Plastictop VN mislukt, er komt geen akkoord over terugdringen plastic afval
Er is geen akkoord bereikt op de VN-top waar wordt gesproken over het tegengaan van de hoeveelheid plastic afval. In de vroege ochtend zeiden meerdere delegaties in de grote vergaderzaal in Genève dat het niet is gelukt om het eens te worden.
"We zullen hier in Genève niet tot een verdrag komen om een einde te maken aan plasticvervuiling", zei de onderhandelaar van Noorwegen. De Cubaanse delegatie zei dat "een historische kans is gemist".
Gisteren was de deadline voor een akkoord. Gisteravond laat had de Ecuadoraanse voorzitter van de top gezegd vandaag verder te willen onderhandelen, maar zo ver komt het dus niet meer.
AfgezwaktAan de top deden 184 landen mee. Doel was het om tot een akkoord te komen dat de hele cyclus van plastic omvat, van productie tot recycling en afval. Een van de grootste strijdpunten was een limiet op de productie van nieuw plastic. Vooral olieproducerende landen waren daar tegen.
Gedurende de top werden conceptteksten voor een mogelijk akkoord steeds verder afgezwakt, tot spijt van zo'n honderd landen die grote stappen willen zetten. In het laatste concept, dat is ingezien door persbureau Reuters, werd afgezien van een limiet op de productie van nieuw plastic.
Wel werd erin erkend dat het huidige productieniveau en de mate van plasticgebruik "onhoudbaar" zijn en dat er "gecoördineerde wereldwijde reactie noodzakelijk is om dergelijke trends te stoppen en om te keren". Nu wordt jaarlijks 400 miljoen ton nieuw plastic geproduceerd.
'Verschrikkelijk ingewikkeld'Eurocommissiaris Roswall (Milieu) zegt dat de Europese Unie grotere verwachtingen had dan in het laatste conceptakkoord stond. Toch ziet Roswall voldoende aanknopingspunten voor verdere onderhandelingen. "De wereld heeft een akkoord nodig", zei Roswall. Hoe en wanneer nieuwe gesprekken gehouden kunnen worden, is niet duidelijk.
Demissionair staatssecretaris Aartsen (VVD), die de top ook een dag bezocht, is niet verbaasd over de uitkomst. "Je zag dat het verschrikkelijk ingewikkeld is om landen die veel plastic produceren te dwingen om aan tafel te komen en afspraken te maken. Tegelijkertijd zie je dat er een hele grote groep landen is die zeggen: als wij een schone economie willen, zullen wij een gelijk speelveld moeten hebben met onze bedrijven."
Aartsen wil uitzoeken of er toch nog iets mogelijk is. "Het mag vandaag mislukt zijn, maar we gaan wel kijken of op basis van wat er lag toch nog een laatste poging gedaan kan worden."
De conferentie in Genève was de zesde waarbij werd gesproken over plastic en de gevolgen voor ecosystemen en de gezondheid van mensen. De onderhandelingen begonnen al in 2022.
Willemijn Peeters van Searious Business, dat bedrijven helpt om slimmer om te gaan met plastic, noemt de uitkomst heel teleurstellend. "Dit was dé kans om tot een wereldwijd bindend akkoord te komen", zegt ze. "Dat dat nu weer niet gelukt is, met consensus, betekent in mijn ogen dat dat te veel gevraagd is."
Volgens Peeters zijn de meer dan honderd landen die bereid zijn tot vergaande afspraken nu aan zet. Die kunnen in een ander gremium dan de VN zelf afspraken maken en implementeren. "Dan bepaal je ook de markt", zegt Peeters, omdat plasticproducerende landen en bedrijven dan hun producten aanpassen omdat ze anders een grote afzetmarkt missen.
In onze special zie je hoe plastic steeds meer is opgerukt in onze huiskamers: