NOS Nieuws - Algemeen

Medewerkers van woonzorgcentra en minstens één ziekenhuis in België nemen geld aan van begrafenisondernemers. In ruil voor dat geld mogen de ondernemers lichamen komen ophalen. Dat ontdekte WinWin, het consumentenprogramma van de VRT. Zulke deals zijn tegen de regels, want volgens de Belgische wet mogen nabestaanden zelf beslissen met wie ze in zee gaan.

Het programma sprak twaalf mensen die bevestigen dat zorginstellingen regelmatig met zo'n vaste uitvaartondernemer werken. Familie en nabestaanden hoorden soms achteraf dat een lichaam al was opgehaald.

"Je moet niet verdienen aan gestorven mensen", getuigt een begrafenisondernemer anoniem over collega's die dat doen. "In sommige rusthuizen komen steeds dezelfde collega's. In ruil voor geschenken, zoals champagne en pralines, maar ook voor geld, mogen zij de overledene ophalen. Dat kan gaan tot 250 euro per lichaam. Die kosten rekenen ze trouwens later gewoon door aan de familie."

'Hardnekkig probleem'

Een deel van de getuigenissen gaat over het ZAS Middelheim-ziekenhuis in Antwerpen. Een andere anonieme getuige meldt dat zij en haar vriendin in dat ziekenhuis niet mochten kiezen. "De mortuariummedewerker beweerde met een vaste ondernemer te werken", vertelde ze. "Toen we protesteerden, werden we afgeblaft en aan de deur gezet."

Een ziekenhuiswoordvoerder noemt dat tegen de Vlaamse publieke omroep onaanvaardbaar. "Ons beleid is dat zij 100 procent vrije keuze hebben van begrafenisondernemer." Hij roept mensen op dit te melden. "Dit kunnen we immers niet accepteren."

De beroepsvereniging van begrafenisondernemers Funebra erkent dat zulke deals bestaan en is blij met de aandacht voor het probleem. "Het zou hypocriet zijn om te zeggen dat zulke deals niet bestaan", zegt voorzitter Johan Dexters. "In bepaalde regio's vormt het zelfs een hardnekkig probleem. De ene begrafenisondernemer brengt elke zondag pistolets naar het rusthuis, de andere geeft geld." Dexters benadrukt dat betalen voor een lichaam "not done" is.

Hoe zit het in Nederland?

In ons land geldt ook dat nabestaanden zelf een begrafenisondernemer moeten inschakelen. Als iemand in een verpleeghuis, woonzorgcentrum of hospice overlijdt, besluit de familie waar de overledene naartoe wordt gebracht, legt de Branchevereniging Gecertificeerde Nederlandse Uitvaartondernemingen (BGNU) uit.

Ook in ziekenhuizen geldt dat nabestaanden zelf een uitvaartbedrijf benaderen.

In Frankrijk zijn opnieuw tienduizenden mensen de straat op gegaan om te protesteren tegen de geplande bezuinigingen van de regering van president Macron. Er zijn honderden demonstraties verspreid over het land, en ook onder meer op het Franse eiland La Réunion in de Indische Oceaan. De vakbonden hebben zich verenigd en roepen hun achterban op om te protesteren. Ze beloven "een zwarte dag" door heel het land.

De demonstranten uiten hun ongenoegen over de toenemende armoede en ongelijkheid in het land. De bezuinigingen raken verschillende sectoren, zoals onderwijs en zorg. Er wordt onder meer bezuinigd op de ziektekostenvergoeding. Bijna alle ministeries moeten inleveren, behalve Defensie.

Vorige week waren er ook al grootschalige protesten in Frankrijk tegen de geplande bezuinigingen. Daarbij werden bijna 500 mensen opgepakt. De autoriteiten verwachten dat de protesten van vandaag nog meer mensen zullen trekken en ze houden rekening met zo'n 800.000 deelnemers. Macron heeft daarom meer dan 80.000 agenten ingezet om de protesten in goede banen te leiden.

Bijna 100 arrestaties

Vanmorgen waren al vroeg op de dag veel mensen op straat. Onder meer in Parijs en Marseille raakten demonstranten slaags met de politie, die traangas inzette. Rond het middaguur waren 94 mensen gearresteerd, meldt het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Bekijk hier beelden van demonstraties in Marseille en Parijs:

Vanwege stakingen ligt een deel van het openbaar vervoer plat. "We zeggen 'nee' tegen de regering. We hebben er genoeg van. Er is geen geld meer, de kosten van levensonderhoud zijn hoog", zei een stakende transportmedewerker tegen persbureau AP.

Op meerdere snelwegen vindt 'Opération escargot' (operatie slak) plaats, waarbij auto's stapvoets over snelwegen rijden. Daarnaast worden in meerdere steden belangrijke rotondes geblokkeerd. Ook zijn bijna alle apotheken gesloten en blokkeren demonstranten bedrijven en scholen.

Politieke crisis

Vorige week moest premier Bayrou opstappen omdat hij in het parlement onvoldoende steun kreeg voor de bezuinigingen. Een dag later stelde Macron Sébastien Lecornu aan als nieuwe premier van Frankrijk, de vijfde in minder dan twee jaar tijd.

Veel demonstranten denken dat ook Lecornu het beleid niet zal veranderen. Zij vinden de bezuinigingen vooral oneerlijk en denken dat het verschil tussen rijke en arme Fransen zo steeds groter wordt. Ook vinden ze dat de overheid het geld verkeerd besteedt en juist miljarden geeft aan bedrijven, terwijl er miljarden bezuinigd moeten worden op uitkeringen en ziektekostenvergoedingen.

Voor de vierde keer in tien dagen hebben er te veel asielzoekers overnacht in Ter Apel. Uit cijfers van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) blijkt dat er afgelopen nacht 2015 mensen verbleven.

De rechter heeft de limiet op 2000 gezet, na een proces dat was aangespannen door de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt. Westerwolde wil dat het aantal asielzoekers binnen de perken blijft, omdat anders de veiligheid in het geding komt.

Het COA moet voor elke nacht dat er te veel mensen in Ter Apel slapen een dwangsom van 50.000 euro betalen aan de gemeente. De teller staat nu dus op 200.000 euro. De totale boete kan oplopen tot 5 miljoen.

Incidenten

Burgemeester Jaap Velema liet de gemeenteraad van Westerwolde gisteren nog weten dat hij de "verzamelfactuur" binnenkort zal versturen, maar daar niet bij staat te juichen, meldt RTV Noord. "Het gaat ons niet om het innen van dat geld. Wij willen dat het eindelijk rustig wordt in Ter Apel."

Bewoners en ondernemers in Ter Apel klagen over een toename van incidenten, zoals winkeldiefstallen in het centrum. Volgens Velema komt dat omdat het opvangsysteem in Nederland verstopt zit. "Met als gevolg dat het zich ophoopt in Ter Apel."

Geen doorstroom

Asielorganisatie COA erkent dat het al maanden niet goed lukt om mensen vanuit het aanmeldcentrum in Ter Apel een plek te geven in een asielzoekerscentrum. Die zitten door een gebrek aan doorstroom naar reguliere woningen en sluiting van tijdelijke locaties bijna helemaal vol. "Helaas heeft een oproep in juli om snel meer opvangplekken beschikbaar te maken, onvoldoende opgeleverd."

Ook is er sprake van een iets hogere instroom, wat gebruikelijk is in de zomer. Het COA sprak vorige week van een seizoenspiek.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) start een onderzoek naar de prijzen in supermarkten. Dat heeft de toezichthouder bekendgemaakt.

Aanleiding zijn de prijzen van boodschappen. De ACM zegt "signalen" te hebben dat de prijzen van sommige producten in de Nederlandse winkels hoger liggen dan in bijvoorbeeld Duitsland en België.

De ACM wil onderzoeken waar dat prijsverschil vandaan komt. Dat hoeft niet direct aan de supermarkten zelf te liggen. Zo wil de toezichthouder weten of er problemen zijn met de markt, bijvoorbeeld omdat er te weinig concurrentie is of belemmeringen door leveranciers.

Prijsonderhandelingen

Het onderzoek van de ACM gaat zich richten op producten uit het dagelijkse winkelmandje van consumenten. De resultaten van het onderzoek worden naar verwachting in de zomer van 2026 gepubliceerd.

Verschillende grote supermarkten lagen het afgelopen jaar overhoop met leveranciers van A-merken. Zo was bij Jumbo lange tijd geen bier van Heineken verkrijgbaar door onderhandelingen over de prijs. Albert Heijn verkocht lang geen koffie van Douwe Egberts en Senseo of thee van Pickwick van leverancier JDE Peet's.

Steeds meer gemeenten bieden ondersteuning aan ouders die gaan scheiden. Volgens TNO-onderzoeker Mariska Klein Velderman zijn er lokale scheidingsteams die gezinnen begeleiden en scheidingsloketten waar ouders kunnen aankloppen. Op die manier moet leed bij de kinderen worden beperkt of voorkomen.

Eerder dit jaar werd al bekend dat een kwart van de gemeenten tegenwoordig een aanpak heeft voor relaties en scheidingen. In 2021 was dat nog maar 7 procent.

Dit soort professionele begeleiding van scheidende ouders kan zinvol zijn, blijkt uit een vandaag verschenen TNO-onderzoeksrapport. De onderzoekers volgden honderd ouderduo's die werden begeleid volgens de methode 'Duurzaam ouderschap na scheiding'.

"Ouders kregen meer vertrouwen in hun rol als ouder, de communicatie tussen hen verbeterde en ze maakten meer duurzame afspraken over het ouderschap", zegt onderzoeker Klein Velderman.

Grote gevolgen voor kinderen

Afgelopen jaar eindigden 25.386 huwelijken in een echtscheiding, blijkt uit cijfers van het CBS. Hierbij waren 23.637 kinderen betrokken. Daarnaast waren er naar schatting nog ruim 20.000 kinderen van niet-getrouwde ouders die uit elkaar gingen.

Een scheiding kan heel heftig zijn voor kinderen, zeker als het een vechtscheiding wordt. Kinderen met zo'n thuissituatie kunnen gedragsproblemen ontwikkelen die voor jeugdzorg moeilijk op te lossen zijn, zegt woordvoerder Wouter van der Galiën van Jeugdzorg Nederland.

"De oplossing - en de oorzaak - van die problemen ligt namelijk ergens anders: bij de ouders in die complexe echtscheiding." Hij juicht het daarom toe dat gemeenten ouders begeleiden tijdens een scheiding, om te voorkomen dat kinderen de dupe worden.

Ook kan het veel geld schelen voor gemeenten. Zij zijn jaarlijks namelijk tientallen miljoenen kwijt aan kinderen die door een vechtscheiding bij jeugdzorg belanden, berekende Follow the Money een aantal jaar geleden.

Focus verleggen

Inmiddels begeleiden professionals in het hele land gezinnen als ouders uit elkaar gaan. Dat doen ze volgens verschillende methodes. Zo is er de KIES-methode, waarbij de beleving en behoefte van een kind tijdens een scheiding centraal staan. Een ander voorbeeld is de SCHIP-aanpak, die gericht is op rouw bij de ouders, omdat verlies vaak leidt tot conflict.

Tanja van Stappershoef werkt als bemiddelaar bij complexe scheidingen in elf gemeenten in Brabant. Het is heel belangrijk dat scheidende ouders de focus verleggen van het conflict naar hun opvoedrol, benadrukt zij. "Het loslaten van de andere ouder is vaak het moeilijkst. Ik geloof erin dat het werkt als ouders zich gaan richten op het ouderschap. Zij moeten onthechten en hun eigen huishouden op orde krijgen. Dan komt de rest vaak vanzelf."

Ook bij de methode die TNO onderzocht, ligt de focus op het vormgeven van het nieuwe ouderschap. In het onderzoek werd niet direct gemeten wat voor effect de begeleiding van ouders had op de kinderen. "Maar uit onderzoek weten we dat er twee belangrijke voorspellers zijn voor hoe het gaat met de kinderen", zegt onderzoeker Klein Velderman. Zo is conflict tussen ouders een risicofactor. Als kinderen met beide ouders in contact staan, is dat juist helpend.

Dat de ouders uit het onderzoek beter met elkaar gingen communiceren, zijn dus "mooie opbrengsten", vindt zij. "Dat is goed nieuws voor kinderen in een scheiding."

Dit jaar hebben expats en buitenlandse studenten bijna twee keer zoveel woningen gekocht als vijf jaar geleden. Dat blijkt uit cijfers van makelaarsvereniging NVM op basis van cijfers van de eerste helft van 2025.

Hoewel het aantal buitenlandse kopers landelijk met 1,6 procent relatief klein is, bestaat er vooral in bepaalde wijken in de regio Amsterdam, Den Haag en Eindhoven zware concurrentie uit het buitenland.

Zo bestaat in Amstelveen 20 procent van de kopers uit hoogopgeleide arbeidsmigranten. Daarmee is de gemeente koploper. Daarna volgen Veldhoven, Ouder-Amstel, Eindhoven en Amsterdam met 11 tot 14 procent. In totaal gaat het om 3.000 tot 4.000 huizen per jaar die NVM-makelaars aan kennismigranten verkopen.

Diepe buidel

De buurten waar de kapitaalkrachtige arbeidsmigranten kopen hebben vaak een internationale school in de buurt, zijn goed bereikbaar met het ov en liggen in de buurt van hun werk. Ook zoeken ze geregeld woningen met een tweede slaapkamer, bedoeld als thuiswerkplek.

De NVM ontdekte ook dat buitenlandse kopers diep in de buidel tasten voor een koopwoning in een populaire wijk. De 591.000 euro die zij gemiddeld betalen ligt 16.000 euro boven de gemiddelde landelijke koopprijs.

Opvallend is dat buitenlanders die een woning kopen langer dan vijf jaar in Nederland willen blijven. Bij de huurders is nog geen een op de tien dit van plan, zij blijven meestal een tot drie jaar.

Liever huren

De groep wordt door de NVM internationals genoemd. Het gaat om huurders en kopers die in Nederland werken of studeren, maar niet of nauwelijks Nederlands spreken.

De meeste buitenlandse migranten en studenten willen eigenlijk huren. De makelaars die de NVM voor het onderzoek sprak zeggen dat het aantal buitenlanders dat een woning huurt al bijna drie jaar daalt. De hoogte van de huurprijzen speelt daarbij ook een rol.

"Internationals zijn onmisbaar voor onze economie", zegt NVM-voorzitter Lana Goutsmits-Gerssen. Ze wijst erop dat het woningaanbod in Nederland relatief laag is, terwijl de vraag naar arbeid juist groot is.

De vergelijking is gemaakt tussen coronajaar 2020 en nu. De NVM schrijft wel dat in 2020 minder migranten woningen kochten, vanwege de coronacrisis. Daardoor kwamen er minder mensen naar Nederland toe. Vergeleken met 2019 gaat het om een stijging van 50 procent.

In de imposante St. George's Hall van Windsor Castle vond gisteravond het Britse staatsbanket ter ere van Donald Trumps bezoek plaats. Waar zijn vorige bezoek nog knipogend werd gezien als een tijdelijke afwijking, wordt hij nu ontvangen als een historische figuur. Niet als iemand die per ongeluk een keer is verkozen.

In zijn speech omschreef Trump de Britten en de Amerikanen samen als "twee noten in hetzelfde akkoord: ieder op zichzelf mooi, maar bedoeld om samen gespeeld te worden". Bij het diner werd een 'transatlantic whisky sour' geserveerd, een liefkozende verwijzing naar Trumps Schotse moeder. Voor het Amerikaanse tintje was het drankje geserveerd met een geroosterde marshmallow.

Trump dineerde niet alleen met de voltallige Britse koninklijke familie en de politieke top, ook bekende zwaargewichten uit Silicon Valley waren meegekomen.

Rinkelende portemonnees

Zo schoven Apple-topman Tim Cook en Sam Altman, directeur van OpenAI, aan tafel met rinkelende portemonnees op zak. Microsoft-ceo Satya Nadella was aanwezig met zijn belofte om 22 miljard pond te investeren in de Britse AI-infrastructuur, waaronder de bouw van een supercomputer en datacenters.

Ook Jensen Huang was erbij, bestuursvoorzitter van chipproducent Nvidia, die in samenwerking met het Britse Nscale nieuwe datacenters wil bouwen in het Verenigd Koninkrijk. "Dit is de week waarin ik verklaar dat Groot-Brittannië een AI-supermacht zal zijn," zei Huang eerder.

De Amerikaanse miljardeninvesteringen zijn met name gericht op AI-projecten en worden de "tech prosperity deal" genoemd. Volgens Microsoft-directeur Nadella kunnen deze investeringen de Britse economie in de komende jaren met wel 10 procent doen groeien.

In de booming wereld van AI wordt Groot-Brittannië gezien als het derde machtsblok, naast de VS en China. Het uitbreiden van de sector en infrastructuur in het land wordt door de Amerikanen beschouwd als een toegangspoort tot Europa, een kans om een lucratieve markt te vergroten en een tegenwicht te bieden tegen Azië.

Voor de kwakkelende Britse economie zijn de investeringen uit Silicon Valley meer dan welkom. De economie laat al geruime tijd weinig groei zien, terwijl de regering daar juist veel verkiezingsbeloften aan heeft opgehangen.

Belastingontwijking

Wat de Britse regering als wisselgeld heeft moeten inzetten voor al deze investeringen, is nog niet helemaal duidelijk. Maar om zulke bedragen binnen te halen, zijn er ongetwijfeld ook concessies gedaan aan Britse zijde.

Uit eerdere onderhandelingen weten we dat de regering-Trump eiste dat de Britten hun Digital Services Tax zouden aanpassen, een belasting die in 2020 werd ingevoerd om te voorkomen dat internationale technologiebedrijven belasting kunnen ontwijken.

Daarnaast bestaan er zorgen over de bereidheid van de Britse regering om te sleutelen aan het auteursrecht. Bijvoorbeeld dat AI-bedrijven wordt toegestaan om beschermd auteurswerk te gebruiken zonder toestemming, tenzij de maker expliciet bezwaar maakt. Vanuit de creatieve sector klinkt daar felle kritiek op: dit jaar waarschuwden Elton John, Paul McCartney en 400 andere muzieksterren voor 'massadiefstal'.

Wetenschappers hebben een nieuw AI-systeem ontwikkeld dat bepaalt hoeveel risico je loopt om een bepaalde ziekte te krijgen. Het systeem kan meer dan 1200 ziektes voorspellen, tot wel tien jaar van tevoren. De Europese wetenschappers hebben de resultaten gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

Delphi-2M, zoals het systeem heet, werkt in de basis hetzelfde als generatieve taalmodellen zoals ChatGPT. Doordat medische gebeurtenissen vaak voorspelbare patronen volgen, kan het AI-model op basis van die patronen gezondheidsresultaten voorspellen.

Delphi-2M kijkt naar de medische geschiedenis van een patiënt zoals het moment waarop de ziekte is vastgesteld in combinatie met factoren als leeftijd, geslacht en of de persoon bijvoorbeeld rookt of lijdt aan obesitas. Op basis daarvan wordt beoordeeld wat de kans is dat iemand ziektes als kanker, diabetes, hartziekten of luchtwegaandoeningen krijgt.

Voor bijna alle ziektes

De gezondheidszorg maakt al langer gebruik van AI-modellen die het risico berekenen op het krijgen van een bepaalde ziekte. Het verschil is dat deze tools dat doen voor een enkele aandoening en niet voor bijna alle ziektes, zoals Delphi-2M dat wel kan.

De AI is getraind met geanonimiseerde gegevens van 400.000 Britten. Daarna is de betrouwbaarheid getest op de medische gegevens van bijna 2 miljoen Deense burgers. De resultaten in beide landen waren vergelijkbaar.

Volgens de wetenschappers is de nauwkeurigheid van het AI-model vergelijkbaar met bestaande modellen die zich richten op één ziekte. Delphi-2M haalt een nauwkeurigheidsscore van gemiddeld 0,76, waarbij 1,0 overeenkomt met een perfecte voorspelling. Voor voorspellingen op de langere termijn, voor bijvoorbeeld over meer dan 10 jaar van nu, is de gemiddelde score 0,7.

De onderzoekers zeggen dat ziektes in sommige gevallen zelfs 20 jaar van tevoren voorspeld kunnen worden. Het systeem werkt het beste voor aandoeningen die een voorspelbaar ziekteverloop hebben, zoals hartaanvallen en verschillende soorten kanker.

Levensstijl veranderen

In sommige gevallen zal het advies van de arts op basis van het AI-model niet noemenswaardig zijn om de kans op een bepaalde ziekte te verkleinen. Denk aan meer afvallen of stoppen met roken.

Maar de wetenschappers denken dat voor sommige ziektes patiënten hele specifieke dingen kunnen veranderen in hun levensstijl om de kans op de ziekte te verkleinen. Bovendien zou de technologie gebruikt kunnen worden om te bepalen op welke zorg ziekenhuizen de komende jaren moeten voorsorteren.

De wetenschappers willen het systeem voorlopig eerst nog meer gaan testen, onder meer in andere landen en bij andere bevolkingsgroepen. Ze verwachten dat het over een paar jaar klaar is voor gebruik.

Pakistan en Saudi-Arabië hebben een defensieovereenkomst gesloten. In de Saudische hoofdstad Riyad tekenden de Pakistaanse premier Sharif en de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman een document waarin de landen afspreken dat een aanval op het ene land, een aanval op beide is.

Volgens het Saudische staatspersbureau zal er meer militaire samenwerking komen tussen de landen . Ook dient de overeenkomst als afschrikking voor eventuele dreigingen.

Hoewel de deal ruim een week komt na de Israëlische aanval op Qatar, een buurland van Saudi-Arabië, wordt er al vele jaren aan gewerkt, zegt een hooggeplaatste Saudische bron tegen persbureau Reuters. "Dit is niet een reactie op een bepaald land of een bepaalde gebeurtenis."

Kernwapens

Beide landen noemen niet expliciet of Saudi-Arabië dankzij de overeenkomst nu ook door Pakistans kernwapenarsenaal zal worden beschermd. Maar volgens de Saudische bron van Reuters omvat de deal wel degelijk "alle militaire middelen".

Pakistan heeft naar schatting 170 kernkoppen. Het land ontwikkelde zijn kernwapens in reactie op het arsenaal van buurland en aartsvijand India. De twee vochten in mei nog een korte luchtoorlog uit, die werd beëindigd na bemiddeling door onder meer Saudi-Arabië.

Devi Boerema, correspondent Zuid-Azië:

"Voor India is deze militaire samenwerking geen verrassing, omdat er al jaren over onderhandeld werd. Het bondgenootschap compliceert de verhoudingen onderling en breder in de regio wel. De timing, ruim vier maanden na het luchtconflict met Pakistan, valt Delhi ook op.

India heeft sinds 2019 een strategisch partnerschap met Saudi-Arabië en daaronder valt ook samenwerking op het gebied van defensie. Vorig jaar nog hebben beide luchtmachten samen oefeningen uitgevoerd en eerder is er ook samen getraind door de marine.

Saudi-Arabië is na Rusland en Iran de belangrijke leverancier van gas en aardolie aan India. Daarnaast werken er rond de 2,5 miljoen Indiërs in Saudi-Arabië, een van de grootste migrantengroepen in het land.

De banden zijn er dus op verschillende vlakken. Een woordvoerder van het Indiase ministerie van Buitenlandse Zaken laat weten de deal te bestuderen om te zien wat de gevolgen ervan zijn voor de nationale veiligheid van India. Hij benadrukt dat de Indiase regering zich zal blijven inzetten voor zijn nationale belangen in de regio."

Het is geen fijne week voor klimaat-eurocommissaris Wopke Hoekstra. Zijn plannen stuiten op stevig verzet van een groeiende groep EU-landen en de klimaatambitie van de EU staat daarmee onder forse druk.

Onderwerp van kritiek: het voorstel van Hoekstra om in 2040 de uitstoot van broeikasgassen met 90 procent terug te dringen ten opzichte van 1990.

Hoekstra hoopte dat de EU-landen vandaag op een bijeenkomst van klimaatministers groen licht zouden geven voor zijn voorstel. Om kritische landen tegemoet te komen had hij de mogelijkheid opgenomen om een deel van de uitstootvermindering buiten de EU te realiseren.

Dat zou voor sommige lidstaten makkelijker zijn dan klimaatregelen in eigen land. Toch is nu al duidelijk dat het gewenste groene licht er vandaag niet in zit.

Verzet Duitsland

Van sommige landen was al langer bekend dat ze vandaag niet zouden instemmen. Zo zien Italië, Polen, Hongarije en Tsjechië het voorstel niet zitten, onder meer omdat ze klimaatmaatregelen te duur vinden. Frankrijk is ook kritisch, maar de echte domper voor Hoekstra was tegenwind uit Duitsland.

Hoekstra had zijn plannen juist opgesteld naar het voorbeeld van wat de Duitse regering in eigen land had bedacht. Ook in het Duitse regeerakkoord is afgesproken dat een deel van de klimaatwinst (3 procent) buiten het eigen grondgebied geboekt mag worden.

Maar Duitsland wil nu toch dat een beslissing over Hoekstra's plan wordt uitgesteld, net als Frankrijk. Nederland steunt het klimaatdoel voor 2040 wel.

Regeringsleiders

Afgesproken is nu dat het voorstel op de agenda komt van de volgende EU-top, eind oktober. Regeringsleiders en staatshoofden moeten zich dan over het plan buigen. Waarschijnlijk voeren die dan een debat over het voorstel en laten ze de uiteindelijke beslissing weer over aan de klimaatministers.

Dat is relevant omdat regeringsleiders beslissen met unanimiteit. Bij de ministers is een meerderheid voldoende.

Hoe dan ook vrezen voorstanders van het klimaatdoel van Hoekstra dat het plan wordt afgezwakt. De vertraging geeft landen namelijk de kans met extra eisen te komen. Zo zou er gepleit kunnen worden voor een ruimere mogelijkheid om de klimaatwinst elders te boeken. En zelfs het loslaten van de door groene partijen zwaar bevochten 90 procent wordt achter de schermen genoemd.

Klimaattop

De vertraging heeft mogelijk ook gevolgen voor het klimaatvisitekaartje dat de EU gaat afgeven op de volgende klimaattop van de Verenigde Naties: de COP 30 in Brazilië. Daar moet de EU net als andere landen nog een tussentijds klimaatdoel presenteren, namelijk voor 2035.

Het vaststellen van dat doel is door de onduidelijkheid over 2040 een stuk lastiger. Ga je uit van de door Hoekstra gewenste 90 procent in 2040, dan zou de EU in 2035 de uitstoot met 72,5 procent moeten verlagen. Maar kritische landen vinden dat dat percentage omlaag moet, nu nog niet vaststaat waar ze naartoe moeten werken in 2040.

Landen die een ambitieus klimaatbeleid voorstaan zouden een verlaging van het percentage voor het tussentijdse VN-doel een blamage vinden. Ze benadrukken dat de EU daarmee de voortrekkersrol die het altijd had als het ging om klimaatbeleid zou opgeven.

De tijd dringt

De klimaatministers discussiëren vandaag verder over de groene ambitie van de EU. En op Hoekstra's verdieping in het Commissiegebouw leeft nog altijd de hoop om de doelen voor zowel 2035 als 2040 erdoor te krijgen voor het begin van de VN-klimaattop. Gezichtsverlies zou nog te voorkomen zijn.

Maar de tijd dringt. De VN-top is al half november. En naast de EU-landen, moet ook het Europees Parlement nog instemmen met de doelen van Hoekstra. En ook daar is veel verzet tegen zijn plan.

Goedemorgen! Vandaag staat de tweede dag van de Algemene Politieke Beschouwingen op het programma. En president Trump sluit zijn bezoek aan het Verenigd Koninkrijk af.

Eerst het weer: Vanochtend is het grotendeels bewolkt met in de noordelijke helft van het land verspreid wat regen. Vanmiddag wordt het droog en breekt vanuit het zuiden vaker de zon door. De maxima liggen tussen 20 en 23 graden

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Amerikaanse latenightshow Jimmy Kimmel Live is door het tv-netwerk ABC van de buis gehaald nadat presentator Jimmy Kimmel opmerkingen had gemaakt over de moord op Charlie Kirk.

Kimmel suggereerde in zijn openingsmonoloog in de uitzending van maandag dat het kamp van president Trump politiek een slaatje wilde slaan uit de moord op politiek activist Charlie Kirk en suggereerde dat de schutter onderdeel had uitgemaakt van de MAGA-beweging van Trump.

ABC, eigendom van Disney, zegt dat de maatregel "voor onbepaalde tijd" is. De maatregel komt nadat een van de grootste eigenaren van lokale televisiestations in de VS al had gezegd het programma niet meer uit te willen zenden.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Met nog iets meer dan een maand te gaan tot de Tweede Kamerverkiezingen draait een drukkerij in Leek overuren. Daar worden stembiljetten gemaakt. 3 oktober moeten de laatste stempassen bij de postverspreider zijn aangeleverd.

Fijne dag!

Drie agenten zijn gisteren doodgeschoten in het zuiden van de Amerikaanse staat Pennsylvania. Twee andere agenten raakten zwaargewond.

De agenten waren naar een dunbevolkt gebied gegaan, North Codorus, op zo'n 185 kilometer ten westen van Philadelphia. Ze wilden een persoon arresteren die verdacht werd van onder meer stalken.

Volgens bronnen binnen de politie die CNN sprak, lag de schutter hen op te wachten. De schutter werd door de politie gedood. De twee gewonde agenten liggen in kritieke toestand in het ziekenhuis.

Hinderlaag

Het was volgens persbureau AP de dodelijkste schietpartij voor agenten in de staat sinds 2009. Toen werden drie agenten doodgeschoten die op een melding van huiselijk geweld afkwamen in Pittsburgh. Ze waren in een hinderlaag gelokt door een man in een kogelvrij vest.

Gouverneur Shapiro van Pennsylvania spreekt van een "tragische en verwoestende dag". "We rouwen om het verlies van drie dierbare zielen."

Commissaris van de politie van Pennsylvania Christopher Paris beloofde "een uitvoerig en eerlijk onderzoek" naar de schietpartij. "Het verdriet zal ondraaglijk zijn, maar we zullen het dragen", sprak hij verder.

De timing kon haast geen toeval zijn: enkele dagen nadat de Amerikaanse buitenlandminister Rubio Mexico aandeed om te spreken over de gezamenlijke aanpak van georganiseerde misdaad, werd een grote smokkelbende opgerold.

Geen bende die zich bezighield met de smokkel van wapens, drugs of migranten, maar een die miljoenen verdiende aan de handel in brandstof.

Veertien mensen, onder wie hooggeplaatste medewerkers van de Mexicaanse marine, werden gearresteerd. Zij zouden betrokken zijn geweest bij de smokkel van miljoenen liters brandstof tussen de VS en Mexico.

Belangrijk voor kartels

Het is een term die de Mexicaanse media domineert: huachicol, het Mexicaanse woord voor de diefstal van brandstof. Waar in het olierijke Mexico altijd al olie of benzine werd afgetapt, vaak voor persoonlijk gebruik in afgelegen dorpen, is deze diefstal uitgegroeid tot een van de belangrijkste inkomstenbronnen van de Mexicaanse kartels.

Het Financial Crimes Enforcement Network (FinCEN) van het Amerikaanse ministerie van Financiën noemde het in mei zelfs hun "belangrijkste niet-drugsgerelateerde illegale inkomstenbron".

Er zijn twee vormen van huachicol. De eerste is de ongeregistreerde smokkel van brandstof via onder meer olietankers vanuit de VS naar Mexico, waarmee belasting wordt ontdoken. De brandstof wordt verkocht op de zwarte markt. Dit is een handel waarmee volgens de National Organization of Petroleum Exporters dagelijks zo'n 49 miljoen dollar wordt verdiend.

Aftappen

De andere vorm is het grootschalige aftappen van Mexicaanse pijpleidingen, om de olie op zowel de binnenlandse als buitenlandse markt te verkopen. Er zou hiermee dagelijks 24 miljoen dollar verdiend worden door Mexicaanse kartels.

Los van de financiële schade (staatsoliebedrijf Pemex zou er de afgelopen vijf jaar 3,8 miljard dollar door zijn misgelopen) zijn er veiligheidsrisico's. In 2019 kwamen zeker 137 mensen bij het stadje Tlahuelilpan om het leven, toen mensen zich verzamelden bij een illegale olietap, in de hoop een graantje mee te pikken. De brandstof vatte vlam en veroorzaakte een dodelijke explosie.

Het plaatsje in de staat Hidalgo is het kloppende hart van de huachicol: op de pijpleiding die door Tlahuelilpan loopt, worden jaarlijks ruim drieduizend illegale taps ontdekt, schrijft InsightCrime. Pemex, het bedrijf dat de pijpleiding beheert, schrijft dat in 2024 bijna duizend miljoen liter brandstof werd gestolen. Ter vergelijking: in 2019 was dat nog 371 miljoen liter.

Met de groeiende handel in illegale brandstof neemt de aanwezigheid van en het geweld door Mexicaanse kartels toe. De huachicol wordt gedomineerd door het Jaliscokartel, met name in de centrale staten van Mexico. In deze staten, zoals Guanajuato, worden zeer bloedige oorlogen om territorium uitgevochten met lokale groeperingen.

40 miljoen liter brandstof

De Mexicaanse autoriteiten lanceerden eerder een strategie om brandstofdiefstal harder aan te pakken. Er zijn tientallen mensen gearresteerd en zeker veertig miljoen liter brandstof is ingevorderd. Toch laten de recente arrestaties ook zien dat het probleem van de brandstofdiefstal veel dieper zit. Zoals bij zoveel criminele activiteiten in Mexico zijn autoriteiten er zelf bij betrokken. Die corruptie bemoeilijkt een effectieve aanpak.

Het aantonen van betrokkenheid van onder meer de opgepakte marine-medewerkers is ook geen sinecure: twee mariniers die werden verdacht van een rol in de bende die deze maand werd opgerold, zijn onder verdachte omstandigheden omgekomen. Eén zou zelfmoord hebben gepleegd, de ander kwam om bij een "ongeluk" op de trainingsbaan van de Mexicaanse marine.

Volgens de openbaar aanklager van Mexico zullen de komende tijd "veel meer mensen" worden opgepakt. De kans is groot dat hier overheidsfunctionarissen tussen zitten, mogelijk zelfs leden van de regeringspartij Morena. Slecht nieuws voor de regering die onder toeziend oog van de VS alles probeert om te laten zien dat de strijd tegen misdaad serieus wordt genomen.

Sancties VS

De VS neemt ook stappen om de illegale brandstofhandel tussen voornamelijk de zuidelijke staten van het land en Mexico tegen te gaan. Meerdere Mexicanen, gelieerd aan dit kartel en betrokken bij de handel, zijn gesanctioneerd en Amerikaanse bedrijven en financiële instellingen die betrokken zijn bij de Mexicaanse oliesector worden strenger gecontroleerd.

Want volgens de Amerikaanse minister van Financiën Scott Bessent is de handel een "melkkoe voor de narcoterroristische activiteiten van het Jaliscokartel". En daarmee voor de VS een grote bedreiging voor de nationale veiligheid.

De Amerikaanse latenightshow Jimmy Kimmel Live is door het tv-netwerk ABC van de buis gehaald nadat presentator Jimmy Kimmel opmerkingen had gemaakt over de moord op Charlie Kirk.

ABC, eigendom van Disney, zegt dat de maatregel "voor onbepaalde tijd" is.

De maatregel komt nadat een van de grootste eigenaren van lokale televisiestations in de VS al had gezegd het programma niet meer te willen uitzenden. Ook had de baas van telecomwaakhond FCC met maatregelen gedreigd.

Slaatje slaan

Kimmel suggereerde in zijn openingsmonoloog in de uitzending van maandag dat het kamp van president Trump politiek een slaatje wilde slaan uit de moord op politiek activist Charlie Kirk.

"De MAGA-bende probeerde uit alle macht de moordenaar van Charlie Kirk te omschrijven als allesbehalve een aanhanger van hen en ze doen er alles aan om er politiek punten mee te scoren", sprak de komiek maandag.

Hij zei ook dat het publieke rouwbeklag van de president te vergelijken was met een kleuter van wie de goudvis dood is.

Bekijk de bekritiseerde monoloog hier:

Trump noemt het van tv halen van de show van Kimmel vandaag "geweldig nieuws voor de Verenigde Staten". Volgens hem had "ABC eindelijk de moed om te doen wat gedaan moest worden". Hij roept zender NBC op om hetzelfde te doen met de shows van Seth Meyers en Jimmy Fallon, die hem geregeld op de hak nemen.

Voordat ABC tot actie overging, had de directeur van mediatoezichthouder FCC Brandan Carr al gedreigd met maatregelen tegen ABC. Hij noemde de opmerkingen van Kimmel "het ziekst mogelijke gedrag". "Dit lijkt een manier van Jimmy Kimmel te zijn om het narratief te voeden dat de dader op een of andere manier een door MAGA of Republikeins gedachtegoed geïnspireerde persoon was."

Carr, in 2017 benoemd door Trump, suggereerde dat ABC actie moest ondernemen, "want anders heeft de FCC er werk van te maken". Hij liet doorschemeren te overwegen de uitzendlicentie voor de hele zender in te trekken.

Gepikeerd

Jimmy Kimmel presenteert sinds 2003 Jimmy Kimmel Live. Hij maakt in zijn openingsmonologen - net als zijn collega's van andere latenightshows - regelmatig grappen over president Trump.

Die heeft daar meerdere malen gepikeerd op gereageerd. Ook liet hij in juli op zijn eigen medium Truth Social weten dat hij had gehoord dat Kimmel spoedig van televisie zou worden verbannen, zonder daarbij toen bronnen te noemen.

Eerder dit jaar werd al bekend dat een andere prominente talkshowpresentator, Stephen Colbert, binnenkort van de buis wordt gehaald. Hoewel zijn zender CBS aangaf dat teruglopende kijkcijfers daarvoor de belangrijkste reden waren, werd het gezien als een knieval van de omroep richting Trump.

CBS was op dat moment verwikkeld in een grote fusie, waar nog toestemming van de president voor nodig was. Eerder al had de zender geschikt in een rechtszaak die Trump had aangespannen wegens een hem onwelgevallig interview met zijn Democratische rivaal Kamala Harris.

Commentatoren waarschuwen dat dergelijke druk van Trump kan neerkomen op een beperking van de vrijheid van meningsuiting. De president grijpt bovendien de moord op Kirk aan voor verregaande maatregelen tegen politieke tegenstanders, linkse "terreurnetwerken" in zijn woorden. Hij wil een reeks linkse organisaties op de terreurlijst plaatsen en overweegt strafmaatregelen te nemen tegen financiers van protesten.

Ruim een op de drie vrouwen verbergt hormonale klachten op het werk, melden het CBS en onderzoeksinstituut TNO. Het gaat bijvoorbeeld om vermoeidheid, hoofd- en buikpijn en stemmingswisselingen. Daarmee hebben vrouwen te maken door hun menstruatie, zwangerschap of overgang.

Zulke hormonale klachten komen vaak voor: 80 procent van de werkende vrouwen zegt hier soms of regelmatig last van te hebben. Van hen houdt 35 procent die klachten verborgen op het werk. Ter vergelijking: van werknemers met andere gezondheidsklachten, zowel vrouwen als mannen, zegt 24 procent niets over hun klachten.

"Ze ervaren vaak veel pijn, zodanig dat ze hun dagelijkse werk niet meer goed kunnen doen", zegt Judith Huirne, gynaecoloog bij het Amsterdam UMC. Ze noemt onder andere ook hevige menstruaties en bloedingen als klachten.

Gratis spreekuur

Van de vrouwen die hun klachten met niemand op het werk bespreken, zegt bijna een op de tien hier wel behoefte aan te hebben. Ongeveer eenzelfde aantal zou ondersteuning bij deze klachten willen van hun leidinggevende.

"Dat is iets wat we herkennen", zegt Huirne. "Het is ook lastig. Deze problemen worden altijd nog niet geaccepteerd en te vaak gezien als 'maar een vrouwenkwaaltje'. Daardoor durven vrouwen het niet goed te bespreken en worden ze niet altijd serieus genomen."

Ze erkent dat het niet eenvoudig is, maar benadrukt dat problemen opgelost worden door er aandacht aan te besteden. "Dat is de reden waarom wij in het Amsterdam UMC een gratis spreekuur zijn gestart voor eigen medewerkers." Dat bevalt goed. Vrouwen vinden dat heel prettig, merken ze. "Het zorgt er ook voor dat het bespreekbaar is op de werkvloer."

Vrouwen verbergen de klachten onder meer omdat ze bang zijn dat collega's op hen neerkijken:

Van vrouwen met hormonale klachten zegt 67 procent dat ze doorwerken. Bij werknemers met andere gezondheidsklachten is dat 43 procent.

"We weten dat veel vrouwen zich ook ziekmelden", zegt Huirne. "Vaak kortdurend, maar wel elke maand. Dat heeft natuurlijk een enorm effect op het functioneren, maar ook op hun carrièrekansen."

De helft van de vrouwen voelt zich beperkt bij het doen van hun werk. Dat geldt ook voor de andere groep werknemers:

Het CBS en TNO doen verschillende aanbevelingen. Zo schrijven ze dat "werkgevers er goed aan doen om een gezonde en open werkcultuur te creëren waarin aandacht is voor de gevolgen van hormoongerelateerde klachten".

Ook moet er meer aandacht komen voor vrouwen die regelmatig menstruatieklachten hebben. Dat is belangrijk, schrijven de onderzoeksinstituten, "omdat zij nog een hele loopbaan voor zich hebben".

Betere behandelingen

Huirne vindt het goed om te zien dat er inmiddels meer aandacht is voor dit onderwerp. "We zien ook in landen als Portugal en Spanje dat het menstruatieverlof in de wet is opgenomen. Dat is goed voor de emancipatie", zegt de gynaecoloog. "We weten dat vrouwen veel meer jaren in slechte gezondheid leven dan mannen."

Toch lost die aandacht het onderliggende probleem niet op. "Je accepteert dat vrouwen thuis gaan lijden. Ik pleit ervoor om het probleem op te lossen door betere diagnostiek en betere behandelingen te ontwikkelen. Daar is meer onderzoek voor nodig."

'Menstruatieverlof geen oplossing'

Staatssecretaris Judith Tielen vindt dat menstruatieverlof het probleem niet oplost. Ook zij ziet meer in diagnostiek en onderzoek. "Met beter onderzoek kunnen we gerichte behandelingen ontwikkelen en richtlijnen sneller aanpassen, zodat vrouwen sneller en beter geholpen worden", zegt Tielen.

Het zijn speerpunten uit de Nationale Strategie Vrouwengezondheid. Daar is tot 2030 in totaal 15 miljoen euro beschikbaar gesteld.

Podcast De Dag

In podcast De Dag vertellen vijf vrouwen over hun ervaringen met hormoonmedicatie. Het blijkt vaak een zoektocht naar de goede dosis en de juiste behandelaar, maar voor veel vrouwen zijn de klachten uiteindelijk minder. De podcast is hier te beluisteren.

In Peru is het skelet gevonden van een dolfijnachtig dier van naar schatting 10 miljoen jaar oud. De resten werden twee maanden geleden aangetroffen in de Ocucaje-woestijn. Dat gebied was vroeger onderdeel van de Stille Oceaan.

Volgens het Peruaanse persbureau Andina gaat het om een voorouder van de bruinvis, die ook wel "zeezwijn" wordt genoemd.

In de woestijnen in Peru duiken vaker fossielen op. Een jaar geleden werd in de Ocucaje-woestijn een negen miljoen jaar oud fossiel gevonden van een grote witte haai en een jaar eerder waren de resten van een oerwalvis aangetroffen. Dat was mogelijk het zwaarste dier dat ooit op aarde geleefd heeft.

Paleontoloog Mario Urbina, die betrokken was bij de ontdekking van het dolfijnachtige skelet, zegt dat de vindplaats vroeger een ideale plek was voor zeedieren om zich voort te planten. Het bergachtige gebied langs de kust beschermde de dieren goed tegen de sterke stromingen.

De postpakketten die vorig jaar in magazijnen van onder meer DHL in brand vlogen, zijn het werk van Russen met militaire banden. Dat zeggen het Openbaar Ministerie en de politie in Litouwen.

Vijftien mensen worden vervolgd; zij komen uit Rusland, Litouwen, Letland, Estland en Oekraïne.

Een Oekraïense en een Litouws-Russische man zijn als coördinatoren van de operatie aangewezen. In datzelfde jaar, 2024, zouden die twee ook achter een brand hebben gezeten in een filiaal van Ikea in de Litouwse hoofdstad Vilnius.

De twee rekruteerden onder meer mensen via de berichtendienst Telegram. Volgens de aanklager werden met vier pakketten testen gedaan om uiteindelijk op vrachtvluchten naar de Verenigde Staten explosies te veroorzaken.

Al eerder werd een vermoeden van Russische sabotage geuit door inlichtingendiensten. Ook de politie in het Verenigd Koninkrijk sprak zich al vrij snel uit over de rol van Russische spionnen bij de bompakketten. Met de reeks branden en sabotageacties wil Rusland volgens de onderzoekers de bondgenoten van Oekraïne destabiliseren.

Rusland heeft nog niet op de beschuldigingen gereageerd.

Leipzig en Birmingham

Vorig jaar juli vloog een pakket met daarin een brandgevaarlijk apparaat in het logistieke centrum van DHL in Leipzig in brand. Niemand raakte daarbij gewond.

Een tweede pakket ontplofte niet lang daarna in Polen in een DPD-vrachtwagen. Een dag later, op 22 juli 2024, ontplofte een pakket in een magazijn in Birmingham. Ook daarbij raakte niemand gewond. Een vierde pakket ontplofte niet.

Zowel in Duitsland als in het VK kwamen de pakketten via het vliegtuig het land binnen. Als de pakketjes in brand waren gevlogen tijdens de vlucht had dat tot zeer gevaarlijke situaties kunnen leiden, zeggen veiligheidsexperts.

Een paar maanden na de reeks ontploffingen stortte in Litouwen een DHL-vrachtvliegtuig neer. Hoewel het hoofd van de Litouwse veiligheidsdienst al snel met de vinger naar Rusland wees, concludeerden het OM en de politie in Litouwen dat er geen aanwijzingen waren voor een andere oorzaak dan een technisch probleem of een fout van de piloot.

Demissionair premier Schoof en zijn ambtenaren hoeven niet lang bezig te zijn met de beantwoording van vragen uit de Tweede Kamer tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. In het traditionele debat na Prinsjesdag werden er gisteren maar zeer weinig vragen gesteld aan het kabinet.

Niet zo verwonderlijk, want het rompkabinet van VVD en BBB presenteerde gisteren maar een dun stapeltje plannen. De fractievoorzitters waren gisteren vooral met elkaar bezig. En dat is ook niet zo verwonderlijk, want over zes weken zijn er verkiezingen.

Koning Willem-Alexander deed gisteren in de Troonrede nog een oproep, ook aan de politiek, om verschillen te overbruggen. "Debat en verschil van inzicht horen bij een levende democratie. Wat er ook bij hoort, is de bereidheid om elkaar over die verschillen heen op een volwassen manier de hand te reiken", zei hij.

Fel debat

Bij het begin van de Algemene Politieke Beschouwingen leek het daar nog niet op. De bijdrage van PVV-leider Wilders leidde zoals vaker tot een fel debat over migratie en asiel. Partijen als GroenLinks-PvdA en D66 wezen erop dat de PVV de grootste partij was in de coalitie, maar niets voor elkaar kreeg.

"U zat aan de knoppen, maar u heeft er niets mee gedaan", zei fractievoorzitter Timmermans van GroenLinks-PvdA. Ook andere verkiezingsbeloftes van Wilders, zoals goedkopere boodschappen en een lager eigen risico in de zorg, kwamen niet uit de verf.

Maar volgens de PVV-leider is hij door de andere partijen in de coalitie tegengewerkt, en dan vooral door NSC. Daarom is hij in juni uit het kabinet gestapt, zei Wilders.

Later veranderde het debat van toon, en probeerden de fractievoorzitters hier en daar overeenkomsten te zoeken. Zoals over de positie van kleine ondernemers en het terugdringen van arbeidsmigratie.

Zelfs de VVD en de SP kwamen op sommige punten nader tot elkaar:

Toch was het benadrukken van de verschillen nooit ver weg. Op die manier willen de partijen aan kiezers duidelijk maken dat er iets te kiezen valt op 29 oktober. Zo kwam partijleider Timmermans van GroenLinks-PvdA onder vuur te liggen over zijn plannen met asielmigratie.

Voor het eerst heeft de partij zich uitgesproken over een maximumaantal migranten per jaar. Het migratiesaldo (dat is het aantal mensen dat naar Nederland komt, min de mensen die vertrekken) moet teruggebracht worden naar maximaal 60.000.

Volgens partijen als CDA en VVD is dat getal betekenisloos omdat GroenLinks-PvdA geen concrete, nationale maatregelen wil om de asielinstroom te beperken. Timmermans rekent vooral op Europese maatregelen. De wet die nu bij de Eerste Kamer ligt voor een strenger Nederlands asielbeleid vindt hij "symboolwetgeving" die niet gaat werken.

"Daarom gaat het nooit lukken met links", zei VVD-leider Yesilgöz. "En daarom hebben we een centrumrechts kabinet nodig", voegde ze eraan toe.

Bekijk hier de botsing tussen Timmermans en Yesilgöz:

Defensie-investeringen

De verkiezingen wierpen hun schaduw dus vooruit. CDA-leider Bontenbal, die op grote winst staat in de peilingen, werd door andere partijen aangevallen op zijn plannen voor een 'vrijheidsbijdrage' om de noodzakelijke investeringen in Defensie deels te financieren. Dat zou kunnen met een verhoging van de btw of de vennootschapsbelasting, denkt het CDA.

GroenLinks-PvdA en VVD vrezen een lastenverzwaring voor burgers of bedrijven. "Wilt u de boodschappen duurder maken om daarmee de Defensie-investeringen te betalen?", vroeg Timmermans. Bontenbal wil vooral snijden in de overheidsuitgaven om het Defensiebudget op te kunnen krikken naar 3,5 procent van het bbp. Maar hij erkende dat hij ook een voorstel doet voor een extra belasting.

"Dat is niet leuk, maar wel het eerlijke verhaal", zei Bontenbal. "Vrijheid is niet gratis." Hij verwees naar Estland, dat hetzelfde doet. En er komen volgens hem compenserende maatregelen voor mensen met een laag inkomen.

VVD-leider Yesilgöz is ook voorstander van het verhogen van de Defensie-uitgaven, maar steunt de plannen van het CDA niet. "Ik ga de belastingen thuis niet verhogen en bedrijven niet kapot belasten, maar vooral kijken waar het bij de overheid minder kan."

Donderdag verder

Het was de bedoeling om de eerste termijn van de Tweede Kamer af te ronden op de eerste dag van de Algemene Politieke Beschouwingen. Omdat het de afgelopen jaren regelmatig nachtwerk werd, probeerde Kamervoorzitter Bosma het aantal interrupties te beperken. Maar daar kreeg hij geen steun voor.

Uiteindelijk liep het debat zo ver uit, dat besloten werd om rond middernacht te stoppen. Deze ochtend komen eerst de fractieleiders aan het woord die nog niet aan de beurt zijn geweest. Daarna zal demissionair premier Schoof namens het kabinet antwoorden.

In de Verenigde Staten gaat de rente omlaag. Dat gebeurt wel vaker, maar is nu groot nieuws door de maandenlange aanvallen van president Donald Trump op het Amerikaanse stelsel van centrale banken, de Federal Reserve. Nadat hij tevergeefs probeerde de voorzitter van de Fed te ontslaan, probeert Trump nu Fed-leden te vervangen om zijn zin door te drukken: hij wil een veel lagere rente.

Het is dan ook maar de vraag of in het Witte Huis de vlag uitgaat bij de eerste renteverlaging van de Fed sinds Trumps herverkiezing. De rente daalt met slechts 25 basispunten, tot een rente tussen 4 en 4,25 procent. Trump wil een rente van 3 en liefst 2 procent. Wel hintte de Fed op een verdere renteverlaging de komende maanden

De vergadering van de Fed werd vandaag met argusogen gevolgd. Fed-voorzitter Jerome Powell hintte enkele weken geleden al op een renteverlaging. Maar een te grote verlaging zou de financiële markten het idee kunnen geven dat de centrale bank dat alleen doet om de president te plezieren. Dat is slecht voor het vertrouwen in de Fed en de Amerikaanse economie.

Economisch adviseur bij de Fed

Opvallende aanwezige bij de Fed was Trumps economisch adviseur Stephen Miran. Hij was maandagnacht door de Senaat in snel tempo benoemd als opvolger van Fed-lid Adriana Kugler, die in augustus om onbekende redenen opstapte.

Miran is volgens zakenkrant de Financial Times één van de architecten van de hoge importtarieven die Trump andere landen oplegde.

Trump kondigde in april stevige importheffingen voor andere landen aan:

Ook werkte Miran mee aan het grote pakket belastingverlagingen dat de Amerikaanse staatsschuld tot recordhoogte dreigt op te stuwen.

Juist door deze twee besluiten van Trump betwijfelt de Fed of de inflatie in de VS wel onder controle komt. Daarom bleef de beleidsrente sinds december op 4,25 tot 4,5 procent. Een hoge rente maakt geld lenen duur, waardoor de economie afkoelt en de prijzen minder hard stijgen.

Ontslagen Fed-bestuurder terug

Behalve Miran was opvallend genoeg ook Lisa Cook op de Fed-vergadering. Zij werd drie weken geleden door Trump ontslagen na een beschuldiging van hypotheekfraude. Haar vervanging door iemand uit zijn entourage werd enkele uren voor het begin van de tweedaagse Fed-vergadering in hoger beroep als onrechtmatig beoordeeld.

De president mag een Fed-bestuurder pas ontslaan als die daadwerkelijk voor fraude is veroordeeld. Cook zit in het kamp dat de rente niet te veel wil verlagen en kon vandaag gewoon meestemmen over het rentebesluit.

President Trump ruziet met Fed-voorzitter Powell op de bouwplaats:

Inmiddels zijn er steeds meer bewijzen die Cook vrijpleiten van fraude. Eerder werd Fed-voorzitter Powell al door Trump beschuldigd van crimineel gedrag, vanwege te hoge kosten van een verbouwing van het hoofdkantoor van de Fed.

Economische zorgen

Bij de renteverlaging draait alles om de stand van de Amerikaanse economie. Trump vindt dat de hoge beleidsrente van de Fed economische groei tegenwerkt. De Fed heeft juist zorgen over de inflatie.

Twee jaar geleden verhoogde de Fed de rente naar meer dan 5 procent omdat de inflatie in de VS hard opliep. De prijzen stegen toen meer dan 7 procent. Een prijsstijging van 2 procent wordt door centrale banken als normaal beschouwd. Maar al anderhalf jaar schommelt de Amerikaanse inflatie rond de 2,5 procent.

De Fed wil daarom eerst de gevolgen van de hogere importtarieven afwachten. Vooralsnog valt dit effect mee, maar het is niet uitgesloten dat Amerikaanse bedrijven de hoge tarieven de komende maanden alsnog doorberekenen in hun prijzen.

Werkloosheid groter

Toch sleutelt de Fed nu aan de rente. Er is namelijk een ander economisch probleem: de arbeidsmarkt. Sinds juni komen er aanzienlijk minder nieuwe banen in de VS bij dan gedacht. De banencijfers moesten zelfs meerdere malen naar beneden worden bijgesteld.

Trump vond dat sjoemelen met de cijfers om hem tegen te werken. Hij ontsloeg in augustus daarom directeur Erika McEntarfer van het Amerikaanse statistiekbureau. Ook zij werd vervangen door één van Trump's huiseconomen. Dit leidde tot nieuwe onrust op de financiële markten, omdat de besluiten van de Fed worden genomen op basis van de cijfers van het statistiekbureau.

De Amerikaanse arbeidsmarkt die al langere tijd zwakker is dan gedacht, is voor de Fed nu hét argument om de rente dan toch te verlagen. Als vooral bedrijven goedkoper geld kunnen lenen, zouden zij meer gaan investeren en daarmee meer mensen aannemen.

Het is druk op de wegen bij Rotterdam door een ongeluk op de A16 vanochtend. Daarbij kantelde een vrachtwagen en Rijkswaterstaat is al de hele dag bezig met herstelwerkzaamheden.

De vrachtwagen kantelde vanochtend rond 10.15 uur op de weg in de richting van Breda. Rijkswaterstaat hoopte in eerste instantie om 16.30 uur klaar te zijn met de bergings- en opruimwerkzaamheden, maar dat duurde toch langer.

Het wegdek was zo beschadigd dat het opnieuw geasfalteerd moet worden. De verwachting is nu dat de weg rond middernacht weer open is.

'Vervelende combinatie van factoren'

De afgesloten A16 leidt al de hele dag tot een vertraging van minstens een half uur, schrijft Rijnmond. Ook omleidingswegen zijn extra druk, zoals de A20 en A4, waar in de avondspits een uur vertraging was.

"Het was een vervelende combinatie van factoren", schrijft Rijkswaterstaat op X. Niet alleen het incident met de vrachtwagen zorgt voor drukte. "Er wordt in de stad aan de weg gewerkt, Feyenoord speelt vanavond en de halve omleidingsroute liep vol. Er waren verder ook meerdere kleine incidenten, dat maakt het er niet beter op."

Om 20.00 uur begint in De Kuip de wedstrijd tegen Fortuna Sittard. De Feyenoord Supportersservice deed al een oproep op sociale media aan de supporters om de reis naar De Kuip goed te plannen. "Pak eventueel de fiets, het openbaar vervoer of de watertaxi!"