NOS Nieuws - Algemeen

De politie in Groningen zoekt getuigen die meer weten over een poging tot aanranding tijdens een protest tegen seksueel geweld. Eind augustus demonstreerden Dolle Mina's in verschillende steden, waaronder in Groningen. De slogan van het protest was 'De nacht is ook van ons'.

De aanranding zou zijn gebeurd rond 22.30 uur in de Groningse binnenstad. "Een onbekende man probeerde tussen het Zuiderdiep en de Folkingedwarsstraat een jonge vrouw aan te randen", meldt de politie. De vrouw deed aangifte.

"Dat dit incident plaatsvond tijdens een demonstratie die juist in het teken stond van veiligheid voor vrouwen, maakt de maatschappelijke impact groot."

De politie sprak getuigen en bekeek videobeelden, maar is op zoek naar aanvullende informatie. Mensen die meer weten of nog beelden hebben, wordt gevraagd dat te delen.

Verdachte

"Omdat het incident plaatsvond tijdens een drukbezochte mars met duizenden deelnemers, is het goed mogelijk dat er mensen zijn die beelden hebben gemaakt waarop de verdachte mogelijk te zien is", schrijft de politie. Ook is zijn signalement gedeeld.

Begin september werd aangifte gedaan van aanranding bij het Groningse protest. Een vrouw werd door een onbekende man vastgepakt en op haar mond gezoend. Het is niet duidelijk of dit om hetzelfde incident gaat als waar de politie nu de informatieoproep voor doet. De politie kon dat desgevraagd nog niet bevestigen.

Deelnemers lastiggevallen

Het was al bekend dat de protesten eind augustus niet vlekkeloos waren verlopen. Zowel in Maastricht als in andere steden waren incidenten, meldden de Dolle Mina's. Daarbij waren voornamelijk mannen betrokken. Zo werd in Eindhoven de route aangepast, omdat omstanders de stoet blokkeerden en deelnemers lastigvielen. In Maastricht werden vrouwen onder meer nagefloten, bedreigd en in de billen geknepen.

"Helaas zijn er landelijk te veel verhalen en nare ervaringen gedeeld over seksuele intimidatie die plaatsvond tijdens onze rustige, maar luide actie", schreef de Limburgse tak van de feministische beweging.

Opnieuw hebben er te veel asielzoekers geslapen in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Uit cijfers die het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) heeft gepubliceerd, blijkt dat er vannacht 2007 mensen verbleven, 7 meer dan toegestaan.

Na een rechtszaak die in 2023 was aangespannen door de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt, heeft een rechter de limiet op 2000 asielzoekers vastgesteld.

Westerwolde wil dat het aantal asielzoekers binnen de perken blijft, omdat anders de veiligheid in het geding komt.

Boete opgelopen tot 750.000 euro

Het COA moet voor elke nacht dat het maximumaantal asielzoekers wordt overgeschreden, een dwangsom van 50.000 euro betalen aan de gemeente. De teller staat nu op 750.000 euro. De boete kan oplopen tot 5 miljoen euro.

De limiet werd vannacht voor het eerst in negen dagen overschreden, meldt RTV Noord. De druk op het aanmeldcentrum in Ter Apel neemt deze maand waarschijnlijk iets af door heropening van de noodopvang op een evenemententerrein in Biddinghuizen.

Vorig jaar betaalde het COA 1,5 miljoen euro aan boetes aan de gemeente Westerwolde. Een deel van dat geld wordt gebruikt voor de renovatie van het centrum van Ter Apel. Later dit jaar besluit de gemeenteraad waar het geld dat dit jaar door de boetes binnenkomt voor wordt gebruikt.

Bierbrouwer Heineken gaat reorganiseren en schrapt vierhonderd banen op het hoofdkantoor in Amsterdam. In totaal werken er 3700 mensen voor Heineken in Nederland.

Een deel van de banen wordt verplaatst naar het buitenland. Later deze maand komt Heineken met details over de reorganisatie. "We erkennen de impact die deze veranderingen kunnen hebben op onze mensen en zijn vastbesloten om hen met zorg en respect te ondersteunen", zegt Heineken-topman Dolf van den Brink.

In een verklaring zegt Heineken dat de veranderingen op het hoofdkantoor onder meer bedoeld zijn om de onderneming wendbaarder te maken met de nadruk op groei en innovatie.

Economische druk

De bierbrouwer spreekt van een snel veranderende wereld. "De geopolitieke en economische druk is reëel, maar dat geldt ook voor de kansen die worden gecreëerd door technologie en veranderende consumententrends", zegt Van Den Brink. Volgens hem moet het bedrijf voorop blijven lopen en moet de digitale transformatie worden versneld.

Eerdere reorganisatie

Het is niet de eerste keer dat Heineken reorganiseert. In 2021 kondigde de bierbrouwer aan dat er in een paar jaar tijd 8000 banen wereldwijd zouden verdwijnen, met een jaarlijkse besparing van zo'n 350 miljoen euro.

Aanleiding toen waren onder meer tegenvallende resultaten door de coronapandemie.

Wereldwijd werken in totaal zo'n 85.000 mensen voor Heineken.

Defensie is nalatig geweest rond het dodelijke mortierongeluk in Mali in 2016. Dat concludeert een onafhankelijke commissie die onderzoek deed naar het ongeluk. Tijdens een oefening in Mali kwamen twee Nederlandse militairen om het leven toen een granaat voortijdig explodeerde. Een derde militair raakte zwaargewond.

Volgens de commissie hield Defensie zich jarenlang niet aan de geldende normen. Defensie wist dat de munitie niet deugde en dat regels rond de veiligheid niet werden gevolgd. In drie gevallen was sprake van verwijtbaar handelen.

Ook was er volgens de commissie te weinig aandacht voor de nabestaanden.

Leren

Demissionair minister Brekelmans spreekt van "pijnlijke conclusies". Volgens hem voelde Defensie de druk om ondanks bezuinigingen en reorganisaties toch goed inzetbaar te blijven. "Defensie wil daarvan leren. Er zijn inmiddels extra mensen aangenomen, de veiligheid is verbeterd en er is een onafhankelijk toezichthouder aangesteld. Maar het werk is nog zeker niet klaar."

De nabestaanden zijn blij dat "eindelijk de waarheid boven tafel is gekomen", zei Jennifer Schouten tijdens de presentatie van het rapport. Zij is de weduwe van een van de twee omgekomen militairen. Ze heeft net als de commissie kritiek op het ministerie. "Nabestaanden voelden zich vaak niet serieus genomen."

Eerdere onderzoeken

Naar het ongeluk zijn al eerder onderzoeken ingesteld, niet alleen door Defensie zelf, maar ook door de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). Uit dat onderzoek, dat verscheen in 2017, kwam al naar voren dat er ernstige tekortkomingen waren in de zorg voor de veiligheid van de militairen in Mali.

Na het verschijnen van het rapport van de OVV stapte minister Hennis van Defensie op, samen met de Commandant der Strijdkrachten, Tom Middendorp.

Het universitair ziekenhuis in Maastricht (MUMC+) heeft een app ontwikkeld die een longaanval kan voorspellen, op basis van je stem. De app moet ervoor zorgen dat patiënten sneller geholpen kunnen worden als ze zo'n longaanval krijgen. Op die manier moet de schade aan bijvoorbeeld organen worden beperkt, aldus onderzoekers.

Sami Simons, longarts bij het MUMC+ en onderzoeker bij onderzoeksinstituut NUTRIM, legt uit dat de app de stem van een longpatiënt analyseert, door de trillingen te vergelijken met een grote database. Afwijkingen worden zo geanalyseerd en op afstand kan een diagnose worden gesteld.

Bij een longaanval worden patiënten extreem kortademig en krijgen ze weinig zuurstof binnen. Volgens onderzoeker Rosanne Beijers is het belangrijk om zo'n longaanval snel te behandelen, om schade aan de longen en andere organen te beperken.

Primeur

Folkert Brijker van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT) noemt de app een primeur. "De stem als biomarker is nieuw en lijkt veelbelovend te zijn. Het stemgeluid blijkt zeer gevoelig te zijn in het herkennen van verandering van klachten bij COPD".

Brijker verwacht dat patiënten veel baat zullen hebben bij de app. "Het is een makkelijke en toegankelijke toepassing in de thuissituatie. Het maakt het mogelijk op afstand, over en weer, in contact te komen met zorgverleners om de behandeling indien noodzakelijk aan te passen".

De app zal leiden tot een draaglijker leven voor patiënten, verwacht hij.

Twee keer zoveel COPD

Dat het onderzoek in Limburg wordt gedaan, is geen toeval. In de provincie zijn bovengemiddeld veel mensen met de longziekte COPD, zegt Simons.

Dat heeft te maken met het werk in de kolenmijnen. "De Limburgse samenleving kwam in aanraking met de stoffen uit de mijnen. We weten dat als kinderen in aanraking komen met fijnstof, of zulke stoffige deeltjes, dat hun longen zich minder goed ontwikkelen. En mensen met minder ontwikkelde longen, hebben op latere leeftijd meer kans op COPD", zegt de onderzoeker.

Dat geldt ook voor Margo Tangelder (89), die lijdt aan COPD. Ze werkt mee aan het onderzoek om lotgenoten te helpen. "Als er een enkele persoon baat bij heeft, dan ben ik heel tevreden", zegt ze tegen L1.

De app wordt vanaf eind dit jaar getest door patiënten thuis.

De ontvoering van een vrouw uit Hoofddorp was afgelopen week dagenlang in het nieuws. De vrouw, die inmiddels weer thuis is, werd volgens de politie ingezet als drukmiddel in een conflict tussen drugscriminelen.

Het is de zoveelste ontvoering in het criminele circuit. Vandaag staan in de rechtbank Amsterdam twee mannen terecht voor een ontvoering van een 21-jarige man in oktober vorig jaar. Hij werd met grof geweld meegenomen in een wit busje in Amsterdam-Oost, en later zwaar mishandeld teruggevonden. Morgen dient in de rechtbank Assen ook een ontvoeringszaak.

"Het gebeurt vaker dan vroeger", zegt strafrechtadvocaat Jan-Hein Kuijpers. "Er zitten heel veel mensen in de drugs, dus er ontstaan ook meer problemen." Ook bij andere conflicten in de criminele wereld zijn ontvoeringen een manier om elkaar onder druk te zetten.

'Ultieme drukmiddel'

De handel in cocaïne is veel levendiger dan vroeger, zegt Kuijpers. "Een jaar of vijf geleden was de prijs voor een kilo coke zo'n 30.000 euro. Nu ligt de prijs rond de 14.000 euro. Er is dus veel meer coke op de markt." Daardoor is de kans op conflicten simpelweg groter, stelt Kuijpers.

Die ruzies kunnen gaan over bijvoorbeeld de kwaliteit van de drugs, een late levering, of een gestolen partij. "Eerst wordt er gedreigd, bijvoorbeeld met graffiti of een kogel door de deur." Als dat geen effect heeft, gaan criminelen soms over tot ontvoering, zegt hij. "Dat is het ultieme drukmiddel."

Het doel is dat er alsnog wordt betaald, of dat de drugs worden teruggegeven", zegt hoogleraar strafprocesrecht Sven Brinkhoff. Bij de ontvoeringen zijn er volgens hem geen grenzen meer wat wel en niet mag. "De belangen zijn zo groot, dat criminelen alles gerechtvaardigd vinden."

Vorig jaar leidde de diefstal van 1400 kilo cocaïne tot een uitbarsting van geweld in Zuid-Holland met explosies, beschietingen, brandstichtingen en bedreigingen. Ook werden mensen ontvoerd, meldden andere media.

Bekijk hieronder onze special over deze geweldsexplosie:

Vroeger was er volgens Brinkhoff een ongeschreven code in het criminele circuit dat je familieleden of advocaten met rust laat. "Die regels bestaan niet meer", zegt hij. "Mensen rondom criminelen worden steeds vaker slachtoffer, dat zagen we natuurlijk ook al bij de moord op advocaat Derk Wiersum."

Tieners en twintigers

Voor de ontvoering van de vrouw uit Hoofddorp zijn inmiddels zeven mensen gearresteerd onder wie één tiener en vier twintigers. Ook de verdachten die vandaag terecht staan in Amsterdam zijn 19 en 21 jaar.

"De verdachten worden steeds jonger", zegt advocaat Kuijpers. Dat is volgens hem bij ontvoeringen het geval, maar ook bij andere zware misdrijven.

Hij wijt dit aan onder andere de bezuinigingen op jeugdzorg en minder inzet van wijkagenten. "De jeugd is vogelvrij, en jongeren zijn bevattelijk voor geld, snel geld. Dat zie je terug."

In Madagaskar heeft het leger de macht overgenomen. Dat heeft kolonel Randrianirina gemeld op de nationale radio. President Rajoelina was dit weekend het land ontvlucht, nadat een elite-eenheid van de strijdkrachten onder leiding van Randrianirina zich had aangesloten bij de jongerenprotesten. De jongeren eisten het vertrek van de president. Zij protesteren al weken tegen armoede en corruptie.

Kort voor de aankondiging van het leger stemde het Lagerhuis van het parlement bijna unaniem voor afzetting van Rajoelina.

Hooggerechtshof

Het hooggerechtshof in de voormalige Franse kolonie heeft Randrianirina voorgedragen als nieuwe president. De militaire leider heeft volgens persbureau Reuters een overgangsperiode van maximaal twee jaar aangekondigd, met daarna verkiezingen.

Vanochtend nog kwam Rajoelina met een decreet op de officiële presidentspagina op Facebook. Daarin zei hij per direct het Lagerhuis te ontbinden. Oppositieleider Siteny Randrianasoloniaiko noemde het decreet niet rechtsgeldig.

Rajoelina op zijn beurt noemt de stemming waarin hij werd afgezet in strijd met de grondwet.

Kolonel Randrianirina is door het hooggerechtshof voorgedragen als nieuwe president:

Waar is Rajoelina?

Het is onduidelijk waar de 51-jarige gevluchte Rajoelina zich nu bevindt. Afgelopen weekend vertrok hij naar verluidt met een Frans militair toestel naar Dubai. De oud-dj die de bijnaam TGV verwierf naar de Franse hogesnelheidstrein, kwam voor het eerst in 2009 aan de macht bij een staatsgreep.

Dezelfde elite-eenheid die hem toen aan de macht hielp, heeft zich nu tegen hem gekeerd.

Madagaskar, een voormalige Franse kolonie, is een van de armste landen ter wereld. Op het eiland ten oosten van Mozambique leeft driekwart van de bevolking onder de armoedegrens.

De website van gezondheidsinstituut RIVM is weer bereikbaar. Het RIVM had de website rond 11.15 uur uit de lucht gehaald nadat mensen van buiten het bedrijf hebben kunnen inbreken op de website.

Er was sprake van een externe plug-in voor een contactformulier op de site, waardoor hackers via de RIVM-site clickbait-teksten konden verspreiden. Dat zijn opvallende en soms onjuiste teksten, waarvan mensen de neiging hebben om erop te klikken. Zo stonden er onder meer Engelstalige berichten over diabetes en een hondenfilmpje.

De hack kwam aan het licht nadat een gebruiker van het platform Reddit de opvallende berichten had gedeeld. De gebruiker klikte op een link naar de RIVM-website, maar kwam terecht bij gezondheidsgerelateerde nepberichten.

'Geen data gelekt'

Het RIVM meldt dat de hackers geen toegang hadden tot data en dat er ook geen data zijn gelekt. Het lek is volgens het gezondheidsinstituut gedicht en de geplaatste teksten en filmpjes zijn verwijderd.

In Brussel wordt massaal gestaakt tegen hervormingsplannen van de regering van premier De Wever. Er zijn tienduizenden mensen naar de Belgische hoofdstad getrokken. Ze zijn het niet eens met het ingrijpen door de overheid in pensioenen en met bezuinigingen.

De betogers lopen een mars van het Noordstation richting het Zuidstation van Brussel. Het protest verloopt zonder grote ongeregeldheden. Vanochtend stak iemand takken in brand op de weg, wat 's ochtends vroeg leidde tot lange files.

Door de staking staat het verkeer in Brussel ook de rest van de dag muurvast. De verkeersdienst roept op om niet met de auto naar de stad te gaan, tenzij het echt niet anders kan. "Alle straten opsommen waar problemen zijn, heeft geen zin, want het verkeer staat gewoon helemaal vast", zegt een woordvoerder van Brussel Mobiliteit tegen persbureau Belga.

Op de luchthaven van Brussel vertrekt vandaag nagenoeg geen enkele vlucht. Er staan enkele tientallen gepland, vooral voor reizigers die op de luchthaven overstappen op een langere vlucht. Van de aankomende vluchten is ongeveer de helft geschrapt.

Ov-bedrijven waarschuwen dat de dienstregeling verstoord kan zijn. De treinen in België rijden wel, maar reizigers moeten rekening houden met drukte en mogelijk extra reistijd.

Verschillende treinen vanuit Nederland naar Brussel rijden niet. Treinen naar Parijs en Londen vanuit Brussel rijden volgens Eurostar wel, maar reizigers moeten rekening houden met extra reistijd. Ook de scheepvaart in de haven is getroffen door de staking.

Woede over zomerakkoord

De Belgische regering sloot deze zomer een akkoord over ingrijpende hervormingen. Volgens premier De Wever zijn die nodig om pensioenen en de gezondheidszorg op lange termijn te kunnen blijven betalen.

In het akkoord is onder meer afgesproken dat wie vroeger stopt met werken, minder pensioen zal krijgen. Maar wie langer doorwerkt dan de pensioenleeftijd, zal juist meer ontvangen. Ook worden pensioenleeftijden langzaam opgetrokken.

Drie grote vakbonden hadden opgeroepen tot het protest vandaag. Ze vinden dat de regering met het akkoord geen respect toont voor werknemers. "Wat meneer De Wever hervormingen noemt, noem ik sociale afbraak", zegt Bert Engelaar van vakbond ABVV tegen de Vlaamse omroep VRT. "Er zijn hervormingen nodig, de vraag is waar we die gaan zoeken. Zijn recept daarvoor is niet mijn recept."

Ook andere organisaties, die bijvoorbeeld opkomen voor het milieu of armoedebestrijding, doen mee aan het protest.

Correspondent Ardy Stemerding:

"Mensen zijn bang dat de plannen van De Wever hele grote gevolgen voor ze gaan hebben. Dat ze vooral langer en harder moeten gaan werken, terwijl in hun ogen bijvoorbeeld de inflatie niet voldoende wordt gecorrigeerd en de regering ondertussen wel heel veel miljarden uitgeeft aan defensie. Daar is breed gedragen onvrede over. Dat is de reden dat de drie grootste vakbonden zo veel mensen op de been krijgen.

Het lijkt er ook wel echt op dat dit een andere omvang heeft dan andere protesten. Een voorzichtige schatting komt uit op enkele tienduizenden mensen, al hoopt de organisatie op nog meer mensen. De bonden voorspellen dat het gaat richting de aantallen van de demonstratie ruim tien jaar geleden, ook tegen hervormingen van de regering. Toen kregen ze 100.000 mensen op de been."

Voor het vijfde jaar op rij hebben het Amsterdams Studenten Corps (ASC) en de Amsterdamse Vrouwelijke Studenten Vereniging (AVSV) geen bestuursbeurzen ontvangen aan de start van een nieuw studiejaar. Dat meldt Het Parool. De krant had er vragen over gesteld aan de Universiteit van Amsterdam.

Volgens de universiteit, die ook spreekt namens de Hogeschool van Amsterdam en de Vrije Universiteit, is er geen nieuw besluit genomen om voor het vijfde jaar geen geld toe te kennen, maar gelden eerder opgelegde sancties momenteel nog steeds. Sinds september 2021 ontvangen bestuursleden van de verenigingen geen beurzen meer van de drie Amsterdamse onderwijsinstellingen, na uit de hand gelopen ontgroeningen in 2021.

De universiteiten en hogeschool kunnen ieder moment opnieuw besluiten de subsidies weer toe te kennen, wanneer wordt gevonden dat de cultuur bij ASC en AVSC weer naar behoren is. De onderwijsinstellingen voeren door het jaar heen gesprekken met het bestuur van het corps om een beeld te schetsen van de cultuurveranderingen.

"Besluiten over het eventueel opheffen van sancties worden in principe gedurende het jaar gemaakt, en niet per se voor de start van een nieuw studiejaar", schrijft een woordvoerder aan de NOS. "Als we de beurzen weer instellen, kijken we naar hoe we dat precies invullen in de praktijk."

De senaat van het corps, het bestuur, heeft de afgelopen jaren verschillende maatregelen genomen om de cultuur bij de verenigingen te verbeteren. Zo is er een gedragscode opgesteld, is er een meldpunt waar leden misstanden anoniem kunnen aangegeven en zijn er drie vertrouwenspersonen aangesteld.

Het bestuur heeft nog niet laten weten hoe zij aankijken op het nog niet toekennen van de beurzen. De Universiteit van Amsterdam kan geen toelichting geven over wat er nog extra moet gebeuren voordat beurzen weer worden toegekend. "Dat is tussen het corps en de instelling die de beurs verstrekt", schrijft de woordvoerder.

Ledenstop dispuut

Ondanks de maatregelen kwamen afgelopen augustus nieuwe misstanden aan het licht. Bij dispuut Thalia, onderdeel van ASC, werd vastgesteld dat "structureel sprake is van ernstig wangedrag in en rondom het dispuutshuis", zo stelde de rector van het corps deze zomer. Vanwege de zorgen om de veiligheid van corpsleden werd bepaald dat Thalia dit studiejaar geen nieuwe leden mocht aannemen.

Het Amsterdams Studenten Corps en de Amsterdamse Vrouwelijke Studentenvereniging zijn de oudste studentenverenigingen van Amsterdam. Ze hebben zo'n 2700 actieve leden, schrijven zij op hun website. Het corps kwam de afgelopen jaren vaak in het nieuws, ook nog na het afnemen van de beurzen. In 2023 vanwege mishandelingen en vernederingen bij ontgroeningen en in 2022 vanwege seksueel intimiderende en vrouwonvriendelijke uitspraken.

De Chinese regering heeft chipfabrikant Nexperia een exportverbod opgelegd. Het betekent dat de chips, jaarlijks zo'n 50 miljard, die in de Chinese fabriek van Nexperia worden geproduceerd het land niet meer uit mogen. Dat schrijft het bedrijf met hun Nijmeegse hoofdkantoor op zijn website.

China lijkt dit exportverbod op te leggen na ingrijpen door de Nederlandse overheid in het bedrijf. Het risico was namelijk te groot dat cruciale technologie uit Nederland zou weglekken, zegt het ministerie. Daarnaast werd de Chinese Nexperia-topman Zhang Xuezheng uit zijn functie gezet door de Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam.

'Impact beperken'

Op zijn website schrijft Nexperia dat het bedrijf in nauw overleg is met Chinese overheidsinstanties om de impact van de maatregel te beperken. Verder overlegt het bedrijf actief met Chinese autoriteiten om een vrijstelling te krijgen.

Sinds 4 oktober is het verboden om vanuit de Chinese fabriek van Nexperia eindproducten naar andere landen te exporteren. Het bedrijf heeft meerdere vestigingen over de hele wereld, en maakt relatief eenvoudige chips voor onder andere telefoons, auto's en zonnepanelen. In 2019 nam het Chinese concern Wingtech het hele bedrijf over, maar het hoofdkantoor bleef in Nijmegen.

Harde ingreep

De Nederlandse regering greep eind vorige maand in bij het bedrijf. Met een maatregel kan het ministerie beslissingen binnen het bedrijf tegenhouden of terugdraaien. Door in te grijpen kan Nederland voorkomen dat er in een noodsituatie geen chips beschikbaar zijn voor de Nederlandse en Europese industrie.

Vandaag blijkt uit de uitgebreide rechtbankstukken dat Nexperia al in 2023 aan de bel trok bij het ministerie van Economische Zaken. Binnen het bedrijf waren er zorgen over de rol van de enige aandeelhouder Wingtech, het bedrijf van Zhang Xuezheng. Wingtech heeft sterke verbintenissen met de Chinese staat.

Nexperia deed vervolgens toezeggingen aan de overheid om daar verandering in te brengen, maar daar is volgens de rechtbank weinig van terecht gekomen.

Twijfel aan topman

Volgens die rechtbankstukken had de Ondermingskamer terechte twijfels over het handelen van topman Zhang Xuezheng. Zo deed hij een miljoenenbestelling namens Nexperia bij het Chinese bedrijf WSS, waar hij ook een belang in heeft, terwijl die order volgens de rechtbank helemaal niet nodig was.

Daarbovenop trok de voormalig topman volgens de rechtbank afgelopen september de bankvolmachten in van belangrijke financieel bestuurders binnen het bedrijf. In plaats daarvan liet hij de bankzaken regelen door personen zonder financiële ervaring, onder wie iemand die nog niet bij Nexperia werkte.

Druk van VS

Volgens China grijpt Nederland in onder druk van de Verenigde Staten. Eerder zei demissionair minister Karremans dat dat niet het geval was. Toch blijkt uit de rechtbankstukken dat Nederland onder druk is gezet. Daarin staat dat op 30 september Nexperia Amerikaanse handelsbeperkingen opgelegd kreeg. Precies op die dag greep de minister in.

Voor het ingrijpen bij Nexperia maakt de overheid gebruik van de Wet beschikbaarheid goederen. Die bestaat sinds 1952 en is niet eerder gebruikt. Met de wet kunnen ministers als voorbereiding op noodsituaties bevelen geven waarmee zeker gesteld wordt dat bepaalde goederen beschikbaar blijven.

Minister Karremans schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat hij de maatregel heeft genomen vanwege serieuze signalen van bestuurlijke tekortkomingen binnen het bedrijf.

De maatregel geldt voor maximaal één jaar. De minister zegt verder gesprekken te voeren met de Chinese autoriteiten over de handelsbeperkingen. Tot wanneer die gelden, is onduidelijk.

De politie heeft gisteravond een dode man gevonden in auto in Boxmeer. Een woordvoerder zegt "sterk" rekening te houden met een misdrijf en meldt dat er een groot team met 25 rechercheurs op de zaak is gezet.

De auto werd aangetroffen op een verlaten landweg in het buitengebied van de Brabantse plaats. Een voorbijganger vond de geparkeerde auto in de berm verdacht en belde daarom de politie. Daarna werd het lichaam in de auto gevonden door agenten.

De politie denkt te weten om wie het gaat, maar de identiteit van het slachtoffer is nog niet met zekerheid vastgesteld. Daarom wordt op dit moment nog geen verdere informatie bekendgemaakt, schrijft Omroep Brabant.

Bij een politie-inval op een boerderij in de Italiaanse plaats Castel D'Azzano zijn vanochtend drie agenten om het leven gekomen. Nog eens dertien agenten en brandweerlieden raakten gewond.

Twee van de drie bewoners werden direct gearresteerd. De derde sloeg op de vlucht en werd later gearresteerd. Het gaat om twee mannen en een vrouw, die broers en zus van elkaar zijn.

De Italiaanse gendarmerie Carabinieri was bij de boerderij om een huiszoekingsbevel uit te voeren. De bewoners moesten vanwege financiële problemen en achterstallige betalingen het huis uit, melden Italiaanse media. Na meerdere waarschuwingen de afgelopen dagen weigerden de drie te vertrekken. Ze barricadeerden de deur en dreigden de woning op te blazen.

Vanwege de dreiging waren de militairen van de Carabinieri op de been, samen met agenten van een speciale politietak voor terrorismebestrijding en de brandweer. Het huis was gevuld met gas en toen de agenten de deur openden, werd dat tot ontploffing gebracht. De brandweer kon de woning niet redden; het hele huis ging in vlammen op.

De ravage na de explosie op de boerderij was enorm:

Bij de explosie raakten ook de broer en zus die als eerste werden opgepakt gewond; zij worden in het ziekenhuis behandeld. Een jaar eerder hadden de drie zich meerdere keren verzet tegen de komst van een deurwaarder. De drie trokken bij een incident afgelopen november een gasfles open; de politie kwam tussenbeide om te bemiddelen.

'Zeer pijnlijk'

De hoofdaanklager van Verona noemt het een ongelooflijke tragedie. De agenten waren op zoek naar molotovcocktails en opereerden volgens hem met maximale veiligheidsmaatregelen. "De situatie was onverwacht en zeer pijnlijk", zegt hij tegen het Italiaanse persbureau ANSA.

Minister Crosetto van Defensie betuigt zijn diepe medeleven aan de nabestaanden en gewonde agenten. "Onze gedachten, dankbaarheid en beste wensen voor een spoedig herstel gaan naar hen uit. Hun moed, toewijding en dienstbaarheid vormen een buitengewoon voorbeeld van liefde voor het land."

Nederlandse militairen hebben tijdens een oefening in Polen te maken gekregen met verdachte drones. Dit bevestigt het ministerie van Defensie aan de NOS na berichtgeving in het AD. Ook werd, los van de onbekende drones, de communicatie tussen de militairen gehinderd, aldus een defensiewoordvoerder.

De militairen hadden geen drone-afweersystemen bij zich. De systemen werden kort na de incidenten vanuit Nederland geleverd. "Er was geen directe dreiging", zegt brigadegeneraal Frank Grandia, "We zitten best wel een eind van de Russische grens. We hebben daar onmiddellijk van geleerd en direct aangepast."

De Luchtmobiele Brigade was afgelopen weken in het Oost-Europese land voor NAVO-oefening Falcon Autumn, een grootschalige luchtoefening met onder andere Polen en de Verenigde Staten. Terwijl de troepen hun kampen opbouwden op een vliegveld, verschenen er onverwacht kleine drones.

Het is niet duidelijk wie er achter de drones zitten. "We weten dat er partijen zijn die buitengewone interesse hebben in wat wij doen en de oefeningen volgen", zegt Grandia. De oefening is wel aangepast, maar niet afgebroken. Uiteindelijk zijn de drones weggevlogen.

Nederlandse F-35's

Het Poolse luchtruim werd de afgelopen maand vaker geschonden door ongewenste drones. De Poolse krijgsmacht zegt dat de drones uit Rusland komen. Het Kremlin sprak de beschuldigingen herhaaldelijk tegen of reageerde er niet op.

De regering van de Poolse premier Tusk heeft meerdere drones uit de lucht geschoten. Daar hebben ook Nederlandse F-35's bij geholpen. Tusk heeft vaker uit voorzorg gevechtsvliegtuigen laten opstijgen vanwege dreigende drone-aanvallen op buurland Oekraïne.

NOS maakte eerder deze video over de verdediging van het Poolse luchtruim met Nederlandse F-35's:

Naast Polen zijn er ook verdachte drones gespot in Denemarken, Noorwegen en Duitsland. In Denemarken en Noorwegen waren verschillende luchthavens urenlang dicht en in Duitsland vlogen de onbemande toestellen over onder meer een parlementsgebouw.

Estland kreeg ook te maken met luchtruimschendingen, maar dan van drie Russische straaljagers. Het Russische ministerie van Defensie zei toen dat er geen grenzen van andere staten zijn overschreden.

De verschillende incidenten leggen de zwakke plekken NAVO-luchtverdediging bloot. In reactie op de dronedreigingen, heeft het Nederlandse demissionaire kabinet afgelopen week uitgesproken dat zij een testgebied voor drones boven de Noordzee willen.

Moskou wijst de westerse beschuldigingen over luchtruimschendingen van de hand. "We horen zulke overdreven hysterische verhalen over onze militaire piloten die zogenaamd bepaalde regels zouden overtreden en iemands luchtruim zouden schenden", zei een Kremlin-woordvoerder eind september. "Deze beweringen zijn ongegrond."

Een wekker die vanaf vijf uur 's ochtends begint te rinkelen en pas na anderhalf uur uitgaat, om in de middag nog eens zo lang af te gaan. En dat elke dag. Bewoners van een flat aan de A.M. de Jongstraat in Spijkenisse werden er gek van en haalden uiteindelijk de politie erbij.

Onder hen Simone (33), die sinds april in haar nieuwe woning in Spijkenisse woont. Vanaf dag één had ze last van de wekker bij de buren, die niet te bereiken waren. "Iedere dag ging de wekker op hetzelfde moment af, anderhalf uur lang. Om 05.00 in de ochtends en twaalf uur later weer. Precies naast mijn kamer en daardoor sliep ik weinig", vertelt ze.

"Af en toe schiet de gedachte dan door je hoofd om een stoeptegel te pakken en die door de ruit te gooien, maar dat doe je natuurlijk niet", zegt Simone tegen Rijnmond. Wel deed ze een paar weken geleden een melding bij de gemeente Spijkenisse, Maasdelta en de politie.

Wekkers uitgezet

De afgelopen twee weken is door de politie geprobeerd om de bewoner te bereiken, maar die was niet thuis.

Zondag werd Simone gebeld door de wijkagent. "Als de wekker weer afging moest ik bellen." Een uur later was het zo ver en kwamen de agenten ter plaatse. Ze haalden het slot eruit en keken rond in de woning. Binnen werd niets bijzonders aangetroffen, meldt de politie. Maar er is wel gezorgd dat de wekkers niet meer afgaan.

Simone is opgelucht en blij dat alle meldingen die ze heeft gemaakt, zin hebben gehad. "Je moet wel volhouden, want geluidsoverlast is het ergste wat er is als je weinig slaapt."

Op de A2 bij Zaltbommel is een ongeluk gebeurd waarbij zes auto's betrokken zijn. Daardoor stond er rond 07.30 uur vanaf Knooppunt Empel bij Den Bosch zo'n 20 kilometer file, goed voor bijna twee uur vertraging.

De bergingswerkzaamheden zijn inmiddels afgerond, en de weg is weer vrijgegeven, meldt Rijkswaterstaat op het platform X.

Eerder werd automobilisten geadviseerd om te rijden. Dat kan via de A59 en A27, door de borden 'Waalwijk' te volgen.

Over eventuele slachtoffers is nog niets bekend.

Nederlanders lieten het afgelopen jaar minder vaak registreren wat er na hun dood met hun organen en weefsel moet gebeuren. Ze staan daarmee automatisch geregistreerd als donor.

Volgens nieuwe cijfers van het CBS geven vooral jongeren tussen de 18 en 25 jaar minder vaak een keuze door: 41 procent deed dit niet. Procentueel zijn ze daarmee de grootste groep in het Donorregister die automatisch is opgenomen. In 2022 maakte 36 procent van de jongeren nog geen actieve keuze.

Oudere Nederlanders gaven vaker actief een keuze door. Zo heeft bij de 75-plussers slechts 15 procent van de Nederlanders niet actief een keuze gemaakt. In totaal heeft 24 procent van de Nederlanders geen keuze opgegeven.

Iedereen die 18 wordt krijgt een brief en een herinnering met de vraag een keuze door te geven. Het CBS-onderzoek meldt niets over de beweegredenen om geen keuze door te geven. Overigens houdt een arts bij overlijden altijd rekening met informatie van nabestaanden, bijvoorbeeld als men overtuigd is dat de overledene echt geen organen wilde donoren.

30.000 meer donors

Begin dit jaar stonden in totaal ruim acht miljoen volwassenen geregistreerd als donor. Daarvan hadden 4,8 miljoen mensen actief toestemming gegeven. 3,3 miljoen mensen staan geregistreerd, omdat ze geen keuze hebben ingevuld.

Daarmee stonden er bijna 30.000 meer Nederlanders geregistreerd als donor dan het voorgaande jaar. Om het aantal donororganen te laten stijgen, staat sinds 2021 elke Nederlander in principe geregistreerd als orgaandonor. Wie dat niet wil, moet zelf actie ondernemen om die keuze te registreren.

In de gemeentes Groningen en Rozendaal staan met 68 en 67 procent de meeste inwoners geregistreerd als donor. In Neder-Betuwe en Urk is dat met 43 en 47 procent het minst. In Urk wonen relatief ook de meeste mensen die geen keuze hebben doorgegeven, 32 procent. Ook expliciete toestemming is daar met 15 procent het minst.

Goedemorgen! Na de Gaza-top in Egypte moet nog veel duidelijk worden over het bestand tussen Israël en Hamas. In Frankrijk komt het nieuwe kabinet bijeen en presenteert een conceptbegroting.

Eerst het weer: het wordt wederom een grotendeels grijze dag met kans op wat motregen. Heel af en toe komt de zon er nog even door. Het wordt 15 of 16 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Steeds minder mensen laten registreren wat er na hun dood met hun organen en weefsel moet gebeuren. Volgens nieuwe cijfers van het CBS geven vooral jongeren tussen de 18 en 25 minder vaak een keuze door: 40 procent deed dit niet. Wie geen keuze doorgeeft wordt automatisch geregistreerd als orgaandonor voor bijvoorbeeld iemand die een nieuwe nier nodig heeft.

In totaal stonden begin dit jaar ruim acht miljoen volwassenen geregistreerd als donor: 4,8 miljoen Nederlanders hebben actief toestemming gegeven, 3,3 miljoen staan geregistreerd omdat ze geen keuze hebben ingevuld.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De 21-jarige Zuhair sloot zijn snackbar in Den Haag, omdat zijn zaak regelmatig werd bekogeld en beklad. Er kwam een inzamelingsactie op gang waarmee hij nu een nieuwe snackbar op een andere locatie heeft geopend.

Fijne dag!

Sinds het ingaan van het staakt-het-vuren vorige week zijn strijders van Hamas weer openlijk zichtbaar op straat in de Gazastrook. De groep verdween tijdens de gevechten in de afgelopen twee jaar steeds vaker ondergronds, maar in delen van Gaza-Stad patrouilleren nu weer gewapende en gemaskerde mannen in politie-uniformen.

Volgens Hamas moeten zij zorgen voor orde na maanden van chaos, maar hun terugkeer benadrukt vooral hoe onzeker de toekomst van het bestuur in Gaza blijft.

Amerikaanse 'goedkeuring'

De hernieuwde zichtbaarheid van Hamas werd gisteren onverwacht bevestigd door de Amerikaanse president Trump. Tijdens een persmoment aan boord van Air Force One zei hij dat de VS "weten dat Hamas zich aan het herbewapenen is" en dat Washington de groep "tijdelijk toestemming" had gegeven om interne veiligheid te handhaven.

"Ze proberen de orde te herstellen na maanden van oorlog," zei Trump, op weg naar Israël. "Ze hebben waarschijnlijk zestigduizend mensen verloren. Dat is veel vergelding." Hij noemde Gaza "letterlijk verwoest" en zei dat Amerika wil dat terugkerende bewoners zich veilig kunnen vestigen.

Het is opmerkelijk dat Trump een rol voor Hamas erkent, terwijl zijn eigen vredesplan voorziet in het ontwapenen en ontmantelen van de beweging. In het twintigpuntenplan waarmee de groep akkoord is gegaan staat dat "de ontwapening zal plaatsvinden onder toezicht van onafhankelijke waarnemers, die het proces van demilitarisering en het internationaal gefinancierde programma voor wapeninlevering en herintegratie moeten verifiëren". Het plan belooft ook "amnestie of vrije doorgang naar het buitenland" voor Hamas-leden die hun wapens neerleggen.

Hamas houdt vast aan wapens

Achter de relatieve rust in Gaza schuilen ook toenemende spanningen tussen Hamas en gewapende clans, een van de redenen waarom de groep - ondanks internationale druk - de eis tot volledige ontwapening voorlopig van de hand wijst.

Hamas-topman en voormalig minister van Volksgezondheid in Gaza, Basem Naim, zei zaterdag tegen Sky News vanuit Qatar dat de beweging haar wapens pas zal neerleggen "als we zeker weten dat dit zal leiden tot een onafhankelijke, zelf-beschikkende staat die zichzelf kan verdedigen."

De woorden van Naim kregen extra gewicht nadat zondag bekend werd dat zijn zoon was gedood tijdens gevechten in Gaza-Stad. Volgens het Hamas-gelieerde netwerk Quds is hij door leden van de invloedrijke Doghmush-clan in het hoofd geschoten. Ook de populaire videojournalist Saleh Aljafarawi werd dodelijk getroffen.

In totaal kwamen zondag minstens 27 mensen om bij de hevige gevechten tussen Hamas en leden van de Doghmush-familie, volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken in Gaza. Acht Hamas-leden werden gedood, samen met negentien clanleden.

Een video die gisteren op sociale media verscheen laat zien hoe gewapende mannen met groene Hamas-hoofdbanden acht vermeende collaborateurs op straat executeren in Gaza. De beelden zijn gisteren gemaakt in Gaza-Stad, heeft de NOS geverifieerd. Hamas heeft niet gereageerd op de berichten. Afgelopen maand voerde de groep al drie executies uit wegens samenwerking met Israël.

Onzekere machtsoverdracht

Volgens het Amerikaanse plan moeten leden van een Internationale Stabilisatie Macht (ISF) Gaza, getraind door Jordanië en Egypte, tijdelijk beheren, totdat er een hervormde Palestijnse politie is. Maar experts waarschuwen dat de uitvoering van dit plan maanden kan duren. "De inzet van voldoende troepen zal een enorme logistieke uitdaging worden," schreef denktank Chatham House vorige week.

Zolang die machtsoverdracht niet is geregeld, vult Hamas het gat. De beweging heeft tientallen jaren met een uitgebreid civiel en militair bewind een ijzeren greep gehouden op Gaza. Toch brokkelt de autoriteit van Hamas af, vooral in het zuiden, waar groepen als de Popular Forces zich openlijk tegen de organisatie keren en beweren de hulpverlening beter te kunnen beschermen.

Een fragiele rust

Volgens het Palestijnse ministerie van Gezondheid zijn sinds het uitbreken van de oorlog in oktober 2023 ruim 67.800 mensen gedood door het Israëlische leger in Gaza, onder wie meer dan 20.000 kinderen. Terwijl de gevangenenruil en het staakt-het-vuren nog standhouden, lijken nieuwe machtsverhoudingen te ontstaan.

Of Hamas zijn wapens werkelijk zal inleveren en plaatsmaakt voor een internationale politiemacht, blijft de vraag. Voorlopig patrouilleert de groep opnieuw door de straten, in naam van orde, een doel waarmee de beweging haar rol in het toekomstige Gaza veilig zal proberen te stellen.

Bij een mijnongeluk in Venezuela zijn zeker veertien mensen om het leven gekomen. Op beelden van de plaatselijke autoriteiten is te zien dat er in korte tijd veel regen in het gebied is gevallen.

Er is een reddingsoperatie opgezet, omdat er mogelijk nog mensen vastzitten in de goudmijn in de stad El Callao. De hulpdiensten gaan eerst het water uit de ondergelopen mijngangen pompen, voordat de reddingsoperatie van start kan gaan.

De stad El Callao telt zo'n 30.000 inwoners die bijna allemaal leven van de mijnbouw. Er gebeuren vaker ongelukken in mijnen in Venezuela, waar onveilige werkomstandigheden regelmatig voorkomen.