NOS Nieuws - Algemeen

Passagiers van de toeristenboot die gisteren kapseisde in Vietnam tijdens een storm vroegen de bemanning aan boord om de boot terug naar de wal te brengen. Dat zegt een overlevende van het ongeluk in gesprek met persbureau AP. Volgens hem verzekerde de bemanning de opvarenden dat ze bijna bij hun bestemming waren en dat ze daarom doorvoeren.

Het dodental van het ongeluk in de beroemde baai van Ha Long is gestegen naar 38. Ook worden nog meerdere mensen vermist. In totaal waren er 48 toeristen aan boord en vijf bemanningsleden. Alle opvarenden kwamen uit Vietnam.

Stortregens

Volgens overlevende Dang Anh Tuan werd het tijdens de boottocht ineens heel snel bewolkt en begon het te waaien. Al snel volgden stortregens. "Het regende ongeveer vijftien minuten toen de boot opeens heviger begon te schudden." Tegen AP zegt hij dat tafels en stoelen heen en weer geslingerd werden en dat enkele seconden later de boot kapseisde.

"Het water gutste naar binnen en ik verloor mijn oriëntatie. Ik probeerde adem te halen, maar er kwam steeds meer water naar binnen", aldus Tuan. Hij vertelt dat hij een lichtstraal zag, zijn reddingsvest uitdeed en vervolgens naar beneden dook om uit de boot te komen zodat hij daar de lichtstraal kon volgen. "Daarna klom ik op de omgeslagen boot en zocht ik hulp."

Bekijk hieronder beelden van de reddingsactie:

Het zou nog zeker twee uur duren voordat reddingswerkers bij de boot aankwamen. Zeker elf mensen konden worden gered, waarvan er een later in het ziekenhuis overleed. Een jongen van 14 kon vier uur lang overleven in de stuurhut van het schip, waar nog zuurstof was, voordat hij werd gered.

Tuan was samen met elf vrienden op vakantie. Slechts drie van hen overleefden het. Zelf raakte hij lichtgewond.

Zoektocht gaat door

Inmiddels gaat de zoektocht naar overlevenden door. Tientallen reddingswerkers, maar ook mariniers en politieagenten zijn ingezet. De zoektocht wordt bemoeilijkt door het slechte weer. Daarnaast nadert tyfoon Wipha de regio. Het is reddingswerkers wel gelukt de boot te bergen. De autoriteiten verzekeren dat het slechte weer van gisteren niks te maken heeft met de naderende tyfoon.

De baai van Ha Long is een van de meest toeristische plekken van Vietnam. Jaarlijks trekken er tienduizenden toeristen naartoe. Boottochten zijn er bijzonder populair.

Correspondent Mustafa Marghadi:

"Er zijn wel vaker ongelukken met de boten in de baai van Ha Long, maar daar vallen normaliter nauwelijks slachtoffers bij. Het ergste ongeluk vond plaats in 2011 toen een schip met buitenlandse toeristen 's nachts zonk door een gat in de romp van het schip. Daarbij vielen toen 14 doden.

Sindsdien zijn de veiligheidsvoorschriften verscherpt en moeten de schepen in de baai regelmatig inspecties uitvoeren. Dit schip was in januari dit jaar nog geïnspecteerd en kreeg een certificaat voor technische veiligheid en duurzaamheid. Dat de bemanning vragen van passagiers zou hebben genegeerd om terug te keren vanwege het slechte weer, past in het beeld dat het schip in orde was en dat het een inschattingsfout van het personeel was. Al moet de oorzaak uiteraard nog onderzocht worden.

Dat in 2011 de veiligheidsvoorschriften aangescherpt werden, kwam door de angst dat toeristen afgeschrikt zouden worden om naar de baai van Ha Long te gaan. Jaarlijks bezoeken vele toeristen uit binnen- en buitenland het Unesco-werelderfgoed. Alleen de kaartverkoop voor boottochten levert de lokale economie 30 tot 40 miljoen euro per jaar op. Er is nog niet bekendgemaakt of de Vietnamese overheid de regels verder zal aanscherpen naar aanleiding van dit ongeluk."

Het piept en het kraakt op het landelijke spoor. De grootste vervoerder van het land, de NS, zit al enkele jaren op rij diep in de financiële problemen. Ondertussen moeten te veel reizigers staan in de trein, die ook net iets te veel met vertraging rijdt. Ook ligt NS overhoop met de vakbonden over een nieuwe cao én staat de vergunning voor het landelijke spoornet op het spel.

Wat is er aan de hand?

Het lukt NS niet om financieel te herstellen van de coronacrisis, toen de treinen door de lockdowns twee jaar zo goed als leeg waren. Mede door het vaker kunnen thuiswerken zijn er minder reizigers dan voor 2020. Ondertussen willen conducteurs en machinisten beter worden betaald en gecompenseerd voor het zware werk op de trein. Maandag wezen de twee grootste vakbonden een laatste cao-aanbod van NS af, waardoor nieuwe stakingen dreigen. Hier kwam donderdag nog een nieuw probleem bij: de Europese Commissie stapt naar het Europese Hof van Justitie omdat NS zou zijn voorgetrokken bij een nieuwe vergunning op het landelijke spoornet.

Wat betekent dat precies?

Lokale, regionale en landelijke overheden geven vergunningen uit waarmee vervoerders een bepaalde periode bussen, trams of treinen in een gebied mogen rijden. Deze vergunningen moeten volgens Europese regels worden aanbesteed. Elke vervoerder heeft dan een eerlijke kans om als beste uit de bus te komen. NS was sinds 1938 lange tijd monopolist op het Nederlandse spoor. Rond de eeuwwisseling werden spoorlijnen in het noorden, oosten en zuiden losgekoppeld van het landelijke spoor. Daar rijden nu vervoerders als Arriva, Keolis, Breng en RRReis.

Het Nederlandse hoofdrailnet, waarover 90 procent van de treinreizigers reist:

Voor het landelijke spoor kreeg NS zo'n twee jaar terug al van het kabinet de vergunning voor de periode van 2025 tot en met 2033 opnieuw toegewezen. Dat werd gedaan zonder aanbesteding. De Europese Commissie waarschuwde Nederland meerdere malen dat dit tegen de regels is. Toch ging de nieuwe vergunning dit jaar gewoon in voor NS, die ook nog eens in staatshanden is. De Europese Commissie sleept Nederland voor dit voortrekken nu voor het Europese Hof van Justitie.

Wat staat er voor NS op het spel?

Als Nederland de zaak verliest kan het worden gedwongen alsnog een aanbesteding te doen voor het landelijke spoornet. Hiervoor moet onder meer worden onderzocht of er andere vervoerders zijn die op het hele of delen van het landelijke spoor treinen willen laten rijden. De kans dat andere vervoerders willen meedingen naar het hele spoornet lijkt nul. Die stap is volgens concurrenten als Arriva en Connexxion te groot.

Maar: ze willen wel in fases meer regionale lijnen afsnoepen van het huidige landelijke spoor, oftewel: stoptreinen overnemen van NS. Dit zou voor NS betekenen dat het bedrijf een groot deel van het jarenlange monopolie kwijtraakt (zie het kader onderin dit artikel).

Wat betekent dit voor mij als reiziger?

Wie bijvoorbeeld dagelijks van Hoorn Kersenboogerd naar Utrecht reist, kan nu in de trein naar Maastricht lekker blijven zitten. Als de lijn van Hoorn naar Amsterdam naar een concurrent gaat, zou dat overstappen en extra in- en uitchecken kunnen beteken. Mogelijk gelden er ook nog verschillende tarieven.

Dat druist in tegen de wens van partijen in de Tweede Kamer, waarvan enkele het hele spoor het liefst terugbrengen bij NS. De NS-concurrenten wijzen erop dat reizigers in bijvoorbeeld Amersfoort en Groningen al jaren zonder problemen overstappen. Daar kunnen zij hun regionale treinen ook beter aansluiten op lokale busdiensten.

Spoordeskundigen noemen het huidige treinverkeer in Nederland internationale top, op Zwitserland na zelfs het beste in Europa. Tegelijk noemen ze het ook kwetsbaar. Problemen in het ene deel van het land slaan snel over naar andere delen. Bij het 'ontvlechten' van het spoornet zou een blikseminslag in Hoorn bijvoorbeeld niet van invloed zijn op reizigers in Maastricht.

Om hun gelijk te halen wijst de NS-concurrentie naar Zwitserland: daar is het als een klok rijdende spoorsysteem eerder ook opgeknipt. Hierbij wordt er wel op toegezien dat treindiensten goed op elkaar aansluiten.

Op welke lijnen met stoptreinen aast de concurrentie? 2026: 2027: 2028: 2029: 2031: 2032: 2033:

Door dagenlange zware regenval zijn in Zuid-Korea sinds woensdag zeker zeventien mensen omgekomen. Nog eens elf mensen worden vermist.

De zuidelijke stad Sancheong telt met tien doden de meeste slachtoffers. De overvloedige regen leidde daar tot aardverschuivingen, overstromingen en ingestorte huizen. Vier mensen zijn in Sancheong als vermist opgegeven.

Ook in steden als Gapyeong, Gwangju en Osan vielen dodelijke slachtoffers.

Van zuiden naar noorden

De afgelopen dagen kampte vooral het zuiden van het land met hevige stortbuien. Daar vielen de afgelopen week hoeveelheden van 600 tot 800 millimeter neerslag.

Door overstromingen en aardverschuivingen zijn huizen en auto's weggespoeld en raakten wegen beschadigd. Hoewel de regen inmiddels naar het noorden is weggetrokken, waren zondagmiddag nog altijd ruim 2700 mensen geëvacueerd.

Zware regenval in de zomermaanden is niet ongebruikelijk in Zuid-Korea. Het land heeft dan te maken met het regenseizoen, dat duurt tot augustus.

President Lee heeft zijn medeleven betuigd aan families van slachtoffers en zegt dat de overheid hen zal ondersteunen.

Goedemorgen! Het KNMI heeft voor heel Nederland code geel afgegeven vanwege felle onweersbuien. En opnieuw een rit door de Pyreneeën in de vijftiende etappe in de Tour de France.

Eerst het weer: vanochtend loopt de temperatuur op naar 23 tot 27 graden. In de middag ontstaan in het hele land regen- en onweersbuien, die met name in het oosten fel kunnen uitpakken met veel regen in korte tijd.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Oekraïne heeft Rusland een nieuw voorstel gedaan tot onderhandelingen. In een video roept president Zelensky op tot een directe dialoog tussen de leiders van de twee landen. "Dat is nodig om daadwerkelijk een duurzame vrede te bereiken. Oekraïne is er klaar voor."

Vanuit Moskou is nog geen reactie vernomen. Poetin heeft in januari al eens beweerd dat hij bereid was tot een ontmoeting met Zelensky, maar kwam uiteindelijk niet opdagen bij de gesprekken in Istanbul.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Overal in Nederland is de schoolvakantie begonnen. Dat leidde gisteren tot drukte op de weg. De grenscontroles maakten het er niet beter op:

Fijne zondag!

Een in Italië beruchte beer is overgebracht naar een speciale opvanglocatie in Duitsland. Berin JJ4, die een 26-jarige Italiaanse jogger had gedood, wordt later vanochtend losgelaten in het Alternativen Wolf- und Bärenpark in het Zwarte Woud.

Tot de verhuizing was ruim een jaar geleden al besloten. De bouw van een nieuw verblijf liep echter vertraging op door zware regenval in de omgeving, waardoor de beer niet eerder kon komen. Het vervoer vond plaats onder strikte veiligheidsmaatregelen, liet de berenopvang weten in een bericht op de website.

Volgens het team dat de beer vervoerde, is alles volgens plan verlopen.

Protest van activisten

De berin is opgehaald in de Noord-Italiaanse provincie Trentino. Daar was het dier gevangen kort nadat het in april 2023 de jogger had gedood. De autoriteiten hadden opdracht gegeven om JJ4, ook bekend als Gaia, af te maken, maar werden teruggefloten door de rechtbank. Dierenactivisten hadden een zaak aangespannen om het dier te redden.

De bijna 20 jaar oude berin verblijft in Duitsland in een natuurgebied met een hoge omheining. Op tien hectare leven zo'n tien beren, drie wolven en twee lynxen. De grond bij het hek is zo verstevigd dat Gaia geen tunnel kan graven om te ontsnappen. Het hek heeft schrikdraad en er is ook cameratoezicht.

In het park woont ze weer samen met haar moeder Jurka, die sinds 2010 in het Zwarte Woud verblijft.

Oekraïne heeft Rusland een nieuw voorstel gedaan tot onderhandelingen. President Zelensky heeft dat bekendgemaakt in een video. Hij roept op tot een directe dialoog tussen de leiders van de twee landen. "Dat is nodig om daadwerkelijk een duurzame vrede te bereiken. Oekraïne is er klaar voor."

Vanuit Moskou is nog geen reactie vernomen. Poetin heeft in januari al eens beweerd dat hij bereid was tot een ontmoeting met Zelensky, maar kwam uiteindelijk niet opdagen bij de gesprekken in Istanbul. Die onderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne, de eerste in bijna drie jaar tijd, leidden in mei tot een grote gevangenenruil maar niet tot een diplomatieke doorbraak.

'Kinderen moeten terug naar Oekraïne'

"Alles moet eraan worden gedaan om een staakt-het-vuren te bereiken", zei de Oekraïense president gisteravond laat in een videoboodschap. Naast een bestand is de inzet van Kyiv meer krijgsgevangenen uit te ruilen en om Oekraïense kinderen vrij te krijgen uit Rusland. Poetin is bij het Internationaal Strafhof aangeklaagd wegens het op grote schaal laten deporteren van Oekraïense kinderen.

Bij de gespreksrondes eerder dit jaar had Rusland lage functionarissen gestuurd om te onderhandelen. Dat Poetin zelf weigerde te komen liet volgens Zelensky zien dat hij niet geïnteresseerd is in vrede.

Meer burgerslachtoffers

Rusland heeft de aanvallen op Oekraïne de afgelopen tijd fors opgevoerd. Tussen december vorig jaar en afgelopen juni werden bijna duizend burgers gedood, meldde de VN onlangs. Vooral Russische raket- en droneaanvallen leidden tot veel burgerslachtoffers. Ondertussen rukt het Russische leger langzaam op, maar voorlopig zonder een grote doorbraak te forceren.

De Amerikaanse president Trump heeft Rusland gedreigd met "enorme heffingen" als er niet binnen vijftig dagen een staakt-het-vuren wordt bereikt met Oekraïne. Sinds zijn aantreden heeft Trump een grote draai gemaakt in zijn verhouding tot Poetin. Waar de Amerikaan de Russische leider eerst openlijk bewonderde slaat hij sinds kort een kritische toon over hem aan.

Het Kremlin heeft altijd het standpunt herhaald dat het open staat voor onderhandelingen om zijn invasie in Oekraïne te stoppen, maar stelt torenhoge eisen voor een daadwerkelijk akkoord. Zo wil Poetin dat Oekraïne nog meer grond afstaat dan Rusland daadwerkelijk heeft bezet en dat het Oekraïense leger de facto wordt ontmanteld.

In Lunteren zijn zaterdagavond meerdere appartementen onbewoonbaar geraakt door brand. De vlammen sloegen uit een appartement boven een cafetaria en een telecomwinkel, schrijft Omroep Gelderland.

Rond 21:30 uur kreeg de brandweer de melding van een grote brand. Aan het begin van de nacht was de brand geblust. Een aantal bewoners is nagekeken door ambulancepersoneel. Een persoon moest naar het ziekenhuis voor controle, meldt de Veiligheidsregio Gelderland-Midden.

De appartementen zijn zo zwaar beschadigd dat de bewoners niet terug kunnen. De bewoners hebben op een andere plek de nacht doorgebracht. Ook de snackbar en winkel op de begane grond zijn beschadigd door rook en bluswater. De oorzaak van de brand wordt nog onderzocht.

Zaterdag is opnieuw gevochten in en rondom de Zuid-Syrische stad Sweida. Ondanks dat er 's ochtends een wapenstilstand zou zijn ingegaan, werd mitrailleur- en artillerievuur gehoord door journalisten. 's Avonds kwamen er berichten dat gewapende bedoeïenen Sweida hebben verlaten.

Bij gevechten tussen de druzische minderheid, bedoeïenen en het regeringsleger zijn in een week tijd 940 doden gemeld. Er zijn standrechtelijke executies uitgevoerd en andere grove mensenrechtenschendingen. Buurland Israël heeft luchtaanvallen uitgevoerd op doelen van het regeringsleger.

Volgens het Syrische ministerie van Binnenlandse Zaken zijn de bedoeïenen weg uit Sweida. Een woordvoerder stelt dat het regeringsleger ter plekke is en dat de gevechten zijn gestopt. Het is onduidelijk in hoeverre dat klopt; de afgelopen tijd is vaker een staakt-het-vuren aangekondigd en vervolgens herhaaldelijk geschonden.

'Druzen hebben controle over Sweida'

Ook het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten (SOHR) zegt dat de bedoeïenen, die strijden tegen de druzen, zijn vertrokken uit Sweida. Druzenstrijders hebben de controle heroverd in heel de stad, stelt SOHR. Deze organisatie volgt vanuit het buitenland de situatie in Syrië en baseert zich op lokale en openbare bronnen.

Bij de terugtrekking uit Sweida zouden bedoeïenen de stad hebben beschoten met mortieren. Het gaat volgens SOHR om zware gevechten waarbij schade is aangericht en mogelijk burgerslachtoffers zijn gevallen. Verslaggevers van persbureau Reuters hoorden ter plekke ook beschietingen, maar hebben niet vastgesteld dat er slachtoffers zijn gevallen.

Over de situatie in Sweida is nog veel onduidelijk. Vaststaat dat er plunderingen en wraakacties zijn uitgevoerd. Daarbij zouden de gewapende bedoeïenen hebben samengewerkt met militairen van het regeringsleger. Het nationale leger is een samenraapsel van groeperingen en milities, zeiden experts onlangs tegen de NOS.

Wie zijn de druzen?

Druzen vormen een kleine religieuze groepering van zo'n miljoen mensen in het Midden-Oosten. Ze wonen verspreid over Libanon, Israël, Syrië en Jordanië.

In Syrië vormen ze zo'n 3 tot 4 procent van de bevolking. Ze wonen met name in het zuiden in en bij Sweida en op de door Israël illegaal geannexeerde Golanhoogten. De druzen hebben wortels in de sjiitische islam, maar hebben een eigen cultuur en identiteit.

Eerder dit jaar legden we in dit stuk onder meer uit waarom Israël zich mengt in het complexe conflict tussen Syrische pro-regeringsstrijders en de druzen.

In Utrecht is in een drukke straat een man doodgestoken. De politie heeft een verdachte aangehouden.

Het steekincident was rond 20.15 uur in de Kanaalstraat. Hulpdiensten reanimeerden het slachtoffer nog, maar de man overleed ter plekke.

Kort daarna hield de politie een 43-jarige man aan op de plek van het incident. Hij zit vast. Over de identiteit van het slachtoffer is niets bekendgemaakt.

De omgeving is afgezet voor onderzoek. De politie weet nog niet wat er aan de steekpartij vooraf is gegaan. Wel is bekend dat er meerdere mensen op straat waren die de steekpartij hebben gezien. Voor hen is slachtofferhulp beschikbaar.

De oud-militairen die vorige maand schuldig werden bevonden aan de moord op vier Nederlandse IKON-journalisten in El Salvador gaan de straf aanvechten. Dat zegt de advocaat van de nabestaanden tegen de NOS.

De drie mannen werden vorige maand veroordeeld tot dertig jaar cel. Het gaat om oud-minister van Defensie Guillermo Garcia, oud-directeur Francisco Antonio Morán van een speciale politiedienst en ex-kolonel Mario Reyes Mena, die wordt gezien als de directe opdrachtgever van de moorden in 1982.

Toen het vonnis werd uitgesproken, stelde de rechter dat de uitspraak definitief is en dat het dus niet mogelijk was om in hoger beroep te gaan. Wat wél kan, is een verzoek indienen om het vonnis nietig te verklaren. Dat doen de mannen nu. Zo hopen ze de celstraf alsnog te ontlopen.

Burgeroorlog

In El Salvador woedde tussen 1980 en 1992 een burgeroorlog tussen een door de VS gesteunde rechtse regering en linkse guerrillagroepen. De journalisten Koos Koster, Jan Kuiper, Joop Willemsen en Hans ter Laag van de voormalige omroep IKON waren in 1982 in het land voor een televisiereportage. Toen ze op 17 maart in guerrillagebied probeerden te komen, werden ze door militairen van het regeringsleger opgewacht en doodgeschoten.

Jan Kuiper, Koos Koster, Joop Willemsen en Hans ter Laag (vlnr) enkele dagen voor de moord:

Nabestaanden probeerden de daders tientallen jaren zonder succes voor de rechter te brengen. Vorige maand kwam er toch een uitspraak. Behalve de drie oud-militairen werd ook de staat El Salvador veroordeeld vanwege het vertragen van de rechtsgang. De staat moet de nabestaanden publiekelijk excuses maken, oordeelde de rechter. Eerder maakte het Openbaar Ministerie van El Salvador al bekend dat het daartegen in beroep gaat.

Correspondent Midden-Amerika Boris van der Spek:

"Voor de nabestaanden is dit een grote klap in het gezicht. Zij hadden bij het eerste vonnis gehoord dat het niet mogelijk is om in hoger beroep te gaan. Dat de daders nu toch een manier hebben gevonden om te zorgen dat het vonnis mogelijk nietig wordt verklaard, betekent voor hen dat er weer een periode van onzekerheid aanbreekt.

Ook in El Salvador wordt de zaak op de voet gevolgd. Als dit vonnis nietig wordt verklaard, betekent dat ook voor de nabestaanden van andere slachtoffers van de burgeroorlog dat er toch geen gerechtigheid is voor alle mensenrechtenschendingen uit dat tijdperk.

Het is onduidelijk hoe groot de kans is dat de veroordeelden gelijk krijgen. Het is een ongebruikelijke stap, die volgens de advocaat van de nabestaanden neerkomt op intimidatie."

In Vietnam zijn zeker 34 mensen omgekomen nadat een toeristenboot was gekapseisd in de baai van Ha Long. De boot kwam in stormachtig weer terecht en sloeg om. Acht opvarenden worden vermist.

Aan boord van de Wonder Sea waren vijf bemanningsleden en 48 toeristen, onder wie twintig kinderen. Alle opvarenden kwamen uit Vietnam.

Bij een rondvaart over de beroemde baai in het noorden van Vietnam vol met kleine grillige eilandjes kwam 's middags plotseling slecht weer opzetten. Een half uur later viel het gps-signaal van het schip weg, zegt de kustwacht.

Er werden bijna dertig boten met hulpdiensten op het schip afgestuurd, dat ondersteboven in het water bleek te liggen. Reddingswerkers, onder wie duikers, konden een aantal mensen uit het water redden. Een jongen van 14 kon vier uur lang overleven in de stuurhut van het schip, waar nog zuurstof was.

Kraanschip

Doordat het inmiddels donker is en het nog steeds hard regent bij de baai van Ha Long verloopt de reddingsoperatie moeizaam. Reddingswerkers proberen de boot rechtop te trekken met een kraanschip, maar door de sterke stroming lukt het niet om touwen om het schip heen te krijgen. Ze vermoeden dat er nog vermisten in de boot zijn.

Beelden van de reddingsactie:

Wat er precies op de boot gebeurde wordt nog onderzocht. Volgens de autoriteiten voldeed het schip aan de veiligheidseisen. In januari van dit jaar is dat nog gecontroleerd. Er waren ook niet meer mensen aan boord dan toegestaan.

Het stormachtige weer richtte ook aan land schade aan. Door de harde wind stortte het podium van een muziekfestival in. Meerdere bomen waaiden om en mensen werden omvergeblazen. Op de top van een berg sloeg de bliksem in, waardoor er brand uitbrak.

Rusland heeft vanochtend een grootschalige aanval uitgevoerd op de Oost-Oekraïense stad Pavlohrad. Het zou gaan om de grootste aanval op de stad sinds het begin van de oorlog. Er zijn nog geen slachtoffers gemeld.

De aanval op de stad, die op 76 kilometer van een van de frontlinies ligt, begon in de vroege ochtend en duurde in totaal zes uur. De gouverneur van de oblast Dnipropetrovsk meldt dat er branden uitbraken in meerdere gebouwen, waaronder een appartementengebouw en een fabriek. Hij spreekt van een helse nacht.

Pavlohrad, dat voor de oorlog zo'n 100.000 inwoners telde, is een strategisch knooppunt in het gebied. Eind vorige maand bezette het Russische leger voor het eerst terrein in deze regio. Sindsdien heeft het meerdere nabijgelegen dorpen ingenomen.

300 drones

Volgens het Oekraïense leger vuurde Rusland vannacht in totaal meer dan 300 drones af op verschillende Oekraïense steden, waaronder Soemy en Odesa. In totaal vielen daarbij zeven doden en 31 gewonden.

Rusland voert de afgelopen maanden steeds grotere droneaanvallen uit op Oekraïne. Dat kan onder meer doordat het land productie van raketten en drones flink heeft opgevoerd.

Meer dan honderd gemaskerde mensen hebben vannacht voertuigen aangevallen in de Franse stad Limoges. Ze deden dat met onder meer molotovcocktails, stenen, ijzeren staven en honkbalknuppels.

De aanvallen waren rond 01.00 uur op de snelweg die langs de wijk Val de l'Aurence in Limoges loopt. De relschoppers, die waarschijnlijk uit de wijk kwamen, blokkeerden de weg en vielen auto's aan met wapens en vuurwerk.

Bekogeld

Toen politieagenten kwamen, werden die vanuit de wijk bekogeld met projectielen, melden Franse media. In totaal raakten tien agenten gewond. Het is niet bekend of ook andere mensen gewond zijn geraakt.

De Franse politievakbond heeft beelden gedeeld van de rellen op de weg. Volgens de vakbond werd een agent samen met zijn kinderen in een auto aangevallen.

De politie heeft onder meer traangas ingezet. Over arrestaties is niets bekendgemaakt.

De burgemeester van Limoges spreekt van een "stadsguerrilla" en zei dat het geen spontane actie was. Volgens hem waren de daders georganiseerd en hadden ze een hinderlaag gelegd voor de politie en weggebruikers.

"Ze hebben het verlangen om te vernietigen en om te laten zien dat het gebied van hen is", aldus de burgemeester.

Speciale eenheid

Naar aanleiding van de rellen van vannacht heeft het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken een speciale eenheid naar het gebied gestuurd die gespecialiseerd is om de orde te handhaven bij rellen.

Op 14 juli, tijdens de nationale feestdag, waren er ook rellen in en rond de wijk Val de l'Aurence. In de dagen erna werden controles uitgevoerd en ingangen van bepaalde gebouwen geïnspecteerd.

Nog nooit leken zo weinig jongeren in Japan bereid te zijn om te stemmen als nu. Morgen zijn verkiezingen voor de senaat, maar de opkomst onder jonge kiezers bij het vervroegd stemmen blijft opvallend laag en de verwachtingen voor de verkiezingsdag zelf zijn al niet veel beter. Naar schatting zal minder dan een derde van de jongeren onder de 29 jaar hun stem uitbrengen. Het is het laagste percentage van alle lidstaten van de OESO, een samenwerkingsverband van welvarende landen.

Hoewel Japanners vanaf hun achttiende mogen stemmen bij landelijke verkiezingen, maken jongeren daar amper gebruik van. "Ik denk dat veel mensen het stemsysteem niet goed begrijpen", vertelt Rie, een 21-jarige restaurantmedewerker uit Tokio. "Zelf snap ik de politiek ook niet goed", geeft ze toe.

Volgens experts is de lage opkomst het gevolg van een combinatie van factoren: politieke uitsluiting, een gebrek aan maatschappelijk onderwijs en praktische drempels. Waar de interesse van jongeren in de politiek achterblijft, gaan bijna zeven op de tien 70-plussers wel regelmatig naar de stembus. Jongeren, die demografisch al in de minderheid zijn, dreigen zo structureel buitenspel te komen staan.

Dat gevoel wordt versterkt door het beeld dat veel jongeren hebben van de politiek. "Politieke kandidaten zijn vooral oude mensen", zegt Aoki, een 20-jarige student uit Yokohama. "Daar wil ik niet op stemmen. " Ook in het huidige parlement zijn maar weinig jongeren te vinden: minder dan 1 procent van de senatoren is onder de 30.

Praktische drempels

De afstand tot de politiek ontstaat al op school. Maatschappelijk onderwijs krijgt nauwelijks ruimte. Leraren mijden het onderwerp liever, mede vanwege wetgeving die partijpolitieke beïnvloeding in het klaslokaal verbiedt. "Voor mijn gevoel leren we er echt helemaal niks over", zegt de 19-jarige Shintani, ook student in Yokohama. "Er is niks dat me helpt om interesse in politiek te krijgen."

Het gevolg is dat jongeren opgroeien zonder basiskennis over hoe verkiezingen werken, hoe beleid tot stand komt of hoe ze hun stem kunnen uitbrengen. "Ik denk dat ik er te weinig van afweet om een geïnformeerde keuze te kunnen maken", zegt Kitsune, eveneens 19 jaar. "Het is onbekend terrein." Ze is niet van plan om te stemmen.

Ook praktische drempels spelen een rol. Veel studenten verhuizen voor hun studie naar een andere regio, maar blijven vaak, om financiële redenen, ingeschreven op het adres van hun ouders. In Japan mag je echter alleen stemmen in de gemeente waar je officieel geregistreerd staat. "Ik woon nu op mezelf in Tokio, maar ik mag alleen stemmen in Fukuoka", legt Shintani uit. Zijn geboorteplaats ligt meer dan 1000 kilometer verderop. Voor jongeren zoals hij betekent dat simpelweg: niet stemmen.

Deskundigen pleiten al jaren voor hervormingen, zoals een landelijke kiezersdatabase, of stemmen per post of online. Tot die er komen blijft een groot deel van deze generatie buiten beeld, waarschuwen ze.

Daar komt bij dat veel jongeren het gevoel hebben dat stemmen toch geen verschil maakt. "Zelfs als ik stem, blijft alles hetzelfde", zegt de 20-jarige Nakamura uit Ibaraki. Politicologen spreken van politieke apathie: een afzijdige houding die wordt gevoed door teleurstelling en wantrouwen in het politieke systeem. Politici richten zich uit zelfbehoud daarom van oudsher vooral op de groepen die wél gaan stemmen, en dat zijn de ouderen.

Dat jongeren zich afkeren van de politiek heeft niet alleen democratische, maar ook economische gevolgen. Een schatting van de Universiteit van Tohoku wijst uit dat een daling van 1 procentpunt in de opkomst onder 20- tot 40-jarigen leidt tot een gemiddeld verlies van zo'n 135.000 yen per persoon per jaar, ruim 800 euro. Doordat ze niet stemmen, krijgen jongeren minder invloed op beleid rond onderwijs, woningmarkt en kinderopvang, terwijl voorzieningen voor ouderen grotendeels intact blijven.

Inmiddels zien sommige politieke partijen langzaam in dat jongeren belangrijk zijn voor de toekomst van het land. Ze voeren dit jaar steeds actiever campagne op sociale media en universiteiten, en gemeenten richten stembureaus in op campussen om de toegang te vergroten. De regerende Liberaal-Democratische Partij werkt zelfs samen met populaire influencers om jongeren alsnog naar de stembus te krijgen.

Of de inspanningen van politieke partijen daadwerkelijk effect zullen hebben, moet de verkiezingsdag uitwijzen. Maar volgens waarnemers staat er morgen meer op het spel dan alleen opkomstcijfers. Een blijvend lage jongerenparticipatie ondermijnt uiteindelijk ook het draagvlak van de Japanse democratie.

Een schietpartij in Coevorden heeft het leven gekost van een man van 21 uit Emmen. Hij werd vannacht neergeschoten en werd zwaargewond naar een ziekenhuis gebracht. Daar overleed hij. Een 18-jarige man is opgepakt.

De politie kreeg iets voor 03.00 uur een melding over een schietpartij op de Kromme Elleboog in Coevorden, meldt RTV Drenthe. Hulpverleners troffen de zwaargewonde man op straat aan.

Kort na het incident pakte de politie de 18-jarige man op voor mogelijke betrokkenheid bij het incident. Hij komt uit Schoonebeek. Zijn rol wordt onderzocht.

Getuigen zagen na de schietpartij een donkerkleurige personenauto wegrijden. Het is onduidelijk om wat voor auto het gaat en of deze betrokken is bij het incident, laat de politie weten.

De politie heeft in de Californische stad Arcadia 21 kinderen weggehaald bij een stel. Het tweetal wordt verdacht van kindermishandeling. Ook onderzoekt de politie of zij draagmoeders hebben misleid.

De kinderen die werden aangetroffen zijn tussen de 2 maanden en 13 jaar oud. Het merendeel is tussen de 1 en 3 jaar. Vijftien kinderen werden uit het enorme huis van het paar gehaald. Zes anderen waren op een andere plek ondergebracht.

Het stel, een 38-jarige vrouw en een 65-jarige man, werd in mei gearresteerd nadat een kind van twee maanden oud met hoofdletsel bij een ziekenhuis was binnengebracht. Het was waarschijnlijk twee dagen daarvoor door de nanny door elkaar geschud of zij had het kind laten vallen.

Gezocht

De 56-jarige nanny wordt nog altijd gezocht door de politie. De ouders worden ervan verdacht dat zij wisten dat hun kind gewond was geraakt, maar dat zij niets deden, meldt de Los Angeles Times.

De kinderen die uit huis zijn gehaald zijn waarschijnlijk voor het grootste deel ter wereld gekomen met hulp van draagmoeders. Slechts "een of twee" van de kinderen werd zonder draagmoeder geboren, meldt de politie. Het stel had gezegd dat zij een grote familie wilde hebben.

Geboorteaktes

Het stel had voor alle kinderen officiële geboorteaktes waarop de vrouw genoemd stond als moeder van de kinderen. Tegen de Los Angeles Times zegt een van de draagmoeders dat ze niet wist dat het stel zo veel kinderen had. Ook een andere vrouw zegt dat ze van het draagmoederbureau een verhaal te horen kreeg dat niet klopte. Naar nu blijkt stond het bureau ingeschreven op het adres van het stel.

De meeste kinderen zijn in handen van de kinderbescherming. Een van hen is ondergebracht in een pleeggezin. De draagmoeder van dat kind hoopt via de rechter de voogdij te krijgen.

Vier Arubaanse vissers zijn sinds vorige week zaterdag vermist op zee. De zoektocht is uitgegroeid tot de grootste zoekactie rond Aruba ooit.

Davey Croes, Jarred Croes, Aishell Tromp en Marcelo Heyden vertrokken die ochtend vroeg met hun sportvisboot. Ze zouden voor zonsondergang terug zijn. Rond middernacht meldden familieleden de mannen als vermist bij de kustwacht. De zoektocht startte direct. Eerder die middag had de kustwacht nog telefonisch contact met de vissers, maar dat werd niet als noodoproep herkend.

In de dagen daarna breidden de autoriteiten het zoekgebied steeds verder uit, tot ruim 320 kilometer uit de kust. De Nederlandse marine, de Venezolaanse kustwacht, particuliere vliegtuigen en Colombiaanse autoriteiten sloten zich aan bij de zoektocht. Colombia gaf toestemming om in zijn wateren te zoeken met een vliegtuig van de Kustwacht Caribisch Gebied.

Colombia neemt zoekactie over

Omdat het zoekgebied inmiddels volledig in Colombiaans gebied ligt, heeft de Colombiaanse kustwacht de leiding overgenomen. De Kustwacht Caribisch Gebied houdt wel toezicht tijdens patrouilles, zegt een woordvoerder tegen lokale media.

Colombia onderzoekt of het zoekgebied verder uitgebreid kan worden met een extra vliegtuig. Ook Panama is gevraagd alert te zijn.

De families van de vissers leven al dagen in onzekerheid. Op Aruba worden gebedsbijeenkomsten gehouden en op sociale media spreken duizenden mensen de hoop uit op een goede afloop. Tegelijk circuleren foutieve berichten over aangetroffen lichamen of waarnemingen van de boot.

De autoriteiten waarschuwen voor die berichten. "Die geruchten bezorgen de families extra pijn", aldus de kustwacht. Officiële updates worden alleen gedeeld via de autoriteiten.

De Arubaanse politie heeft Interpol ingeschakeld. Die organisatie vaardigde een Yellow Notice uit: een internationale melding waarmee politiediensten wereldwijd uitkijken naar vermiste mensen.

Vermiste vissers komen op Aruba en in de Caribische Zee vaker voor. In augustus 2024 spoelden op Aruba twee vissers levenloos aan nadat zij enkele dagen vermist waren geraakt. De omstandigheden rond hun vermissing is nooit duidelijk geworden.

Visserij in de Caribische wateren brengt regelmatig risico's met zich mee: abrupte weersveranderingen, gemakkelijke toegang tot afgelegen zeegebieden en de aanwezigheid van Venezolaanse piraten. Die laatste zijn vaker actief in de westelijke Caribische Zee en richten zich op kleine schepen.

Een buschauffeur van vervoersmaatschappij Rrreis is afgelopen nacht in Nijmegen van de weg gehaald, nadat hij positief had getest op het gebruik van alcohol. De chauffeur van lijn 5 liep rond 00.30 uur tegen de lamp op de Industrieweg in Nijmegen, meldt Omroep Gelderland.

Hij was met een bus vol feestvierders van de Vierdaagsefeesten onderweg toen hij moest stoppen voor een politiecontrole. De man blies 540 microgram per liter, waar een ervaren bestuurder maximaal 220 μg/l mag blazen. Dat betekent dat hij waarschijnlijk tussen de 3 en 7 glazen alcohol had gedronken.

Collega bellen

De chauffeur werd achter het stuur vandaan gehaald en kreeg een rijverbod van vijf uur. Hij moest een collega bellen om de bus verder te rijden. "Het Openbaar Ministerie gaat over de verdere gevolgen", laat de politie weten.

Een woordvoerder van Hermes, waar Rrreis onder valt, bevestigt het voorval. "We nemen dit zeer serieus en hanteren een strikt beleid op het gebied van alcohol en drugs", laat zij weten. "De veiligheid van onze reizigers, medewerkers en medeweggebruikers heeft altijd de hoogste prioriteit."

Het incident wordt onderzocht. "Voor nu wordt de chauffeur niet ingezet in afwachting van de uitkomsten van het onderzoek", aldus van Eck.

Hele week controles

De buschauffeur is niet de enige die de politie de afgelopen week tijdens de Vierdaagsefeesten achter het stuur vandaan haalde. Ruim negentig mensen werden betrapt op het rijden onder invloed van alcohol en/of drugs.

"Als je nagaat dat we in een week tijd duizenden bestuurders controleren, dan kun je stellen dat de meeste mensen hun zaakjes prima op orde hebben", stelt de politie.

Nu steeds meer bruggen op afstand worden bediend, komen de 'oude' brugwachtershuisjes overal in Nederland leeg te staan. Een speciale stichting probeert ze een nieuwe invulling te geven.

"Een showroom voor planten bijvoorbeeld, waar je meteen ook planten kunt ruilen", zegt Marjan van Gerwen van de stichting Brugwachtershuisjes bij omroep Rijnmond. "Er zijn ook mensen die er een pop-upwinkeltje of een tweedehandsmarktje in zouden willen organiseren."

Brugwachtershuisjes staat overal in Nederland leeg, van Groningen tot Maastricht. Het zijn er tientallen. Doorgaans charmante en iconische, soms schattige pandjes. Altijd pal aan het water. Veruit de meeste brugwachtershuisjes zijn nog in originele staat, maar niemand die er nog iets mee doet. De brugwachter zit een stuk verderop en bedient met behulp van camerabeelden.

Rotterdam liet onlangs een inventarisatie doen van twaalf van die 'waterparels'. Welke verhalen vertellen de huisjes over de geschiedenis van de stad? En vooral: op welke manieren kunnen ze in de toekomst van betekenis blijven? Zo wil de stichting dat mensen gaan fantaseren over wat ze met de pandjes kunnen doen om die nieuw leven in te blazen.

Een goed voorbeeld zijn de oude brugwachtershuisjes binnen de slagbomen van de Koninginnebrug bij het Noordereiland. Met hun spitse koperen daken en opvallende wenteltrappen naar de kade, zijn de rijksmonumenten al bijna een eeuw oud.

Misschien wel net zo'n goed voorbeeld: de torentjes op de bruggenhoofden van de oude Willemsbrug. Zo leuk, dat ideeën om er iets mee te doen, vaak spontaan ontstaan.

De huisjes zijn vrijwel altijd gratis. Maar dan begint het pas. De eigenaren (gemeenten, provincies, waterschappen of het Rijk) hebben soms wensen, maar veel vaker allerlei (veiligheids)eisen waaraan moet worden voldaan.

Praktisch is het ook niet altijd gemakkelijk om de huisjes een nieuwe invulling te geven. De ingangen van de torentjes op de oude Willemsbrug bijvoorbeeld zijn door het slopen van de oude brug alleen met een hoogwerker te bereiken. "Dus daar moeten we iets creatiefs voor bedenken", zegt Van Gerwen nuchter.

Geen toiletten

Naar de huisjes bij de Koninginnebrug ligt geen waterleiding en er ontbreken toiletten. Ook een groot probleem bij heel veel brugwachtershuisjes volgens Van Gerwen: in rijksmonumenten mag je niet zomaar gaten boren of verbouwen.

Nog iets om rekening mee te houden: "De huisjes staan binnen de slagbomen. Als die dichtgaan, moet iedereen daarbuiten staan. Of in het huisje zelf zijn."

Toch hoopt de stichting dat al die "uitdagingen" nieuwe gebruikers niet ontmoedigen om hun plannen ten uitvoer te brengen. Er zijn ook voorbeelden waar het prima gaat, ook in Rotterdam.

Modewinkeltje

Zo zit er een koffietentje in het oude brugwachtershuisje bij de Lage Erfbrug. Het huisje op de Zaagmolenbrug in Rotterdam wordt gebruikt als expositieruimte en bij de Stokvisbrug is een modewinkeltje gevestigd.

Iets verderop in Dordrecht is op de Prins Hendrikbrug een theaterproject gestart en het huisje bij de draaibrug is in gebruik als expositieruimte van kunstenaar Petra Roelofs.

Gefilmd worden tijdens een concert en groot op een scherm getoond worden. Als je niets te verbergen hebt, is dat doorgaans heel leuk. Maar als je een affaire hebt en dat graag geheim wil houden wordt het al wat lastiger. Het overkwam de topman van een Amerikaans techbedrijf die live tijdens een concert van Coldplay werd betrapt. De beelden gingen viraal. Topman Andy Byron werd eerst op non-actief gesteld, later diende hij zelf zijn ontslag in.

Dat was in de Verenigde Staten. Maar hoe zit dat in Nederland? Mag je hier zomaar gefilmd worden op een concert en op zo'n scherm verschijnen waar iedereen je kan zien?

Volgens advocaat Yasar Bayram, gespecialiseerd in intellectueel eigendomsrecht en privacyrecht, ligt het niet zo eenvoudig. "In dergelijke gevallen zijn de AVG, die gaat over privacy, en het portretrecht, dat gaat over foto's en filmpjes van mensen, van toepassing", legt hij uit.

"Volgens de AVG heb je een geldige grondslag nodig, meestal is dat toestemming om iemands foto of video te mogen gebruiken", zegt Bayram. "De eerste vraag is dus: heeft die persoon toestemming gegeven?"

De kleine lettertjes

Vaak zit die toestemming al in de kleine lettertjes. Bij grote evenementen, zoals concerten, word je bij het kopen van een kaartje meestal geïnformeerd dat er gefilmd of gefotografeerd wordt. Eenmaal bij het optreden hangen er vaak waarschuwingen dat je in beeld kunt komen. Bayram: "Als je dan naar binnen gaat, geef je daarmee eigenlijk al toestemming. Vaak wordt dat ook nog eens mondeling of visueel aangekondigd. Het is bijna onmogelijk om van iedereen een handtekening te vragen."

Willem Westermann van de Vereniging van Evenementenmakers benadrukt dat je er gewoon rekening mee moet houden dat je tijdens een concert gefilmd kan worden. "Evenementen zijn meestal openbare plekken, dus daar kan gefilmd worden. Bij bedrijfs- of besloten evenementen ligt dat soms anders. Maar overal waar publiek staat, is het normaal dat er gefilmd en gefotografeerd wordt."

En dat geldt niet alleen voor concerten. "Ook bij bijvoorbeeld de Vierdaagse zie je dat lopers gefilmd worden. Dat gebeurt nou eenmaal", zegt Westermann.

Bekijk hier het fragment van het Coldplay-concert:

Het is aannemelijk dat het gefilmde stel geen toestemming heeft gegeven. Toch denkt Bayram dat ze wel hadden kunnen weten dat ze gefilmd konden worden. De camera is namelijk een vast onderdeel van de concerten van Coldplay.

Het publiek betrekken is sowieso een veelgebruikt recept bij evenementen. Denk maar aan Amerikaanse basketbalwedstrijden waar tijdens rustmomenten mensen uit het publiek in beeld komen van dansende fans tot look-a-likes van beroemdheden. Dat hoort allemaal bij de sfeer. Ook die beelden belanden vaak online. En dan kan het ineens pijnlijk worden, zeker als je iets probeert te verbergen.

Wil je koste wat kost niet in beeld komen? Dan heb je volgens Bayram een paar opties. "Je kunt even weglopen of wat te drinken halen op het moment dat er bijvoorbeeld een kisscam wordt ingezet."

Maar als het beeld al gemaakt en verspreid is, valt er weinig meer aan te doen. "Je kunt wel proberen de beelden die online staan te laten verwijderen. Volgens de AVG kun je bijvoorbeeld een verzoek indienen om jouw beeldmateriaal te laten verwijderen. Maar praktisch is dat bijna niet mogelijk, omdat het beeld al door veel mensen is gedeeld. Het gaat een stuk makkelijker wanneer de beelden op één plek staan."

Westermann sluit af met een nuchtere tip: "Als je iets doet wat je liever niet openbaar wilt hebben, zoals vreemdgaan, kun je dat beter niet in het openbaar doen."