf voordrachten voor koninklijke onderscheidingen te tekenen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen.

Dat leidde gisteren al tot woede in de Tweede Kamer. In het wekelijkse vragenuurtje zei Faber dat ze niet wilde tekenen omdat ze het werk van de vrijwilligers in strijd vindt met haar beleid. Ondertussen hadden de premier en minister Uitermark (Binnenlandse Zaken) al besloten zelf de voordrachten te tekenen.

Faber zei gisteren dat ze dat prima vindt, en dat dat dan ook namens haar gebeurt. Maar ze bleef bij haar standpunt dat ze zelf de voordrachten niet wil tekenen, omdat het werk van de vrijwilligers niet strookt met haar beleid om minder asielzoekers toe te laten.

Met een inderhaast aangelegde dijk van zandzakken en een pompinstallatie probeert het hoogheemraadschap te voorkomen dat er water uit het Valkenburgse Meer bij Leiden stroomt.

"Over een lengte van 150 meter staan grote, witte zandzakken. Het heeft een groot deel van de nacht geduurd om die neer te zetten", zag een verslaggever van Omroep West vanochtend.

Gisteren bleek dat een deel van de oever van het Valkenburgse Meer aan de westkant van Leiden bij de A44 was weggezakt en dat een wandelpad was verdwenen. Hulpdiensten vreesden voor een dijkdoorbraak waarbij het gebied rond het meer zo'n 10 tot 15 centimeter onder water zou komen te staan. "Achter de dijk liggen verder geen woningen, maar landbouwgrond. Dat neemt niet weg dat de gevolgen voor die grondeigenaren enorm zijn", aldus een woordvoerder van de veiligheidsregio gisteren.

Kade is stabiel

Om die doorbraak te voorkomen is de noodkering aangelegd. Uit voorzorg is ook een tijdelijke pompinstallatie geplaatst bij de sloot achter de kade. Daarmee is de kade stabiel, aldus het hoogheemraadschap. Een dijkdoorbraak wordt nog steeds niet uitgesloten, maar het hoogheemraadschap verwacht er nu wel vroeg bij te zijn. Zo lopen medewerkers vrijwel continu inspectierondes. Vannacht en vanochtend werd daarbij geen verschil in het waterpeil geconstateerd, laat het hoogheemraadschap weten.

Het Valkenburgse Meer bij het voormalige Vliegkamp Valkenburg, is een recreatieplas en zandwinningslocatie uit de jaren vijftig. Toen de kade gisteren bleek te zijn afgebrokkeld, was het hoogheemraadschap bezorgd dat ook een gasleiding en een elektriciteitskabel beschadigd zouden zijn. Nu blijkt dat die gasleiding verderop ligt. De elektriciteitskabel is veiliggesteld.

Het hoogreemraadschap wil dieptemetingen verrichten voordat een herstelplan voor de ingestorte oever wordt gemaakt.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork is begonnen om de vorm van vijf oude barakken uit de Tweede Wereldoorlog terug te brengen in het landschap.

"Er waren heel veel barakken en ze waren heel groot", zegt directeur Bertien Minco van het centrum bij RTV Drenthe. "Het idee is om door te maaien rondom de velden en ook door ze in te zaaien, de omvang van de barakken zichtbaar te maken."

Kamp Westerbork was de plek bij het Drentse dorp Westerbork waar de Duitse bezetters in de oorlog Joden, Roma en Sinti opsloten voordat ze naar de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor gingen. Ruim 102.000 Joden en 245 Roma en Sinti zijn vanuit Westerbork per trein gedeporteerd.

Na de oorlog is een aantal van de meer dan honderd barakken voor andere doeleinden gebruikt. Zo werden er gedemobiliseerde KNIL-militairen uit de Molukken ondergebracht met hun families. Uiteindelijk zijn de barakken afgebroken.

Weer in beeld

Net als haar voorgangers denkt Minco al lange tijd over een gepaste manier om het kamp van toen weer in beeld te brengen. Om die reden werd in 2010 al een oude barak opgespoord en weer teruggeplaatst. Er ligt ook een bielzenmonument van omgekrulde spoorrails en de commandantswoning is te zien.

Op vijf locaties waar barakken hebben gestaan, komt nu een 'gedenklandschap'. Een proef op kleine schaal, stelt projectleider Simon de Jong, Er wordt geëxperimenteerd met verschillende manieren van vormgeving. "Een van de barakvelden wordt afgeplagd. Er wordt een barakveld gefreesd. Een ander barakveld wordt met een andere machine bewerkt en er komt een veld met inheemse kruiden", aldus de projectleider. Op het laatste veld wordt de grond geverticuteerd en (dus) vrijgemaakt van mos.

Door gebruik te maken van planten en kruiden hoopt directeur Minco een plek voor reflectie te creëren. "Je kunt het kamp toch niet herbouwen, dus dan moet je ook niet doen alsof."

Beladen plek

Omdat Kamp Westerbork een beladen plek is, is het verplicht om bij elke ingreep in het landschap eerst archeologisch onderzoek te doen. Met resultaat, zegt archeoloog Yftinus van Popta. "Normaal gesproken in de archeologie zeggen we: vanaf 30 centimeter onder de grond begint het. Maar nu is dat niet het geval. Ik zit op zes centimeter en het levert al van alles op."

Zoals verwacht vindt Van Popta vooral overblijfselen van funderingen van de barakken zoals stukjes beton en bakstenen. Hij vindt ook persoonlijke voorwerpen, zoals een metalen opscheplepel. "Die lag op vijf centimeter diepte. Dat geeft wel aan hoe relevant het is om hier onderzoek te doen. Dit hoorde bij de voedselvoorziening in het kamp."

Bekijk hier de werkzaamheden van Kamp Westerbork:

Naast de soeplepel vindt Van Popta ook twee knikkers. Daar staat hij van te kijken. "Als je normaal gesproken een knikker vindt, dan denk je: daar hebben kinderen gespeeld. Maar wat is er met deze kinderen gebeurd? Waarom is het achtergelaten? Dat weten we niet. Ik vind het een hele kenmerkende vondst."

De vondsten worden verder onderzocht en krijgen daarna mogelijk een plek in het museumgebouw als dat is verbouwd.

Of het gedenklandschap wordt uitgebreid naar alle meer dan honderd barakken van toen is de vraag. Het herinneringscentrum kampt met chronisch geldgebrek. "Zaaien kunnen we altijd doen", stelt directeur Minco. "Dat kost nog niets en dan gebeurt er visueel toch al veel. Dus op deze manier kun je kijken: wat kan er nu al? Wat doen we als er een beetje geld komt? En wat doen we als er meer geld komt? En wat doen we als al het geld komt?"

Premier Schoof komt toch naar het beladen lintjesdebat. Dat heeft hij aan de Kamervoorzitter laten weten, zegt de woordvoerder van de premier. Het debat over het niet tekenen van lintjesvoordrachten door minister Faber werd vanochtend direct na het begin geschorst, omdat de oppositie wilde dat Schoof er ook was, en niet alleen minister Faber.

Het debat zal weer verdergaan om 12.15 uur.

D66-leider Jetten noemde het vanochtend "bizar" dat de premier er niet was, CDA-leider Bontenbal sprak van "minachting van het parlement" en SGP'er Stoffer noemde het "een schoffering". Timmermans van GroenLinks-PvdA deed een voorstel om Schoof alsnog naar de Kamer te roepen, maar kreeg daarvoor geen meerderheid, omdat de coalitiepartijen ertegen stemden. Timmermans drong vervolgens aan op een hoofdelijke stemming over zijn voorstel.

De hoofdelijke stemming - die dus niet per partij gaat, maar per Kamerlid - zou drie uur later plaatsvinden om alle Kamerleden de gelegenheid te bieden om naar de Kamer te komen. Kamervoorzitter Bosma zegde toe dat hij in de tussentijd met Schoof zou bellen om te vragen of hij alsnog wil komen. En dat doet Schoof dus.

Met één mond

De weigering van Faber om voordrachten te tekenen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen leidde gisteren tot boosheid in de Tweede Kamer. In het wekelijkse vragenuurtje zei de minister dat ze niet wilde tekenen omdat ze het werk van de vrijwilligers in strijd vond met haar beleid.

Schoof en minister Uitermark (Binnenlandse Zaken) besloten eerder al zelf te tekenen. Een groot deel van de oppositie wil juist daarom de premier bij het debat hebben. Volgens de partijen is hiermee de eenheid van zijn kabinet in het geding.

ChristenUnie-leider Bikker legde uit waarom het belangrijk is dat het kabinet met één mond spreekt. "Als het kabinet verschillende dingen gaat zeggen, dan kan de Kamer niet controleren." Ze zei dat de coalitie "lijkt weg te duiken" door het voorstel van Timmermans niet te steunen.

Timmermans zei niets te begrijpen van de opstelling van Schoof, en van de fracties van PVV, VVD, NSC en BBB. "Het gaat immers over eenheid van kabinetsbeleid. Daar is de premier verantwoordelijk voor. Dus daar moet hij ook verantwoording voor komen afleggen."

Bontenbal wees erop dat zelfs binnen het kabinet wordt getwijfeld over de eenheid van het kabinetsbeleid, verwijzend naar staatssecretaris Coenradie. Die zei gisteren tegen de pers dat ze "tegengestelde uitspraken" zag. Hij deed aan de start van het debat tevergeefs een beroep op NSC en VVD om "in het kader van goed bestuur" toch in te stemmen met oproepen van Schoof.

In de schorsing zei minister Faber dat het aan de minister-president en de Kamer is of Schoof komt of niet. "Ik, 1 meter 65, ben er wel."

Zo ging het begin van het debat:

Faber toonde gisteren in het vragenuurtje weinig berouw over de situatie rond de lintjes. De minister van Asiel en Migratie zei herhaaldelijk dat zij de voordrachten weigerde te tekenen, omdat zij nu eenmaal vindt dat er minder asielzoekers moeten komen. Ook bleef zij herhalen dat zij nog steeds achter die beslissing stond en dat ze geen excuses ging maken. Een aantal oppositiepartijen liet daarop weten vandaag mogelijk met een motie van wantrouwen te komen.

Na overleg met Schoof en de coalitiepartijen stuurde Faber gisteravond laat een kort briefje naar de Kamer, mede namens de premier, waarin zij zich achter de voordrachten schaarde. Faber erkende ook dat zij in het vragenuur te veel de nadruk had gelegd op haar beweegredenen om ze niet zelf te ondertekenen. Ze zei dat te betreuren.

Door de aanhoudende droogte zien akkerbouwers zich gedwongen om maatregelen nemen. Op steeds meer plekken worden de akkers beregend met slootwater om ervoor te zorgen dat de zaden kunnen ontkiemen.

"Als we niks doen, wordt de situatie nijpend", zegt akkerbouwer Boelo Tijdens uit Nieuw-Beerta bij RTV Noord.

De boer zegt dat niet alleen de droogte een probleem is. De combinatie met de harde wind afgelopen weekeinde zorgde ervoor dat net ingezaaide zaden alweer bloot kwamen te liggen.

"Het zand is gaan stuiven, vervolgens waait er een flinke laag van het perceel af", aldus Tijdens. "De kiemplantjes zijn bloot komen te liggen. Het zijn tere plantjes, daar blijft dan niks van over. Er zijn collega's met percelen uien waarvan delen behoorlijk verpest zijn."

Recorddroog

Nooit eerder sinds het begin van de metingen in 1906 is het in maart zo droog geweest. Gemiddeld viel verspreid over het land ongeveer 6 millimeter neerslag tegen 53 millimeter normaal, aldus het KNMI.

Het is vooral de bovenlaag van het akkerland die droog is, zegt Arnold Michielsen van boerenorganisatie LTO Noord bij Omroep Flevoland. Er moet dus worden beregend. Van paniek is volgens hem geen sprake. Na een kletsnat 2024 zit er nog voldoende vocht in de ondergrond om de net gezaaide zaden of bloembollen te laten doorgroeien als ze eenmaal ontkiemd zijn.

Nieuwe vorst

Toch blijft het improviseren. "In de loop van het weekend gaat het weer vriezen", zegt Tijdens in Nieuw-Beerta. "In potentie geeft dat meer ellende dan droogte. De kiemplantjes kunnen slecht tegen nachtvorst. Mijn bieten komen nu op. Die zijn het kwetsbaarst."

"Hopelijk valt het mee met de vorst", vervolgt Tijdens. "Je kunt er weinig tegen doen. Ja, in je handjes knijpen en hopen dat je geluk hebt. Anders moet ik mijn bietenperceel opnieuw inzaaien, dat kost geld. Dan moet ik nieuwe zaadjes aanschaffen en duurt het een maand langer voordat de bieten volgroeid zijn."

Veehouders zijn juist blij met de droogte. "We hebben vorig jaar hele natte omstandigheden meegemaakt", zegt LTO-mam Michielsen. "Dus die grond heeft rust, ruimte en droogte nodig om te herstellen. Dat gebeurt nu prima."

Zomerpeil

Intussen nemen de waterschappen maatregelen. Om droogte tegen te gaan, is het waterpeil op verschillende plekken verhoogd van winterpeil naar het hogere zomerpeil. Ook proberen de waterschappen zoveel mogelijk water vast te houden in plaats van af te voeren.

Waterschap Hollandse Delta in Ridderkerk benadrukt vandaag dat boeren die grote hoeveelheden slootwater gebruiken om te beregenen, dat van tevoren moeten melden.

In de Amerikaanse staat Wisconsin is de liberale rechter Susan Crawford gekozen in het hoogste gerechtshof van de staat. Daarmee behouden de progressieve rechters een meerderheid in de staat.

Gisteren konden kiezers in Wisconsin stemmen voor een nieuwe hoge rechter in wat de duurste gerechtelijke verkiezing in de geschiedenis van de VS wordt genoemd. De uitslag is een tegenslag voor Trump in een cruciale swing state die hij bij de afgelopen presidentsverkiezingen won.

President Trump en Elon Musk staken miljoenen dollars in de verkiezingscampagne van de conservatieve tegenstander van Crawford, Brad Schimel. Musk gaf geld aan kiezers die op Schimel zouden stemmen en aan mensen die een selfie met de kandidaat postten.

Het mocht niet baten. De progressieve Crawford kreeg ruim 54 procent van de stemmen, terwijl Schimel 45 procent binnenhaalde. Over haar winst zei ze: "Ik had nooit kunnen voorstellen dat ik het zou opnemen tegen de rijkste man ter wereld voor gerechtigheid in Wisconsin. En we hebben gewonnen."

Crawford heeft in het verleden als advocaat vrouwen ondersteund die een abortus wilden ondergaan, en is een fervent voorstander van het recht op abortus. Abortus was dan ook een belangrijk thema tijdens deze verkiezingen. In de komende maanden zal het onderwerp eveneens centraal staan bij het hooggerechtshof.

Bij tussentijdse verkiezingen voor twee zetels in het Huis van Afgevaardigden in Florida liep het gisteren beter af voor de Republikeinen. Ze zijn erin geslaagd om de twee zetels te behouden waardoor de nipte meerderheid van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden intact blijft: 220 zetels voor de Republikeinen tegen 213 zetels van Democraten.

Verrassend is de winst in Florida niet. Trump had daar flink gewonnen tijdens de presidentsverkiezingen vorig jaar en de districten gelden als dieprood, oftewel Republikeins. Wel was de winst gisteren een stuk kleiner dan bij de vorige verkiezing.

Een van de zetels die worden gevuld is die van oud-Congreslid Matt Gaetz. Hij gaf zijn zetel direct op toen Trump hem nomineerde als minister van Justitie, maar werd dat uiteindelijk niet na beschuldigingen van drugsgebruik en mensenhandel.

De A9 bij Amstelveen is weer open. Gisteren was de snelweg tussen knooppunt Holendrecht en Badhoevedorp dicht vanwege een spoedreparatie. Dat leidde tot lange files.

Het was gisteravond even onzeker of de spoedreparatie op tijd klaar zou zijn voor de ochtendspits van vandaag. Maar die 'deadline' werd ruimschoots gehaald. "Om 02.30 uur was de rijbaan verlegd en konden we na een schouw de A9 weer openstellen", zegt een woordvoerder van Rijkswaterstaat.

Aan de A9 bij Amstelveen wordt al jaren gewerkt. De snelweg wordt verbreed en gedeeltelijk in een tunnelbak gelegd. Bij die werkzaamheden ging het afgelopen weekeinde mis. De aannemer boorde een gat in de voegovergang naar de Schipholbrug in de A9, maar raakte daarbij per ongeluk het betonijzer. Omdat dat ijzer de verbinding vormt tussen de brugdelen, ontstond een flink gat in de weg, meldt NH.

Urenlang muurvast

Rijkswaterstaat besloot daarop op een noodreparatie uit te voeren en de rijbaan te verleggen. De A9 bij Amstelveen ging dicht en dat leverde in de ochtendspits veel files op. Vooral op de A2 vanuit Utrecht, de A1 vanuit Amersfoort en op de ringweg A10 stond het langdurig vast.

Ook de mensen die probeerden de file te vermijden door via Mijdrecht of Abcoude om te rijden, liepen veel vertraging op. Op de N201 tussen Vinkeveen en Aalsmeer stond het urenlang muurvast. In Abcoude kwamen de filerijders in het verkeersexamen voor basisschoolleerlingen terecht en was er geen doorkomen aan. De avondspits verliep iets minder druk, maar ook toen stonden er lange files.

De A9 is nu weer open, maar het verkeer rijdt dus over een nood-rijbaan. "We gaan nu uitzoeken hoe we de schade aan de voegovergang kunnen herstellen", zegt de woordvoerder.

Marine Le Pen is blij dat het hoger beroep dat ze heeft aangetekend tegen haar veroordeling al volgend jaar wordt behandeld. Als ze in hoger beroep wordt vrijgesproken, kan ze in 2027 alsnog meedoen aan de presidentsverkiezingen.

Het Hof van Beroep in Parijs kwam gisteren aan het eind van de dag met een verklaring waarin het zegt al snel met een uitspraak te willen komen. "We gaan de zaak in behandeling nemen, zodat het vonnis in de zomer van 2026 kan worden geveld."

Dat is ruim op tijd voor de presidentsverkiezingen die in het voorjaar van 2027 zijn gepland. "Dit is heel goed nieuws. Ik denk dat het te maken heeft met alle ophef die is veroorzaakt door het vonnis", aldus Le Pen. De Franse premier François Bayrou zei gisteren in het parlement dat hij "vraagtekens" zet bij de veroordeling. Minister van Justitie Gerald Darmanin zei te hopen dat de beroepszaak snel behandeld kan worden.

Le Pen en haar partijgenoten beschuldigden de rechters van "een politiek vonnis". Er werd een petitie opgezet ter ondersteuning van Le Pen. Die zou in nog geen twee dagen door 300.000 mensen zijn ondertekend.

De partij van Le Pen, het Rassemblement National, zegt sinds de veroordeling 10.000 nieuwe lidmaatschapsaanvragen te hebben gekregen. Voor zondag heeft de partij een protestbijeenkomst in Parijs aangekondigd. Le Pen wil haar veroordeling bovendien aanvechten bij de Constitutionele Raad en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

Europees geld illegaal naar partijkas

De rechts-radicale Marine Le Pen werd maandag veroordeeld. Ze kreeg vier jaar cel, waarvan twee voorwaardelijk, en een verbod om de komende vijf jaar mee te doen aan verkiezingen. Le Pen, haar partij en collega's hebben volgens de rechter voor meer dan 4 miljoen aan Europees geld illegaal naar de partijkas doorgesluisd.

De zaak heeft geleid tot bedreigingen aan het adres van rechters. De rechters die haar zaak behandelden werden in januari al op sociale media met de dood bedreigd. De voorzitter van de rechtbank krijgt politiebescherming. Het Openbaar Ministerie heeft inmiddels een onderzoek ingesteld naar de verschillende bedreigingen.

Snelle behandeling

De aankondiging van de snelle behandeling van het beroep is opmerkelijk. In Frankrijk laat de behandeling van grote zaken zoals deze normaal gesproken zeker twee en soms zelfs wel drie jaar op zich wachten. Marine Le Pen toonde zich daar de afgelopen dagen ongerust over. Als een beroepszaak pas na de presidentsverkiezingen zou worden behandeld, zou dat voor haar te laat zijn.

Marine Le Pen heeft de Franse justitie ervan beschuldigd politieke bedoelingen te hebben: ze zou bewust worden gedwarsboomd om te voorkomen dat ze president van Frankrijk wordt. Volgens een peiling is zo'n 40 procent van de Fransen het daarmee eens. Een meerderheid van 57 procent zegt dat de rechters gewoon hun werk hebben gedaan door Le Pen te veroordelen.

Tijdens de Franse verkiezingen vorig jaar maakte NOS op 3 onderstaande video over de machtige familie Le Pen in Frankrijk:

Israël breidt het offensief in Gaza uit en wil daar "uitgestrekte gebieden" veroveren die zullen worden toegevoegd aan de Israëlische veiligheidszone. Dat heeft defensieminister Katz gezegd.

Na uitgebreide nachtelijke aanvallen in het zuiden van de Gazastrook heeft het Israëlische leger een nieuwe divisie naar het gebied gestuurd.

Palestijnse media meldden vannacht een grote golf van aanvallen in Rafah en Khan Younis. Maandag gaf het Israëlische leger al een evacuatiewaarschuwing af voor het gehele gebied rond Rafah en een groot stuk land tussen Rafah en Khan Younis, waar het Israëlische leger voorheen niet met grondtroepen opereerde.

Troepen trokken vanmorgen vroeg zuidelijk Gaza binnen, als onderdeel van de uitbreiding van het offensief tegen Hamas. Katz zei dat troepen gebieden gaan ontdoen "van terroristen en infrastructuur, en uitgestrekte gebieden gaan veroveren die aan de veiligheidszones van Israël zullen worden toegevoegd."

Katz heeft de Gazanen opgeroepen Hamas uit te schakelen en Israëlische gijzelaars terug te sturen. Dat is volgens hem de enige manier om een einde te maken aan de oorlog.

Israël heeft al een aanzienlijke bufferzone binnen Gaza. Na twee maanden van relatieve rust door het ingestelde staakt-het-vuren hervatte Israël deze maand de luchtaanvallen op Gaza. Premier Netanyahu heeft gezegd dat militaire druk de beste manier is om de resterende 59 gijzelaars vrij te krijgen.

De aankondiging van de uitbreiding van de militaire operatie in Rafah valt niet in goede aarde bij de families van de gijzelaars. Het Hostages and Missing Families Forum dat hen vertegenwoordigt, zegt in een verklaring: "Is er besloten om de gijzelaars op te offeren omwille van 'territoriale winst'?"

Geschokt

"In plaats van de vrijlating van de gijzelaars veilig te stellen door middel van een deal en het beëindigen van de oorlog, stuurt de Israëlische regering meer soldaten naar Gaza om te vechten in dezelfde gebieden waar al herhaaldelijk gevechten hebben plaatsgevonden", zegt de organisatie.

Volgens het Forum waren families "geschokt toen ze vanmorgen wakker werden en zagen dat de minister van Defensie aankondigde dat de militaire operatie in Gaza zou worden uitgebreid met als doel 'grote gebieden te veroveren'".

"De verantwoordelijkheid voor de vrijlating van de 59 gijzelaars die door Hamas worden vastgehouden, ligt bij de Israëlische regering. Onze grote zorg is dat deze missie naar de bodem van haar prioriteitenlijst is geschoven en slechts een secundair doel is geworden."

Israël voert sinds twee weken Israël weer grote aanvallen uit in Gaza, nadat de eerste fase van het staakt-het-vuren afliep zonder afspraken over een vervolg.