Drones zijn een van de groeisectoren in China. Ze zijn ook al veel verder in de samenleving geïntegreerd dan in Europa. Je kan in China drones eten laten bezorgen, pesticiden laten spuiten en zelfs branden laten blussen. In de wereldwijde toeleveringsketens is China de dominante speler.
Militair is China ook toonaangevend in drones. De Chinese drone-industrie is niet het meest hoogtechnologisch, maar China is wel de snelste producent van drones, produceert de grootste aantallen en is het wendbaarst om verbeteringen in de productielijnen door te voeren. Chinese drones worden wereldwijd ingezet op het slagveld, van Thailand en Israël tot Rusland en Oekraïne.
De hoofdontvanger van Chinese drones is Rusland. China heeft vorig jaar exportrestricties ingesteld op drones naar Rusland en Oekraïne, maar in de praktijk weten Chinese dronesverkopers die restricties slim te ontwijken.
De Russische president Poetin is nu voor een meerdaags bezoek in China, voor de Shanghai Cooperation Organisation-top (SCO) en voor een grote militaire parade in Peking die wordt gehouden om te vieren dat 80 jaar geleden een eind aan de Tweede Wereldoorlog in Azië kwam. Bij die parade krijgen de nieuwste Chinese dronetechnologieën een hoofdrol.
Dronehoofstad Shenzhen
De dronehoofdstad van China is Shenzhen, de thuisbasis van dronegigant DJI. Dat bedrijf heeft meer dan 90 procent van de wereldwijde dronemarkt voor consumenten in handen. In het kielzog van DJI springen drone-startups als paddenstoelen uit de grond.
Grote bedrijven implementeren drones in hun werk. Bezorgplatform Meituan heeft in Shenzhen zo'n 40 landingsplatforms waar hun drones af- en aanvliegen met bestellingen. Veel toepassingen zitten nog in de testfase, maar de ambities zijn groot.
De drone-industrie in China kan zich snel ontwikkelen doordat vergelijkbare of complementaire industrieën, zoals die van e-auto's, al ver ontwikkeld zijn. Honderden toeleveranciers in bedrijfsclusters werken nauw met elkaar samen. Voor droneproducenten betekent dit lagere prijzen en hogere productie.
"China loopt ver voor in de productie van materialen en het gebruik. Maar loopt achter in dronesoftware, zoals besturingssystemen", vertelt Liu Shaoshan van het Shenzhen Instituut voor Kunstmatige Intelligentie en Robotica.
De overheid heeft ook een belangrijke rol gespeeld. Doordat drones al op zoveel manieren gebruikt mogen worden, leren de makers en gebruikers nog sneller wat werkt en wat niet. Door snelle feedback tussen consument en fabriek, vindt productverbetering rap plaats. Elke dag rollen verbeterde versies van de drones van gisteren van de band.
De scepsis voorbij
Het bedrijf Jiusi maakt drones die zonnepanelen en ramen van wolkenkrabbers kunnen wassen. "Acht jaar geleden waren onze klanten nog sceptisch. Wat kunnen drones nou beter dan betrouwbare werklieden? Dat is nu volledig gedraaid", zegt oprichter Dan Xiaojiang. Hij bedient ook klanten in Zuid-Korea, de Verenigde Arabisch Emiraten, Turkije en Ierland.
In China liggen de gigantische zonnepanelenparken vaak op afgelegen plekken in de woestijn. Zand en vuil op de panelen vermindert de werking, dus moeten ze regelmatig schoongemaakt worden. "Nu hoeven glazenwassers niet meer af te reizen naar die afgelegen gebieden, noch gevaar te lopen op hoge hoogtes", zegt hij.
De inzet van drones is ook economische noodzaak. Er zullen in China steeds minder glazenwassers, bezorgers en taxichauffeurs zijn, omdat het land gigantisch vergrijst. De Chinese overheid zet daarom hard in op robotisering, mechanisering en kunstmatige intelligentie om de gevolgen van de afnemende beroepsbevolking te verzachten.
Het momentum lijkt er voor de sector, maar toch houdt Liu Shaoshan nog een slag om de arm. "Of het economisch efficiënt is om drones voor alles te gebruiken, weten we nog niet. We gaan het zien in de komende vijf jaar."
Doorsturen naar derde landen
Minder twijfel is er over de toepasbaarheid van drones op het slagveld. De vraag naar Chinese drones is zowel in Rusland als in Oekraïne hoog. Chinese bedrijven innoveren wat af en produceren grote volumes.
Vorig jaar heeft de Chinese overheid de drone-export naar Rusland en Oekraïne verboden. Verkopers van Chinese drone- en drone-verdedigingssystemen steken niet onder stoelen of banken dat ze dat met gemak omzeilen. "Dan stuur je je spullen gewoon naar een derde land, en stuur je het vanuit daar door naar Rusland of Oekraïne," zegt een droneverkoper tegen de NOS.