NOS Nieuws - Algemeen

Bij het anti-immigratieprotest in Amsterdam zijn in totaal 29 mensen aangehouden. De protesten zelf verliepen zonder grote incidenten, maar na afloop liep het uit de hand. Een deel van de demonstranten trok door het centrum en scandeerden leuzen.

Ook staken mensen zwaar vuurwerk af en trokken ze dingen omver. Mensen zijn aangehouden voor onder andere belediging, vernieling, verboden wapenbezit en openbare ordeverstoring.

Nederland in Opstand

Het protest werd georganiseerd door Nederland in Opstand, maar er waren ook andere organisaties aanwezig.

De organisatie sprak van 'massa-immigratie' die extra druk legt op de samenleving. Ook zou 'massa-immigratie' leiden tot een tekort aan woningen, hogere kosten voor sociale voorzieningen en toenemende onveiligheid op straat.

Bekijk hier de situatie op het Museumplein, vroeg in de middag:

Voorafgaand aan de demonstratie werden al enkele mensen opgepakt, vooral rond het Centraal Station. Enkele tientallen mensen die na afloop zwaar vuurwerk afstaken, werden door de politie verplaatst naar een andere plek.

Tegendemonstratie

Demonstranten hadden zich aan het begin van de middag verzameld op het Museumplein. Kort daarna begon een mars door de stad waarbij anderen zich aansloten. De politie was massaal aanwezig, onder meer met paarden, honden en een waterwerper. Ook de ME stond paraat.

Als reactie op de demonstratie werd een protest tegen racisme en fascisme gehouden. Daar kwamen enkele honderden mensen op af. De tegendemonstratie verliep rustig, de organisatie zag in overleg met de politie af van een mars naar de Dam.

Dit zijn beelden van de tegendemonstratie:

Bij het protest op het Museumplein waren veel Nederlandse vlaggen te zien. Ook waren er enkele mensen die Prinsenvlaggen bij zich droegen. De oranje-wit-blauwe Prinsenvlag werd door de NSB gebruikt en is tegenwoordig nog steeds een symbool voor extreemrechts. Tijdens de mars door de stad werden leuzen geroepen als "Wij zijn Nederland" en "AZC weg ermee".

De politie zei eerder dat meerdere demonstranten per bus van het Centraal Station naar het Museumplein waren gebracht "om het geheel in goede banen te leiden".

In Amsterdam was er ook tegendemonstratie, op het Jonas Daniel Meijerplein. Daar kwamen tientallen organisaties samen onder de noemer Samen tegen Fascisme. Ook daar hadden zich honderden mensen verzameld.

Veiligheidsrisicogebied

Voorafgaand aan de demonstraties had de gemeente Amsterdam het veiligheidsrisicogebied flink uitgebreid. Eerder waren alleen het Museumplein en directe omgeving aangewezen als risicogebied, later werd een groot deel van het centrum daaraan toegevoegd. Daar mag de politie preventief fouilleren en er geldt een verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding.

Drie weken geleden liep een anti-immigratie-protest in Den Haag uit de hand. Op en rondom het Malieveld botsten relschoppers urenlang met de politie. Er werd onder meer met stenen, glaswerk en paaltjes gegooid. Ook werden verschillende politieauto's in brand gestoken en raakten journalisten gewond. Tientallen mensen werden aangehouden.

Een groep relschoppers, waaronder rechts-extremisten, trok toen ook de binnenstad van Den Haag in. Daar werden ook vernielingen aangericht, onder meer bij het partijkantoor van D66.

Het comité dat de Nobelprijs voor de Vrede toekent, onderzoekt mogelijke voorkennis door gokkers. Mogelijk wisten zij al vóór de officiële bekendmaking dat de Venezolaanse oppositieleider María Corina Machado de prijs zou winnen.

Donderdagavond, ongeveer een halve dag voor de bekendmaking, werd op de voorspelsite Polymarket opvallend vaak op Machado ingezet als winnaar. Haar kansen stegen plotseling van 2 procent naar meer dan 70 procent, wat de aandacht trok van het Noorse Nobelcomité.

"Spionage gericht tegen het Noorse Nobelinstituut is helaas niet nieuw. We worden daar voortdurend mee geconfronteerd, zowel om politieke als economische redenen", zegt Kristian Berg Harpviken, directeur van het Noorse Nobelinstituut, tegen de Noorse krant VG. "Voorafgaand aan de aankondiging van dit jaar hebben we gemerkt dat sommigen aanzienlijke financiële winst hebben behaald door te wedden op de prijs. We zullen onderzoeken of dit erop wijst dat iemand onrechtmatig informatie van ons heeft verkregen."

Digitale inbraak

Volgens Harpviken is nog niet vastgesteld wat er precies is gebeurd, maar is het "meest waarschijnlijke dat het instituut het doelwit is geweest van spionage". Hij doelt daarbij vooral op digitale inbraak in de systemen van het comité.

De Noorse krant Dagbladet schrijft dat de plotselinge beweging in de noteringen "vrijwel zeker wijst op een lek" en noemt de stijging "zo extreem dat het moeilijk is iets anders te verklaren". Volgens de krant zou één gokker ruim 70.000 dollar hebben verdiend en een ander omgerekend ruim 40.000 euro, door enkele uren voor de aankondiging op Machado te wedden.

Afgelopen vrijdag om 11.00 uur werd de winnares officieel bekendgemaakt in een persconferentie in Oslo. Tot de bekendmaking stond onder anderen de Amerikaanse president Donald Trump bij de bookmakers nog relatief hoog op de lijst van kanshebbers.

Televisiedebatten, gesprekken op de radio en interviews in kranten en tijdschriften maken al jaren onderdeel uit van de verkiezingscampagne van politici. Aan dat rijtje media waar kandidaten te zien en te horen zijn is inmiddels een nieuw medium toegevoegd: de podcast.

Net als in de Verenigde Staten - waar de laatste presidentsverkiezingen werden geduid als 'de podcastverkiezingen' - is de podcast ook in Nederland een belangrijk platform geworden voor politici om zich te profileren, zegt Sanne Kruikemeier. De Wageningse hoogleraar onderzoekt wat de gevolgen zijn van digitalisering voor de samenleving en democratie.

Politieke partijen willen zoveel mogelijk mensen bereiken en kijken naar waar kiezers zitten, en proberen daarop in te spelen, legt ze uit. Dat is volgens haar helemaal zo nu partijen minder mogelijkheden hebben om op sociale media te adverteren. Ze kijken daarbij ook naar specifieke doelgroepen, en gaan in gesprek in een podcast waar hun (potentiële) stemmers naar luisteren.

Uur over de inhoud

Dat de podcast een populair platform voor politici is, is niet verrassend, zeggen Klaas Dijkhoff, voorheen VVD-fractievoorzitter, staatssecretaris en minister, en Gert-Jan Segers, oud-voorman van de ChristenUnie. De twee hebben sinds 2023 de wekelijkse podcast Dijkhoff & Segers, waar ze de politieke actualiteit bespreken.

"Het is voor een lijsttrekker best aantrekkelijk om een uur lang zijn verhaal te mogen doen", zegt Segers. "Je krijgt in een podcast meer gelegenheid voor de inhoud, en je zit bij een heel geïnteresseerde doelgroep, die doorgaans iedere week weer inschakelt." Dat is anders dan bijvoorbeeld bij een talkshow, waar kandidaten vaak maar kort de tijd hebben, en alles geregisseerd is.

Dat beeld herkent journalist en ondernemer Sander Schimmelpenninck. "Talkshows zijn een soort mijnenveld, waar je bijna nooit zonder schade uitkomt. Bij podcasts is dat anders, omdat je dingen kan nuanceren, en meer de inhoud kan bespreken." Hij maakt sinds 2019 samen met zanger Jaap Reesema de Zelfspodcast, waar tijdens deze campagneperiode ook politici te gast zijn.

'Transparanter'

Volgens Dijkhoff is een podcast "veel transparanter" dan een geschreven interview. "Toen ik zelf als politicus werd geïnterviewd wist ik niet wat daar in het uiteindelijke artikel van overbleef. Journalisten kozen er dan bijvoorbeeld voor om uit te lichten dat ik ergens kribbig op reageerde of dat ik enthousiast was over iets."

"Bij een podcast is dat anders: daar is het hele interview, soms zelfs met beeld, voor iedereen toegankelijk, en kan een luisteraar zelf een oordeel vellen over het gesprek." Bij een podcast kan je niet zeggen dat iets anders is opgeschreven of gemonteerd, zegt Dijkhoff. "Als de podcast niet goed gaat, dan heb je het in ieder geval zelf gedaan."

Volgens politiek eindredacteur Maike van Leeuwen, ook betrokken bij de podcast van Dijkhoff en Segers, is er in Nederland wel een ander podcastlandschap dan in de Verenigde Staten. Daar is het zo dat er twee kampen zijn, zegt ze, waarin de luisteraar vooral wordt bevestigd in wat die al vindt. "Maar hier is het pluriformer. Politici zijn dan ook meermaals in verschillende podcasts te horen, en iedere keer met een andere insteek."

Volgens de oud-politici is de podcast geen vervanging van een ander medium, maar vooral een extra plek waar partijen hun verhaal kunnen doen. "Het is een ander publiek, een andere benadering. Maar je ziet dat mensen ontzettend veel interesse in politiek hebben, en bereid zijn daar vele uren naar te luisteren", stelt Segers.

"Het is echt wel tijdrovend", vult Van Leeuwen aan. "Maar politici zitten liever bij een podcast dan dat ze een TikTokfilmpje opnemen."

Dat geldt ook voor de politici die deze campagneperiode te gast zijn in de Zelfspodcast. Aanvankelijk twijfelden de podcastmakers of ze dit wel moesten doen. "Maar aan de andere kant zou ik niet weten wanneer ik anders een gesprek zou hebben met een lijsttrekker", zegt Schimmelpenninck.

Zwevende kiezers

Het uitnodigen van politici voor een gesprek was een idee van hun redacteur Jette van Wijngaarden. "Ondanks dat het geen politieke podcast is, bespreken we wel iedere week het nieuws. Daarom was het een klein bruggetje naar deze gesprekken." Overigens zaten niet alle partijen op de uitnodiging te wachten; onder meer PVV en BBB schuiven niet aan.

Schimmelpenninck denkt dat veel van hun luisteraars nog zwevende kiezers zijn, en dat de gesprekken daarom interessant zijn voor zowel het publiek als de politieke partijen. "Omdat veel van onze luisteraars twijfelen tussen de partijen die wij te gast hebben, valt er echt wat te halen voor ze", besluit hij.

De Stemming van Vullings en De Rooy

In de podcast 'De Stemming van Vullings en De Rooy' nemen politiek journalisten Joost Vullings (EenVandaag, AVROTROS) en Marleen de Rooy (NOS) elke vrijdag de Haagse week door, met scherpe analyses, geruchten en voorspellingen. Beluister die hier.

De president van Madagaskar claimt dat er een couppoging gaande is in zijn land. Andry Rajoelina levert daar geen bewijs voor, maar hij zegt de internationale gemeenschap te willen informeren dat er op dit moment geprobeerd wordt om "op illegale wijze de macht te grijpen".

In het Afrikaanse land wordt al wekenlang door duizenden jongeren gedemonstreerd. Het zijn de grootste protesten in Madagaskar in decennia. De demonstraties begonnen uit onvrede over de gebrekkige water- en elektriciteitsvoorziening, maar richten zich inmiddels op de zittende macht. Betogers eisen het vertrek van president Rajoelina, die sinds 2019 aan de macht is en aan zijn tweede termijn bezig is.

Leger sluit zich aan

Gisteren sloot een deel van het leger zich aan bij de demonstranten in hoofdstad Antananarivo. Onder meer enkele troepen van de elite-eenheid CAPSAT spraken hun steun uit en drongen er bij militairen op aan om bevelen van de president te negeren.

De militairen namen met legervoertuigen deel aan de protesten en begeleidden de demonstranten onder escorte naar het 13 mei-plein in Antananarivo, een symbolische plek in de hoofdstad die toneel is geweest voor vele politieke opstanden.

De afgelopen weken werd het plein zwaar bewaakt en was het verboden voor de demonstranten om er te komen. Toen de politie gisteren zag dat het leger ook meedeed aan de protesten verlieten agenten het plein.

Doden en gewonden

Volgens de Verenigde Naties zijn er sinds de protesten begonnen, eind september, zeker 22 mensen omgekomen en meer dan 100 mensen gewond geraakt. De regering spreekt van 12 doden.

De protesten zijn geïnspireerd door protesten in andere landen waar Gen Z massaal de staat op gaat. Onder meer in Kenia, Nepal en Marokko leidde dit tot grote onrust.

Als reactie op de dodelijke protesten werd een deel van de regering eerder al door president Rajoelina ontbonden. Onder meer de premier en ministers werden ontslagen in de hoop de demonstranten zo tegemoet te komen.

Madagaskar is een van de armste landen ter wereld. Volgens de Verenigde Naties leeft 78 procent van de bevolking in armoede. Ook is bijna de helft van de kinderen jonger dan 5 jaar ondervoed.

De Afghaanse Taliban claimen bij gevechten in het grensgebied 58 Pakistaanse soldaten gedood te hebben. Tientallen anderen zouden gewond zijn. Een woordvoerder van de Taliban-regering zei dat op een persconferentie. Volgens het Afghaanse regime waren de gevechten een reactie op schendingen van zijn grondgebied en luchtruim door Pakistan.

Het Pakistaanse leger zegt zelf meer dan 200 "Taliban en aan de Taliban gelieerde terroristen" gedood te hebben bij grensgevechten met Afghanistan. Het is onduidelijk of de beweringen van de Taliban en van Pakistan feitelijk zijn.

De belangrijkste woordvoerder van de Talibanregering, Zabihullah Mujahid, zei dat Afghaanse troepen 25 Pakistaanse legerposten hebben ingenomen. Volgens Mujahid werden ook negen Afghaanse soldaten gedood en raakten er zestien anderen gewond, terwijl twintig Pakistaanse veiligheidsposten werden vernietigd.

'Passend antwoord'

Het ministerie van Defensie van de Taliban-regering meldde vanochtend vroeg dat troepen "succesvolle vergeldingsoperaties" langs de grens hadden uitgevoerd. "Mocht de tegenpartij opnieuw de territoriale integriteit van Afghanistan schenden, dan zijn onze strijdkrachten volledig voorbereid om de grenzen van het land te verdedigen en zullen we krachtig reageren", aldus het ministerie.

Eerder deze week beschuldigden de Afghaanse autoriteiten Pakistan ervan de hoofdstad Kabul en een markt in het oosten van het land te hebben gebombardeerd. Pakistan eiste de verantwoordelijkheid voor de aanval niet op.

De Pakistaanse minister van Binnenlandse Zaken, Mohsin Naqvi, zei eerder vanochtend dat de Afghaanse aanvallen "niet uitgelokt" waren en dat er op burgers is geschoten. Naqvi zei dat hij de aanvallen van de Taliban scherp veroordeelt. "Het schieten door Afghaanse strijdkrachten op burgers is een flagrante schending van het internationaal recht. "Afghanistan speelt een spel van vuur en bloed."

"Afghanistan zal een passend antwoord krijgen, net als India", schrijft zijn ministerie op X. In mei dit jaar vielen er in enkele dagen tijd tientallen doden na luchtaanvallen en beschietingen tussen India en Pakistan.

Qatar en Saudi-Arabië

Pakistan beschuldigt Afghanistan ervan dat het terroristen herbergt en financieel ondersteunt die Pakistan aanvallen. Het gaat hier om de Pakistaanse Taliban, beter bekend als de TTP. Die zouden worden toegestaan om vanaf hun land te opereren en aanslagen te plegen om de regering van Islamabad te ontwrichten, wat wordt onderschreven door VN-experts. De Taliban-regering in Afghanistan heeft deze bewering altijd ontkend.

Het Qatarese ministerie van Buitenlandse Zaken zei ongerust te zijn over de spanning aan de grens tussen Pakistan en Afghanistan en de gevolgen die dat kan hebben voor de veiligheid en stabiliteit in de regio. In een verklaring op X riep het ministerie beide landen op tot dialoog, terughoudendheid en samenwerking om escalatie te voorkomen. Ook Saudi-Arabië riep beide landen op terughoudend te zijn om escalatie te voorkomen.

De Talibanwoordvoerder zei in de persconferentie dat de gevechten om middernacht werden stopgezet op verzoek van Qatar en Saudi-Arabië.

Grensovergangen dicht

De grensovergang bij de Pakistaanse stad Torkham is na de gevechten gesloten. Deze grensovergang ligt op een belangrijke handelsroute tussen de twee landen. Ook de belangrijke grensovergang bij Chaman, in het zuidwesten van Pakistan, is gesloten. Persbureau Reuters meldt op basis van lokale bronnen dat ook drie kleinere grensovergangen, bij Kharlachi, Angoor Adda en Ghulam Khan, gesloten zijn.

Correspondent Zuid-Azië Devi Boerema:

"Afghanistan heeft zijn doelen bereikt met de tegenaanval op Pakistan volgens de minister van Buitenlandse Zaken Amir Khan Muttaqi. Tijdens een persconferentie in New Delhi, waar hij een week op bezoek is om de banden met India aan te halen, legde hij niet verder uit wat die doelen precies waren. Pakistan heeft het dodental van 58 niet bevestigd. Aan beide kanten worden dit soort aantallen vaak opgeklopt om de impact van zo'n aanval groter te laten lijken.

Muttaqi ontkent dat er TTP-bolwerken actief zijn in Afghanistan. Opvallend genoeg zei Muttaqi wel dat er mensen vanuit de tribale grensregio gevlucht zijn naar Afghanistan. Hij noemde ze migranten. Dat er onder die migranten TTP-aanhangers zitten wordt niet alleen door Pakistan beweerd maar ook door onafhankelijke onderzoekers.

Ondertussen laat het bezoek van Muttaqi aan New Delhi zien dat de banden met India ontdooien. Het is geen toeval dat juist nu de relatie tussen Pakistan en Afghanistan escaleert. Want dit bezoek ligt gevoelig in Pakistan, omdat het de regionale verhoudingen verstoort. Tot voor kort was het juist Pakistan dat goede banden onderhield met de Taliban, en India dat na de val van Kabul in 2021 alle diplomatieke banden verbrak.

Met wapens vanuit China en steun door een nieuw veiligheidspact met Saudi-Arabië voelt Pakistan zich gesterkt in de regio en een nieuwe aanval op Afghanistan is daardoor niet uit te sluiten."

Van de recente Russische aanvallen op Oekraïense installaties voor gasproductie gaan waarschijnlijk ook Europese consumenten last krijgen. De raket- en droneaanvallen van begin deze maand hebben dermate veel schade veroorzaakt, dat Oekraïne meer gas zal moeten importeren vanuit Europa.

"Dat zal zijn effect op de prijs hebben", verwacht Johan Vermij van S&P Global Market Intelligence. Dat komt door de grotere Oekraïense vraag. Hierdoor zal de prijs stijgen voor Europese gasgebruikers, zo verwacht de analist.

Na de aanval in de nacht van 3 oktober was al meteen duidelijk dat de schade aan de gasvelden bij Charkiv en Poltava groot was. De Russen schoten er 35 raketten en zestig drones op af. Het was de grootste aanval op het staatsolie- en gasbedrijf Naftogaz sinds het begin van de oorlog.

Oekraïners in de kou

Volgens de directeur van Naftogaz Serhiy Koretsky bewees de aanval "hoe wreed de Russen zijn. De aanval moet het stookseizoen verstoren en Oekraïners de mogelijkheid ontnemen hun huizen te verwarmen. Als gevolg van deze aanval is een aanzienlijk deel van onze faciliteiten beschadigd. Een deel van de schade is ernstig."

Vijftig procent van de productiecapaciteit van gas is uitgevallen. De schade blijkt zo groot, dat de Oekraïense minister van Energiezaken Svitlana Gryntsjoek verwacht 30 procent meer gas te moeten importeren uit Europa. Dat liet ze afgelopen dinsdag weten. Het is nodig om de gasreserves voor aanstaande winter aan te vullen. "De opslag zit diep onder het historische gemiddelde. Er zijn aanvullende maatregelen nodig deze winter, gezien de aanhoudende Russische aanvallen", zegt een analist tegen persbureau Reuters.

In eerdere winters viel het Russische leger vooral de elektrische infrastructuur aan, zoals kolencentrales en schakelstations. De gasinfrastructuur werd eerder steeds met rust gelaten, omdat het Russisch gas via de Oekraïense pijpleidingen naar Europa werd geëxporteerd. Die waren tot vorig jaar nog altijd in gebruik, maar sinds 1 januari van dit jaar zijn de transitcontracten afgelopen. Daarmee zijn de Oekraïense gasinstallaties een doelwit geworden, omdat de Russen ze verder niet meer nodig hebben voor de export.

Russische gewoonte

Aanvallen aan het begin van de winter op de Oekraïense elektriciteitsvoorziening zijn inmiddels een vaste Russische gewoonte. Dat deden ze afgelopen vrijdag ook weer, toen een groot deel van Kyiv zonder water en stroom kwam te zitten.

Die aanvallen zijn bedoeld om de Oekraïense economie te ondermijnen en de bevolking te ontmoedigen om verder weerstand te bieden. Het uiteindelijke doel is de Oekraïense regering dwingen tot overgave.

De Oekraïners gaan, sinds de grootschalige Russische invasie, nu hun vierde oorlogswinter in. Afgelopen winter werd gevreesd dat het heel zwaar zou worden. Snelle reparaties, een zachte winter en gasimporten via Hongarije, Polen en Kroatië hebben de zwaarste klappen opgevangen.

Import is duur

Omdat de Oekraïense opslag voor de winter nu voor minder dan de helft is gevuld, moet er flink meer worden geïmporteerd. Die stijgende vraag zal Europa moeten opvangen met extra importen van onder andere Amerikaans vloeibaar gas, wat relatief duur is. Om de Oekraïense gasreserves aan te vullen is, volgens een rapport van het Amerikaanse Brookings instituut, ongeveer 2,5 miljard dollar nodig. Dat geld wordt opgebracht door de Europese bank voor Reconstructie en Ontwikkeling (EBRD), Oekraïense banken en Noorse fondsen.

De Amerikaanse denktank verwacht wel dat er waarschijnlijk meer geld nodig is om de gasvoorraden voor aanstaande winter op een acceptabel peil te brengen. Probleem is alleen dat er ook veel meer financiële middelen moeten komen om de luchtverdediging te verbeteren. Zonder effectievere luchtafweer zal Moskou de energie-infrastructuur nog verder aan puin schieten. Kortom, het draaiende houden van energievoorziening blijft een zware uitdaging voor de Oekraïense regering die, ondanks alle hulp, zeer krap bij kas zit.

Nu geen blackout

De Nederlandse analist Vermij heeft niettemin de indruk dat het "nog niet spannend is dit jaar". Hij doelt dan op acute en grootschalige stroomuitval. "Dat komt omdat er afgelopen jaar veel flexibele gasturbines zijn bijgebouwd." Die hebben het verlies van de kolencentrales opgevangen, waarvan er veel zijn kapotgeschoten.

Echt spannend was het eigenlijk alleen in november 2022. Toen was de eerste en vooralsnog enige landelijke 'black out' in Oekraïne. Alle kerncentrales moesten toen stil worden gelegd, omdat het elektriciteitsnet zwaar beschadigd was door de Russische aanvallen. De kerncentrales konden hun stroom toen niet meer kwijt, wat gevaarlijke situaties opleverde. Kerncentrales zijn de belangrijkste energiebron in Oekraïne.

Goedemorgen! Vandaag is het de dag van het eerste tv-debat bij RTL. Vier lijsttrekkers gaan met elkaar in debat. Waarschijnlijk zonder PVV-leider Geert Wilders. En het Nederlands elftal speelt de WK-kwalificatiewedstrijd tegen Finland.

Het is vandaag zwaar bewolkt en er kan lokaal wat regen vallen. Het wordt ongeveer 16 graden bij een zwakke tot matige wind.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Meer dan twintig wereldleiders zullen morgen in Egypte samenkomen voor een top over Gaza. De Egyptische president Sisi en de Amerikaanse president Trump zullen de top voorzitten.

Inmiddels hebben ook de Franse president Macron, de Britse premier Starmer en secretaris-generaal van de Verenigde Naties Guterres aangekondigd af te reizen naar de Egyptische badplaats Sharm el-Sheikh voor de top. Ook de Italiaanse premier Meloni en de Spaanse premier Sanchez hebben hun aanwezigheid bevestigd.

Volgens de Amerikaanse nieuwssite Axios neemt Israël niet deel aan de top. Hamas heeft ook laten weten niet betrokken te zijn.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

3FM viert dit weekend de zestigste verjaardag. Beeld en Geluid in Hilversum is de feestlocatie en is gratis te bezoeken. 3FM maakt daar ook vandaag live radio. Ook is er een speciale tentoonstelling over de afgelopen zestig jaar en zijn er allerlei activiteiten, zoals een eigen radio bouwen of jingle maken.

Een verslag van de eerste feestdag lees je hier.

Fijne dag!

Op meerdere plekken langs de grens tussen Pakistan en Afghanistan is gevochten. Dat zeggen veiligheidsfunctionarissen uit beide landen. Het is onduidelijk of daarbij doden of gewonden zijn gevallen.

De BBC meldt dat er door zowel de Afghaanse als de Pakistaanse kant in de regio Kunar-Kurram lichte wapens en artillerie zijn ingezet. Het Pakistaanse leger heeft nog niet officieel gereageerd, maar een veiligheidsbron verklaarde tegenover de BBC dat er op verschillende plekken langs de Pakistaans-Afghaanse grens is geschoten, waaronder Angoor Adda, Bajaur, Kurram, Dir, Chitral en Baramcha.

De Taliban claimen drie Pakistaanse grensposten te hebben ingenomen. De Pakistaanse veiligheidsbronnen melden dat zij meerdere Afghaanse grensposten hebben vernietigd.

Het Afghaanse leger zegt dat de aanvallen een vergelding zijn voor de luchtaanvallen van het Pakistaanse leger op de Afghaanse hoofdstad Kabul afgelopen week. Pakistan heeft niet officieel gereageerd op de beschuldigingen over de luchtaanvallen op de Afghaanse hoofdstad.

Herbergen van terroristen

De Pakistaanse minister van Binnenlandse Zaken, Mohsin Naqvi, zei dat de Afghaanse aanvallen "niet uitgelokt" waren en dat er op burgers is geschoten. Naqvi zei dat hij de aanvallen van de Taliban scherp veroordeelt. "Het schieten door Afghaanse strijdkrachten op burgers is een flagrante schending van het internationaal recht. "Afghanistan speelt een spel van vuur en bloed."

"Afghanistan zal een passend antwoord krijgen, net als India", schrijft zijn ministerie op X. In mei dit jaar vielen er in enkele dagen tijd tientallen doden na luchtaanvallen en beschietingen tussen India en Pakistan.

Pakistan beschuldigt Afghanistan ervan dat het terroristen herbergt en financieel ondersteunt die Pakistan aanvallen. Het gaat hier om de Pakistaanse Taliban, beter bekend als de TTP. Die zouden worden toegestaan om vanaf hun land te opereren en aanslagen te plegen om de regering van Islamabad te ontwrichten, wat wordt onderschreven door VN-experts. De Taliban-regering in Afghanistan heeft deze bewering altijd ontkend.

Bezorgdheid

Het Qatarese ministerie van Buitenlandse Zaken schrijft ongerust te zijn over de spanning aan de grens tussen Pakistan en Afghanistan en de gevolgen die dat kan hebben voor de veiligheid en stabiliteit in de regio. In een verklaring op X riep het ministerie beide landen op tot dialoog, terughoudendheid en samenwerking om escalatie te voorkomen.

Ook Saudi-Arabië riep beide landen op terughoudend te zijn om escalatie te voorkomen.

Meer dan twintig wereldleiders zullen morgen samenkomen in Egypte voor een top over Gaza. De top zal worden voorgezeten door de Egyptische president Sisi en de Amerikaanse president Trump. "De top heeft als doel een einde te maken aan de oorlog in Gaza en moet een nieuw tijdperk van regionale veiligheid en stabiliteit inluiden in het Midden-Oosten", schreef de Egyptische president.

Wie er precies aanschuiven is nog niet bekend. Onder meer de Franse president Macron, de Britse premier Starmer, en secretaris-generaal van de Verenigde Naties Guterres hebben aangekondigd voor de top af te reizen naar de Egyptische badplaats Sharm-el-Sheikh. Ook de Italiaanse premier Meloni en de Spaanse premier Sanchez hebben hun aanwezigheid bevestigd.

Volgens de Amerikaanse nieuwssite Axios zal Israël niet deelnemen aan de top. Hamas heeft ook laten weten niet betrokken te zijn.

Akkoord over eerste fase

Donderdagnacht werd bekend dat Israël en Hamas tot een akkoord waren gekomen over de eerste fase van een plan om de oorlog te stoppen. De laatste gijzelaars die worden vastgehouden in de Gazastrook zouden worden vrijgelaten in ruil voor Palestijnen die vastzitten in Israëlische gevangenissen. Ook moet het Israëlische leger beginnen met het terugtrekken uit het gebied.

Afgesproken werd dat voor maandag 12.00 uur lokale tijd de twintig gijzelaars die nog in leven zijn, moeten zijn vrijgelaten. Volgens het akkoord moet Israël honderden Palestijnen die vastzitten in Israëlische gevangenissen vrijlaten.

Dit is het plan dat de Amerikaanse president Trump heeft voorgesteld voor Gaza:

Nadat vrijdag het staakt-het-vuren officieel was ingegaan, zijn veel Palestijnen weer richting het noorden van de Gazastrook getrokken. De kustweg was deze week afgesloten door het Israëlische leger.

Ook naar andere gebieden waar het Israëlische leger zich weer uit heeft teruggetrokken keren de Palestijnen terug naar hun huizen. Vaak is daar inmiddels weinig van over. "Alles is plat. Uitgewist. Ze hebben het helemaal uitgewist", zegt een vrouw die terugkeerde.

In de video hieronder vertellen Palestijnen over wat ze aantroffen bij hun terugkeer:

Het dodental in Mexico als gevolg van noodweer is opgelopen tot 41. Door aanhoudende regen waren er op verschillende plekken aardverschuivingen en overstromingen.

In de deelstaat Hidalgo, boven Mexico-Stad, kwamen 22 mensen om het leven. In delen van de staat viel de stroom uit. In de deelstaat Puebla kwamen negen mensen om het leven en raakten meer dan 16.000 huizen beschadigd of verwoest.

Een dierentuin in Xicotepec liep ernstige schade op door het noodweer. Dieren moesten uit hun verblijf worden gehaald en daarbij ontsnapte een witte Bengaalse tijger. De tijger werd een dag later dood gevonden onder een omgevallen boom, meldde de burgemeester op Facebook.

In het oosten van Mexico dreven voertuigen door de straten:

In de centrale deelstaat Querétaro werd een zesjarig kind bedolven onder rotsen en modder bij een aardverschuiving. In het oosten van het land, in de deelstaat Veracruz, trad de rivier Cazones buiten haar oevers. In die staat vielen ook zeker vijf doden. Het Mexicaanse leger en de marine bewoners die niet zelf konden vertrekken geëvacueerd.

Duizenden militairen zijn sinds vanochtend op de been om geblokkeerde wegen vrij te maken en vermisten te zoeken.

Het noodweer wordt veroorzaakt door ex-orkaan Priscilla en de tropische storm Raymond. Raymond kwam zaterdagochtend lokale tijd aan land in de noordwestelijke regio Baja California Sur. Er geldt nog steeds een weerswaarschuwing voor zeer zware regenval, meldt het nationale weerbureau SMN.

President Sheinbaum is in crisisoverleg met de gouverneurs van de getroffen staten. "Wij laten niemand in de steek", schrijft Sheinbaum op X. "We werken ook aan preventieve maatregelen tegen de tropische storm Raymond."

Op dag 10 van de shutdown doet de Trump-regering waar het de afgelopen weken al veelvuldig mee dreigde. "De ontslagen zijn begonnen", schreef directeur Russel Vought van het Budget Office kort voor het weekend in een korte boodschap op X. Opnieuw worden duizenden Amerikaanse ambtenaren op straat gezet.

Niemand weet meer waar die aan toe is. "In april ben ik al eens ontslagen, na een maand werd ik toch weer teruggehaald", zegt Travis Kinder, die voor het ministerie van Gezondheidszorg werkt. De ambtenaar doet onderzoek naar auto-immuunziekten. "Nu staat mijn carrière weer op het spel. Terwijl de overheid op slot zit, staan de aandoeningen van onze patiënten niet stil", zegt hij.

Anderen werden al eerder op straat gezet. "Ik ben in juli ontslagen", zegt Michael Duffin. Hij werkte voor het Amerikaanse Bureau of Counterterrorism, dat zich bezighield met internationale samenwerking om terrorisme te bestrijden, ook samen met Nederland. "Ze geloofden niet dat het paste in het America First-buitenlandbeleid van de Trump-regering."

'Ambtenaren als gijzelaars'

Trump wil het ambtenarenbestand dit jaar met 300.000 mensen terugdringen. De ontslagen van vrijdagavond komen daar bovenop. Bij onder meer het ministerie van Financiën en het Gezondheidsministerie verdwijnen meer dan 4000 banen. "Een bullebak die zich bezighoudt met chantage", noemt de Democratische senator Elizabeth Warren de Amerikaanse president, die eerder zelf al zei de shutdown te gebruiken om meer ambtenaren te ontslaan.

"De president van de Verenigde Staten die om politieke redenen zoveel mogelijk pijn wil toebrengen aan duizenden mensen, wiens enige 'zonde' is dat ze hun werk doen", zegt Warren, bij de trappen van de Senaat. "De rechtbanken hebben al geconcludeerd dat meerdere ontslagen illegaal zijn", valt collega-senator Chris Van Hollen haar bij. "Ontslagen tijdens de shutdown zijn dat ook", stelt hij.

Van Hollen vertegenwoordigt het nabijgelegen Maryland, waar zo'n 225.000 federale ambtenaren wonen. Ook hij vindt dat Trump de ontslagen gebruikt als pressiemiddel. "Alsof ze ambtenaren gebruiken als gijzelaars. Het is hypocriet: hij wil de overheid openhouden om diensten te kunnen verlenen. Maar de mensen die die diensten leveren, wil hij ontslaan."

Militairen wel betaald

Democraten en Republikeinen zijn verwikkeld in een conflict over de begroting van het nieuwe boekjaar, dat 1 oktober is ingegaan. Zonder akkoord in het Congres mag de overheid alleen geld uitgeven aan 'essentiële overheidsdiensten'. Of ze nou doorwerken, of thuiszitten: betaald krijgen de ambtenaren voorlopig niet. Wel zegt Trump inmiddels geld te hebben gevonden om militairen hun salaris te kunnen betalen.

Ondanks hun meerderheid hebben de Republikeinen in de Senaat nog een handvol Democraten nodig om hun begroting door te drukken. De Democraten zetten hun hakken in het zand en eisen dat subsidies voor zorgverzekeringen worden voortgezet. "Wij zullen blijven vechten", zegt Warren, gevraagd of zij buigt voor de druk van Trump. "Het is een strijd voor de tientallen miljoenen Amerikanen, zodat zij op 1 november niet wakker worden en zien dat hun zorgpremie is verdubbeld."

"We werken er hard aan de overheid weer te heropenen, en te zorgen dat jullie betaald krijgen", roept de Republikeinse senator Susan Collins nog, in de gangen van het Capitool tegen een groep ambtenaren. Meer wil ze niet zeggen, ook niet over de ontslagen. "We verdienen zoveel beter dan dit, maar ze loopt gewoon door", zegt ambtenaar Stephi. "Het is laf, ze laten ons in de steek."

Vliegverkeer vertraagd

Inmiddels beginnen de effecten van de shutdown door te sijpelen tot ver buiten de muren van het Capitool. Op meerdere plekken hebben luchtverkeersleiders, die niet betaald krijgen tijdens de shutdown, zich ziekgemeld. Daardoor kampt het vliegverkeer met meer vertragingen. Vanaf zondag sluiten de 'Smithsonians', de nationale musea in de hoofdstad, hun deuren tot nader order.

Ondertussen is de blame game in volle gang: Trump noemt de shutdown steevast de 'Schumer Shutdown', naar de leider van de Democraten in de Senaat. De Democraten op hun beurt wijzen naar Trump, en de Republikeinse Partij. Amerikanen zijn verdeeld over de schuldvraag.

De vraag is wie als eerste met de ogen knippert in deze staredown: Trump en zijn Republikeinen, of toch de Democraten? "Er is niks om over te onderhandelen", zei leider John Thune van de Republikeinse Partij eerder op een persconferentie. Toch blijft dat waar de Democraten op mikken. "De Republikeinen zullen moeten gaan onderhandelen, de president moet praten", zegt senator Van Hollen vastberaden.

In het onderzoek naar de ontvoering van een vrouw uit Hoofddorp heeft de politie vandaag een zesde verdachte opgepakt. Het is een man van 29 uit het Beersel in België waar hij ook is aangehouden.

Gisteren werden al vijf mannen aangehouden: twee 37-jarige mannen uit Almere en drie mannen van 17, 20 en 24 jaar uit Rotterdam. Alle zes worden ervan verdacht betrokken te zijn bij de ontvoering.

Foto gedeeld

De vrouw (49) is nog altijd spoorloos. De politie deelde gisteren een foto van haar in de hoop dat ze snel wordt gevonden.

De vrouw vertrok woensdagochtend naar haar werk in Beverwijk, maar kwam daar nooit aan. Haar auto is wel gevonden. De politie roept mensen uit de omgeving op relevante beelden, bijvoorbeeld van deurbelcamera's, te delen.

Precies zestig jaar geleden was de eerste uitzending op, toen nog, Hilversum 3. De eerste plaat was Fanfare Rock van de Duitse trompettist Horst Fischer. Cultuurminister Vrolijk gaf het startschot met de woorden: "Ik wens u toe dat u er veel genoegen aan zult beleven".

Ooit Hilversum 3 en Radio 3, maar tegenwoordig bekend als 3FM. De zender groeide uit tot een van de populairste Nederlandse radiostations. De luistercijfers zijn al een hele tijd niet meer zo hoog als vroeger, maar dat weerhoudt het radiostation er niet van om dit weekend het jubileum uitgebreid te vieren.

Beeld en Geluid in Hilversum is de feestlocatie en is gratis te bezoeken. 3FM maakt daar vandaag en morgen live radio. Ook is er een speciale tentoonstelling over de afgelopen zestig jaar en allerlei activiteiten, zoals een eigen radio bouwen of jingle maken.

Eigenwijs

Presentator Nellie Benner omschrijft 3FM als "eigenwijs" en "een warm bad". Met Barend van Deelen presenteert ze de 3FM-middagshow Barend & Benner. Voor haar betekent 3FM plezier, warmte en muziek. "En vooral ook veel lachen."

Ze vindt het een gemoedelijke en samenhorige zender. "Er zijn veel luisteraars die al tientallen jaren luisteren, maar ook heel veel jonge luisteraars. We richten ons wel vooral op jongeren, maar eigenlijk op iedereen die nieuwsgierig is en die het leuk vindt om lol te trappen."

'Het zijn mijn vrienden'

3FM-fans Peter (43), Daan (22) en Mans (33) prijzen de "lekkere muziek". Mans luistert graag naar dj's Ivo van Breukelen en Van Deelen. "Ze zijn een soort vrienden", zegt Mans. "Ik zet de radio aan en ik ben niet alleen meer. Ze fleuren de huiskamer op." Daar is Peter het mee eens. "Met 3FM ga ik positief de dag in en ontdek ik mooie nieuwe talenten."

Daan vindt Barend & Benner "de allerleukste middagshow ooit". Hij houdt van de chemie tussen de presentatoren en hun baldadigheid.

'Hobby en passie'

Ter ere van het jubileum staan in het Beeld en Geluid allerlei oude mengtafels. Zo staat er een dj-tafel uit de jaren 70. Radio-iconen als Lex Harding maakten daar programma's toen ze bij de zender werkten. Vanmiddag nam bezoeker Marjolein (26) er plaats.

Ze start platen en jingles in alsof ze het al jaren doet. "Deze tafel is een stuk overzichtelijker dan die van nu", zegt Marjolein. "Radio is mijn hobby en passie." Het lijkt haar heel leuk om er ooit haar werk van te maken.

"Het leuke is dat alles het nog doet", legt vrijwilliger Melchior uit. "En alles is nog origineel." Hij kan het niet laten om zelf ook even achter de dj-tafel te gaan zitten. "Ik zit echt te genieten." Zijn vader was vroeger geluidstechnicus en hijzelf ook. Van vader en zoon staat een zwart-wit foto bij een oude eindregietafel.

"We zitten allebei op het puntje van onze stoel", constateert Melchior:

De rol van 3FM is na al die jaren nog steeds dezelfde, zegt zendermanager Menno de Boer. "We bieden talent kansen en zijn een gids in nieuwe muziek en popcultuur." Waar andere radiozenders zich meer richten op een brede doelgroep, doet 3FM dat niet. "We blijven trouw aan onszelf."

De zender wil zich meer focussen op jongeren. "We willen weer mensen onder de 35 jaar aan ons binden. Dat gaat nu goed." Het gaat niet heel snel, erkent De Boer, "maar we bouwen gestaag door".

Dit weekend zijn ook oud-dj's van de partij. Zo vertellen dj's Gerard Ekdom, Felix Meurders en Edvard Niessing over hun tijd bij de zender. Vandaag kwam bijvoorbeeld Jan Douwe Kroeske aan het woord, onder meer bekend van het programma 2 Meter Sessies. Kroeske ontvangt daarin al bijna 40 jaar artiesten voor een intiem akoestisch optreden en een interview.

Kroeske vertelt dat hij nieuwe muziek vroeger ook al heel belangrijk vond. "Ik was meer bezig met muziek dan met radio maken", zegt hij. "Ik wilde luisteraars kennis laten maken met nieuwe muziek, want ik was zelf ook nieuwsgierig naar dingen die ik niet kende."

Nieuwe muziek speelt natuurlijk ook een rol in het jubileumweekend. Vanmiddag stond 3FM Talent Luna op het podium in het museum. Het publiek zong en danste vrolijk mee. Morgen wordt er nog volop feestgevierd in het Beeld en Geluid. Dan treedt een ander talent op: Lenny Monsou.

In die 60 jaar was er ook altijd nieuws te horen op 3FM. Sinds het begin van deze eeuw met speciale bulletins van de NOS. De redactie van NOS op 3 maakte voor de jubileumuitzending een overzicht:

De staking bij twee sjordersbedrijven in de Rotterdamse haven mag nog doorgaan tot maandagochtend 07.00 uur. Daarna moeten de sjorders het werk hervatten tot aanstaande vrijdag 07.00 uur. Als de partijen in het cao-conflict er dan nog niet uit zijn, mag de staking worden hervat.

Dat is de voorlopige uitkomst van een kort geding dat was aangespannen door een groep ondernemers, waaronder het Havenbedrijf Rotterdam. Deltalinqs, de vertegenwoordiger van Rotterdamse havenbedrijven sprak gisteren over grote maatschappelijke schade als het werk nog langer werd stilgelegd.

Vakbond FNV spreekt van een prima tussenvonnis. De havenbedrijven en vertegenwoordigers vinden het geen ideale oplossing, maar zeggen dat op deze manier de achterstanden min of meer kunnen worden weggewerkt. "Wij blijven van mening dat de actie op dit moment onevenredige schade veroorzaakt en de leveringszekerheid ernstig onder druk zet."

De sjorders die de containers in de haven vastzetten en losmaken, staken sinds woensdag. Vakbond FNV, die de staking organiseert, eiste een loonsverhoging van 7 procent. Vrijdag werd dat bijgesteld naar 6,5 procent. De werkgevers International Lashing Service en Matrans Marine Services, de enige twee sjordersbedrijven in de Rotterdamse haven, wilden daar niet mee akkoord gaan. Daarop besloten de actievoerders voor onbepaalde tijd verder te staken.

Veel schepen kunnen daardoor niet lossen of laden. Volgens het Havenbedrijf Rotterdam liggen op dit moment 22 containerschepen in de haven en per dag komen er vier tot vijf bij. In de containers zit voor ongeveer een kwart aan voedsel waaronder veel bederfelijke producten, maar ook halffabricaten, medische en huishoudelijke producten, machineonderdelen en grondstoffen.

Calamiteitenteam

Op de zitting zei een van de advocaten van vakbond FNV dat er geen levens gevaar lopen door de staking. "Als er sprake zou zijn van bijvoorbeeld medicijntekorten dan is er een calamiteitenteam van sjorders die de werkzaamheden zou kunnen voortzetten."

Het komt voor dat schepen bij dit soort stakingen uitwijken naar andere havens zoals die van Hamburg of Antwerpen. Maar volgens de advocaten van de groep ondernemers is dat logistiek nu niet haalbaar. Ook in de haven van Antwerpen wordt nog gestaakt.

De Amerikaanse actrice Diane Keaton is op 79-jarige leeftijd overleden, meldt het Amerikaanse medium People.

Ze speelde onder andere in het filmepos The Godfather van regisseur Francis Ford Coppola. Ook speelde ze met de regisseur en acteur Woody Allen.

Kijk hier naar fragmenten uit The Godfather en Annie Hall:

Keaton werd in 1946 geboren in Los Angeles als Diane Hall. Keaton gebruikte de achternaam van haar moeder om verwarring te voorkomen met een andere actrice met dezelfde naam.

The Godfather

Ze werd in 1972 bekend bij het grote publiek toen ze de rol speelde van Kay Adams-Corleone, de vrouw van maffiabaas Michael Corleone in The Godfather. De film is gebaseerd op het gelijknamige boek van Mario Puzo. Keaton zei tegen People in 2022 dat ze de bestseller niet had gelezen voor ze voor de rol werd gecast.

"Ik wist er helemaal niets van. Ik deed gewoon auditie. Dat was geweldig voor me. En toen moest ik het boek wel lezen", zei Keaton.

In 1977 won ze een Oscar voor haar rol in de film Annie Hall van Woody Allen. Het verhaal draait om de moeizame relatie tussen Alvy Singer (Woody Allen) en Annie Hall (Diane Keaton). "Het was een geïdealiseerde versie van mezelf", zei ze over haar rol in een interview.

Dankzij onder meer haar rol als Annie belandde ze op de cover van Time Magazine in september 1977. Het Amerikaanse blad Rolling Stone omschreef haar in hetzelfde jaar als "de nieuwe Katherine Hepburn".

Ze werkte veel samen met regisseur Allen met wie ze enige tijd een relatie had. Hij castte haar voor meerdere films waaronder Play it again, Sam (1972) en Manhattan (1979). In totaal hebben ze in acht films samengewerkt.

Haar vriendschap met Allen bleef heel sterk. Ze bleef altijd achter hem staan, ook na de beschuldigingen van seksueel misbruik dat hij zou hebben gepleegd bij zijn geadopteerde dochter Dylan Farrow.

Keaton is altijd door blijven werken als actrice. In 2024 kwamen er nog twee films met haar uit, waaronder Summer Camp met ook Kathy Bates. Op filmsite IMDb staan ook nog drie films die nog niet zijn uitgebracht waaraan ze haar medewerking heeft verleend. Of die films nog uitgebracht gaan worden, is niet bekend.

Mannen niet belangrijk

Behalve met Allen had ze ook relaties met acteurs Al Pacino en Warren Beatty, die volgens haar in verschillende "decennia" in haar leven kwamen. "Woody was mijn twintiger jaren, Warren mijn dertiger en Al eind dertig begin veertig," zei ze in 2003 tegen de Britse krant The Telegraph.

Hoewel ze een relatie had met meerdere grote namen in de filmindustrie is ze nooit getrouwd. Daarover zei ze op latere leeftijd dat ze realiseerde dat mannen niet belangrijk waren in haar leven.

"Ik weet nog dat toen ik jong was dat ik op een belachelijke manier geloofde dat je iemand zou vinden met wie je samen oud wordt. Dat ik niet getrouwd ben betekent niet dat het mijn leven minder maakt. Die oude vrijstermythe is onzin."

Op haar vijftigste, in 1996, adopteerde ze dochter Dexter, vijf jaar later zoon Duke. Het moederschap had haar naar eigen zeggen compleet veranderd.

De Amerikaanse autoriteiten hebben geen overlevenden aangetroffen na de verwoestende explosie gisteren in een munitiefabriek in de Amerikaanse staat Tennessee. In eerste instantie werden achttien mensen vermist. Bij het uitkammen van het terrein is niemand levend teruggevonden.

Twee mensen van wie de auto en persoonlijke spullen werden gevonden bij de munitiefabriek bleken echter niet aanwezig te zijn op het moment van de explosie, heeft de lokale sheriff bekendgemaakt. Daarmee komt het dodental op zestien.

De explosie was gisteren bij Accurate Energetic Systems in Bucksnort, zo'n 100 kilometer ten zuidwesten van Nashville. Het bedrijf levert onder meer explosieven aan het Amerikaanse leger. De explosie werd 24 kilometer verderop gevoeld.

Onderzoek naar oorzaak

Over de oorzaak van de explosie is nog niets bekend. Onder meer agenten van de FBI doen nog onderzoek hiernaar. De aanwezigheid van explosieven en andere munitie op het terrein bemoeilijkt het onderzoek.

Het is niet de eerste keer dat er een ontploffing is bij de munitiefabriek. Lokale media melden dat er in 2014 een dode en drie gewonden vielen bij een explosie.

Ian Watkins (48), de voormalige zanger van rockband Lostprophets, is doodgestoken in de gevangenis. Dat melden Britse media. Watkins zat daar een celstraf van 35 jaar uit voor misbruik van kinderen, waaronder een poging tot verkrachting van een baby.

Hij zou vanmorgen door een andere gevangene zijn aangevallen met een mes. Hulpdiensten kwamen direct naar de gevangenis in Wakefield, een stad ten noorden van Manchester, maar hij overleed ter plekke.

Een bron vertelt tegen de Britse tabloid The Sun: "Watkins is op de meest brute manier vermoord. Hij werd door een andere gevangene in zijn nek gestoken. Er waren bewakers in de buurt, maar ze konden niets doen en hem niet redden."

In 2023 werd hij ook al eens in de gevangenis aangevallen met een mes. Hij werd toen gewond naar het ziekenhuis gebracht.

Bekentenis

Watkins bekende in totaal 13 gevallen van misbruik. Op zijn computer werden 90 foto's gevonden van kindermisbruik, en zo'n 20 van seks met dieren. De rechter sprak in 2013 van "een nieuw dieptepunt op het gebied van verdorvenheid".

In het centrum van de Duitse stad Gießen, ten noorden van Frankfurt, zijn vanmiddag drie mensen gewond geraakt bij een schietpartij. De schutter sloeg op de vlucht en werd enkele uren later aangehouden. De gewonden zijn naar het ziekenhuis gebracht, het is nog niet duidelijk hoe ernstig de verwondingen zijn.

De schietpartij was in een sportwedkantoor. Over een mogelijk motief is nog niets bekend.

De politie zegt dat er geen gevaar meer is.

Netflix hield jarenlang reclame buiten de deur. Maar voor hoelang nog? In andere landen draaien al spotjes op Netflix, en adverteerders staan te popelen om - net als bij andere streamingdiensten - in te kopen. Hoe komt het dat de 'reclamevrije' videoplatformen nu toch advertenties verkopen?

De opkomst van de Amerikaanse streamingdienstpionier Netflix veranderde het film- en televisielandschap voorgoed. Als kijker hoefde je voor het eerst niet meer te wachten tot je favoriete serie weer op de tv te zien was; je koos je eigen moment. Zonder advertenties.

Met de komst van Disney+, Amazon Prime en HBO Max verloor Netflix de monopoliepositie. In Nederland kreeg Videoland een stevige voet aan de grond. En die videodiensten deden iets wat Netflix niet wilde: advertenties aanbieden.

Door de groeiende concurrentie moest Netflix er ook aan geloven. In de meeste landen waar je kijkt krijg je - voordat je een serie of film aanzet - een reclame te zien. In Nederland nog niet, maar Netflix is wel bezig om dit te testen. Al benadrukt een woordvoerder dat dit niet op korte termijn wordt ingevoerd.

Groeicijfers

Dat streamingdiensten met advertenties zijn begonnen, heeft alles te maken met de groeicijfers, ziet Jan-Piet Nelissen, streamingexpert bij Deloitte. Videoplatformen hebben grofweg twee manieren om te groeien, legt hij uit.

"De eerste is nieuwe huishoudens die een abonnement afsluiten. In Nederland heeft zeven op de tien huishoudens een abonnement op een of meerdere platformen", vertelt Nelissen.

De andere groeimanier is het zogeheten stapelen. "Dat wil zeggen binnen één huishouden meerdere abonnementen." Dat stimuleren streamingplatformen onder andere door de mogelijkheden te beperken om je abonnement te delen en daardoor sluiten nog meer mensen een abonnement af.

Maar de rek bij die groeimogelijkheden is eruit, ziet Nelissen. Bijna iedereen die een streamingabonnement wil, heeft er eentje. En met gemiddeld een kleine drie abonnementen per huishouden is daar de groei laatste jaren ook uit. Daar komt nog bij dat de kosten voor film- en tv-producties flink zijn gestegen. En dus kiezen de streaminggiganten voor advertenties om de kosten te kunnen dekken.

Veel kijkers reageren op sociale media dat de reclames hen irriteren. Maar ze kunnen er maar beter aan wennen, denkt Michel van der Voort van tv-brancheorganisatie Screenforce. "Reclame-inkomsten worden een soort tweede bron van inkomsten voor de streamingplatforms. Ze zien zelf nu ook wel: we gaan het niet meer redden met alleen maar de abonneeverkopen."

Gerichter

De optie om te adverteren op streamingplatformen grijpen marketingbureaus die advertenties inkopen voor bedrijven met beide handen aan, blijkt uit een rondgang van de NOS. Op deze manier adverteren is anders dan in reclameblokken op televisie. "De reclameblokken zijn veel korter, dus je valt veel meer op", vertelt Remon Buter van mediabureau WPP Media.

Daar komt nog eens bij dat de advertenties veel gerichter kunnen worden getoond dan op televisie. Waar je bij televisie een brede, diverse groep bereikt, kunnen streamingdiensten per kijker bepalen welke reclame diegene ziet.

"Het is allemaal veel specifieker", vertelt Vanessa Hofland van advertentiebureau Monks. "Je hebt genres en doelgroepen en daardoor kun je veel persoonlijker adverteren. Daarom zijn al die grote advertentiepartijen daar geïnteresseerd in."

Slecht nieuws voor lineaire tv?

Toch hoeft die verschuiving niet meteen slecht nieuws te zijn voor de lineaire televisie, denkt Van der Voort. "B&B Vol Liefde is een goed voorbeeld. Er wordt massaal gekeken via tv én via Videoland. Die twee gaan elkaar steeds meer aanvullen."

Saskia Baneke van marketingbrancheorganisatie Via Nederland sluit zich daarbij aan. "Als ik het niet red om na het eten het Jeugdjournaal te kijken met de kinderen, dan kijk ik het toch gewoon lekker terug? Er gaat een generatie aankomen waaraan je het begrip 'lineair' op een gegeven moment moet gaan uitleggen."

Ibrahim speelt in de JO17-1 van Alexandria '66, een Rotterdams voetbalteam van 15- en 16-jarigen dat op een behoorlijk hoog niveau speelt. Het afgelopen seizoen werd hij zeker drie keer uitgescholden. Zo was er die tegenstander die tijdens de wedstrijd tegen hem zei dat hij "terug moest naar Marokko".

Hij probeerde nog uit te leggen dat hij in Nederland is geboren. "Net als die jongen zelf dus. Maar dat leek hij niet te horen. Na afloop heb ik hem nog mijn hand aangeboden, maar die weigerde hij. Nou ja, zijn probleem, ik heb wel ergere dingen meegemaakt."

Erger vond Ibrahim die toeschouwer bij een andere wedstrijd die riep dat hij een "fietsendief" was. "Puur kennelijk vanwege mijn Marokkaanse achtergrond. Een ouder iemand, van wie je verwacht dat hij iets langer nadenkt. Ik zeg op dat soort momenten tegen mezelf: boeien, hij is zielig, niet ik. Maar in eerste instantie voel je je toch wel even vies."

De Turks-Nederlandse spits Milas deelt dat gevoel. Een tegenstander die "kankerbuitenlander" tegen hem zegt in het heetst van de strijd, daar kan hij met enige moeite nog zijn schouders over ophalen. "Maar van mensen die dertig jaar ouder zijn dan ik verwacht ik iets anders. De generaties voor ons zouden toch het goede voorbeeld moeten geven?"

Niet dat het Milas echt verbaast. "Ik ben een jongen uit Rotterdam-Zuid, ik maak van alles mee. Ook buiten het veld. Laatst ging ik na het voetbal nog even snel wat halen bij de supermarkt. Zegt iemand zomaar 'straatjunk' tegen mij. Hij zou eens moeten weten: ik sport zeven keer per week, mijn hele leven bestaat uit discipline. Zo'n man weet helemaal niks van mij, maar heeft wel zijn mening klaar, alleen op basis van mijn uiterlijk."

Ook Qinhao krijgt vaak te maken met racisme op het voetbalveld:

23 spelers maar liefst kent de selectie van de JO17-1, met heel verschillende achtergronden. Er zijn witte Nederlanders die Guus of Max heten, maar ook spelers met Surinaamse, Antilliaanse, Marokkaanse, Turkse en zelfs Colombiaanse wortels. Desondanks vormen zij een hechte groep, samen met hun trainer Kevin en zijn assistent Yusuf.

Discriminatie is een issue voor ze; de meesten hebben er direct of indirect ooit weleens mee te maken gehad. Dat geldt zelfs voor Jay-Jay. Hij mag dan een witte Nederlander zijn; kennelijk zorgen zijn donkere krullen en bruine ogen voor misverstanden. Zelfs hij werd recentelijk een aantal keer voor "kutmarokkaan" uitgemaakt.

Discriminatie uit frustratie

Niet altijd komt dit voort uit onvervalst racisme, weten de jongens. Fanatiek beoefend is voetbal een zeer fysieke sport met veel emoties, waarin soms sowieso nare dingen tegen elkaar worden gezegd. Ben je wat zwaarder, dan heet je al snel "bolle". Zeker na bijvoorbeeld een stevige tackle kan het goed misgaan.

Een speler van een ander team, Ibtissam van de meisjes onder 20 van Elinkwijk, heeft daar een rake omschrijving voor: "Discriminatie uit frustratie."

Maar helaas hebben ook zij en haar medespelers, net als hun trainer Achmed, geregeld te maken met nog ernstiger zaken. Vooral bij bepaalde clubs die zelf weinig of geen minderheden in hun teams hebben. Met als dieptepunt moeders met een hoofddoek die bij een uitwedstrijd werden bekogeld met plastic flesjes energiedrank.

"Ik voel het soms al als ik bij een uitwedstrijd het terrein op kom: dit zou weleens een ongezellige middag kunnen worden", zegt Achmed. "En dat klopt dan eigenlijk altijd helaas. Ik maak me daar wel zorgen over, met het oog op de politieke discussies van dit moment. De maatschappelijke spanningen lijken alleen maar groter te worden, hoeveel erger gaat dit nog worden?"

'Je vuisten mag je niet gebruiken'

Over één ding zijn alle spelers en begeleiders het eens: woedend worden heeft op dat soort momenten geen zin, wat voor vreselijke dingen er ook tegen je worden gezegd. Ryan, van de huidige JO19-2 van FC Abcoude, is dat in het verleden weleens overkomen: hij kwam met zijn tegenstander in een vechtpartij terecht.

"Allebei werden we een aantal wedstrijden geschorst door de KNVB. En dat snap ik ook wel: je mag in het voetbal je vuisten gewoon niet gebruiken, daar bereik je niks mee. Onze trainers hebben dat destijds best goed opgelost, ik heb later nog een ontmoeting met die andere speler gehad - ouders erbij."

Maar trainer Kevin van Alexandria '66 heeft er kortgeleden met zijn spelers nog over gesproken: inmiddels vinden ze het wel genoeg geweest. De eerstvolgende keer dat een van zijn jongens zich dit seizoen racistisch bejegend voelt, stapt het hele team van het veld. "Gewoon om een daad te stellen."

(Sommige (voor)namen in dit artikel zijn op verzoek van de spelers veranderd.)