China legt chipfabrikant Nexperia exportverbod op na ingrijpen Nederland
De Chinese regering heeft chipfabrikant Nexperia een exportverbod opgelegd. Het betekent dat de chips, jaarlijks zo'n 50 miljard, die in de Chinese fabriek van Nexperia worden geproduceerd het land niet meer uit mogen. Dat schrijft het bedrijf met hun Nijmeegse hoofdkantoor op zijn website.
China lijkt dit exportverbod op te leggen na ingrijpen door de Nederlandse overheid in het bedrijf. Het risico was namelijk te groot dat cruciale technologie uit Nederland zou weglekken, zegt het ministerie. Daarnaast werd de Chinese Nexperia-topman Zhang Xuezheng uit zijn functie gezet door de Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam.
'Impact beperken'Op zijn website schrijft Nexperia dat het bedrijf in nauw overleg is met Chinese overheidsinstanties om de impact van de maatregel te beperken. Verder overlegt het bedrijf actief met Chinese autoriteiten om een vrijstelling te krijgen.
Sinds 4 oktober is het verboden om vanuit de Chinese fabriek van Nexperia eindproducten naar andere landen te exporteren. Het bedrijf heeft meerdere vestigingen over de hele wereld, en maakt relatief eenvoudige chips voor onder andere telefoons, auto's en zonnepanelen. In 2019 nam het Chinese concern Wingtech het hele bedrijf over, maar het hoofdkantoor bleef in Nijmegen.
Harde ingreepDe Nederlandse regering greep eind vorige maand in bij het bedrijf. Met een maatregel kan het ministerie beslissingen binnen het bedrijf tegenhouden of terugdraaien. Door in te grijpen kan Nederland voorkomen dat er in een noodsituatie geen chips beschikbaar zijn voor de Nederlandse en Europese industrie.
Vandaag blijkt uit de uitgebreide rechtbankstukken dat Nexperia al in 2023 aan de bel trok bij het ministerie van Economische Zaken. Binnen het bedrijf waren er zorgen over de rol van de enige aandeelhouder Wingtech, het bedrijf van Zhang Xuezheng. Wingtech heeft sterke verbintenissen met de Chinese staat.
Nexperia deed vervolgens toezeggingen aan de overheid om daar verandering in te brengen, maar daar is volgens de rechtbank weinig van terecht gekomen.
Twijfel aan topmanVolgens die rechtbankstukken had de Ondermingskamer terechte twijfels over het handelen van topman Zhang Xuezheng. Zo deed hij een miljoenenbestelling namens Nexperia bij het Chinese bedrijf WSS, waar hij ook een belang in heeft, terwijl die order volgens de rechtbank helemaal niet nodig was.
Daarbovenop trok de voormalig topman volgens de rechtbank afgelopen september de bankvolmachten in van belangrijke financieel bestuurders binnen het bedrijf. In plaats daarvan liet hij de bankzaken regelen door personen zonder financiële ervaring, onder wie iemand die nog niet bij Nexperia werkte.
Druk van VSVolgens China grijpt Nederland in onder druk van de Verenigde Staten. Eerder zei demissionair minister Karremans dat dat niet het geval was. Toch blijkt uit de rechtbankstukken dat Nederland onder druk is gezet. Daarin staat dat op 30 september Nexperia Amerikaanse handelsbeperkingen opgelegd kreeg. Precies op die dag greep de minister in.
Voor het ingrijpen bij Nexperia maakt de overheid gebruik van de Wet beschikbaarheid goederen. Die bestaat sinds 1952 en is niet eerder gebruikt. Met de wet kunnen ministers als voorbereiding op noodsituaties bevelen geven waarmee zeker gesteld wordt dat bepaalde goederen beschikbaar blijven.
Minister Karremans schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat hij de maatregel heeft genomen vanwege serieuze signalen van bestuurlijke tekortkomingen binnen het bedrijf.
De maatregel geldt voor maximaal één jaar. De minister zegt verder gesprekken te voeren met de Chinese autoriteiten over de handelsbeperkingen. Tot wanneer die gelden, is onduidelijk.