Aggregator

Wekdienst 17/5: Eritreeërs terecht voor rellen • Vitesse presenteert plan

2 days 18 hours ago

Goedemorgen! Een groep Eritreeërs staat terecht voor de rellen in februari rond een feest in een zalencentrum in Den Haag. En Vitesse presenteert vandaag een reddingsplan, waarmee de noodlijdende club uit Arnhem hoopt de licentie betaald voetbal te kunnen behouden.

Eerst het weer: vandaag start de dag droog, maar vanuit Duitsland komt er een hoop regen aan. Vooral in het zuiden kan het soms flink regenen. In het noorden valt een enkele onweersbui. De temperatuur ligt tussen de 15 en 23 graden .

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

De Universiteit van Gent heeft besloten om de samenwerking met drie Israëlische instellingen stop te zetten. Dat meldt de Vlaamse omroep VRT. Net als veel andere universiteiten was de Ugent de afgelopen tijd het toneel van protestacties.

De demonstranten eisten dat de Ugent de samenwerking met Israëlische instellingen zou stopzetten om mogelijke betrokkenheid bij de oorlog in Gaza te vermijden. Rector Rik Van de Walle hield de boot aanvankelijk af, maar geeft nu toch gehoor aan de oproep van de betogers.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Aanstaande zondag wordt in het handbal de eredivisiefinale gespeeld. En dat gebeurt op een "supervette" LED-vloer met verlichte lijnen. VOC-speelster Tess van Buren is enthousiast over de hypermoderne zaalvloer in Amsterdam-Noord.

Fijne vrijdag!

Rechtbank buigt zich over gewelddadige rellen Eritreeërs Den Haag

2 days 19 hours ago

Het ging er ongekend heftig aan toe op 17 februari in Den Haag toen Eritreeërs in gevecht gingen met de Haagse politie. Daarbij raakten 29 agenten gewond en werden verschillende voertuigen in brand gestoken. Vandaag dient de rechtszaak tegen twaalf mensen die daarvoor zijn opgepakt, onder wie hun veronderstelde leider. Deze Johannes A., alias John Black, is de enige verdachte die nog vastzit.

Op de bewuste dag was in een zalencentrum een feest georganiseerd voor leden van de Eritrese gemeenschap. De locatie was tot op het laatste moment geheimgehouden, vanwege eerdere rellen.

Toch kwam het tot een ongekende uitbarsting van geweld door mensen die niet op het feest waren: ze gooiden onder meer met stoeptegels, fietsen en vuurwerk. De politie en de gemeente Den Haag waren totaal overrompeld.

Oproep tot geweld

John Black werd drie dagen na de rellen opgepakt. Van hem zijn op sociale media filmpjes gevonden waarin hij zegt dat hij geweld tegen de politie gerechtvaardigd vindt.

Andere verdachten staan vandaag terecht omdat ze op sociale media jongeren hadden opgeroepen om de mensen op het feest aan te vallen. Ook een aantal jongeren die gehoor gaven aan die oproep, komen voor de rechter.

Al 35 jaar

Een feest zoals dat 17 februari werd gehouden in Den Haag is niet ongebruikelijk binnen de Eritrese gemeenschap. Een paar keer per jaar komen Eritreeërs bijeen om belangrijke momenten uit de geschiedenis van dat land te vieren. Dat gebeurt al meer dan 35 jaar op die manier.

Het zijn vooral mensen die in de jaren 90 hier naartoe vluchtten tijdens de onafhankelijkheidsoorlog en hun kinderen die samenkomen op de festivals. Tegenstanders van het regime in Eritrea, voornamelijk jongeren die hier sinds 2015 naartoe zijn gevlucht, hebben hier grote moeite mee en begrijpen niet dat deze feesten zijn toegestaan. Uit de rechtszaak moet duidelijk worden waarom het geweld juist dit keer zo heftig was.

Brigade Nhamedu

Daar gaan verschillende verhalen over, merkte de onderzoeksgroep van de NOS en Nieuwsuur. Binnen de Eritrese gemeenschap klinken geluiden dat het jongeren waren die ook vanuit het buitenland naar Den Haag kwamen, leden van de Brigade Nhamedu. Ze worden ofwel gezien als terroristen ofwel als vrijheidsstrijders, afhankelijk van hoe men over de regering in Eritrea denkt.

Er gaan ook verhalen dat de relschoppers helemaal niet uit Eritrea komen, maar uit Tigray, een regio in Ethiopië waarmee buurland Eritrea in oorlog is.

Johannes A., oftewel John Black, lijkt een van de leiders van de Brigade Nhamedu te zijn. Hij woont in Nederland. Op sociale media gaan heftige uitspraken van hem rond waarin hij oproept desnoods de politie aan te vallen. De leden van de Brigade zijn voornamelijk jongeren die Eritrea ontvlucht zijn.

Omdat iedereen in Eritrea in dienst moet, hebben ze gevechtservaring. Nederland is niet het enige land dat met deze Brigade te maken heeft. Navraag bij de politie in Noorwegen en Duitsland leert dat de beweging ook daar actief is.

Georganiseerd geweld

In de Noorse stad Bergen werd de politie in september verrast door gevechten bij een soortgelijk Eritrees feest als in Nederland. De Noorse politie had voorafgaand aan het festival overleg met de organisatie.

Op basis van hun informatie was het aantal agenten afgeschaald dat het evenement zou beveiligen. Onterecht, bleek achteraf. "Wij dachten dat ons contact met de organisatie van het evenement betrouwbaar was, maar we hebben dat verkeerd ingeschat", verklaart Gustav Magne Landro van de politie in Bergen.

Volgens Landro bleken de vechtpartijen in werkelijkheid deels georkestreerd door de organisatie van het festival. "Dat gebeurde achter onze rug om, waardoor we niet meer in staat waren om snel op te schalen."

Duitsland

De Duitse politie in Giessen had twee maanden daarvoor al te maken met veel geweld. Daar waren op voorhand duizend agenten ingezet voor een vierdaags festival. Politiewoordvoerder Jörgen Reinemer laat weten dat die inschatting was gebaseerd op wat de politie van tevoren op sociale media zag gebeuren. Toch liep het ook daar uit de hand en raakten 26 agenten gewond.

Volgens de Duitse politie ging het in Giessen om een aanval door tegenstanders van het regime. Aanwijzingen dat het een gevecht was tussen voor- en tegenstanders heeft de politie niet.

Universiteit Gent stopt samenwerking met Israëlische instellingen

2 days 19 hours ago

De Universiteit van Gent heeft besloten om de samenwerking met drie Israëlische instellingen stop te zetten. Dat meldt de Vlaamse omroep VRT. Net als veel andere universiteiten was de Ugent de afgelopen tijd het toneel van protestacties.

De demonstranten eisten dat de Ugent de samenwerking met Israëlische instellingen zou stopzetten om mogelijke betrokkenheid bij de oorlog in Gaza te vermijden. Rector Rik Van de Walle hield de boot aanvankelijk af, maar geeft nu toch gehoor aan de oproep van de betogers.

De Gentse universiteit heeft een mensenrechtencommissie. Die kwam gisteren bijeen om het stopzetten van samenwerking met Israëlische instellingen te bespreken. Sommige van die instellingen zouden betrokken zijn bij de productie van legermaterieel of banden hebben met de Israëlische overheid.

Lopende projecten

Het gaat daarbij om drie instellingen: Holon Institute of Technology, MIGAL Galilee Research Institute en Volcani Centre (Agricultural Research Organisation of Israel). De mensenrechtencommissie heeft geadviseerd "voor de lopende projecten de nodige stappen te zetten om na te gaan of de samenwerking met de betrokken Israëlische instellingen kan worden stopgezet".

Als het niet anders kan, moet de universiteit zelf uit die projecten stappen, zo luidt het advies. "Uiteraard dient dit met de meeste zorg te gebeuren voor de betrokken onderzoekers en promotoren, met inachtneming van de contractuele verplichtingen", aldus de commissie. Rector Van de Walle zegt het advies integraal te zullen volgen.

Voor de demonstranten gaan de toezeggingen nog niet ver genoeg. De bezetters, die met zo'n 300 tentjes bij de universiteit bivakkeren, hebben aangekondigd door te gaan met hun protest "tot de UGent haar banden met alle Israëlische instellingen verbreekt".

Ontkerkelijking zet door: de kerk vergrijst, maar de moskee niet

2 days 22 hours ago

De ontkerkelijking zet nog steeds door. Vorig jaar rekende 42 procent van de Nederlanders zichzelf tot een geloofsgemeenschap, blijkt uit cijfers van het CBS. Tien jaar eerder was dat nog een meerderheid: 53 procent.

De afname is vooral te zien onder katholieken. In 2013 noemde 26 procent van de Nederlanders zich nog rooms-katholiek. Tegenwoordig is dat nog maar 17 procent.

Het aantal protestanten daalde in dezelfde periode van 16 naar 13 procent. Het aantal moslims steeg juist, van 5 naar 6 procent. Het aantal mensen met een andere geloofsovertuiging bleef stabiel op 6 procent.

Christenen ouder dan moslims

Onder ouderen is het aantal gelovigen het grootst. Zo zegt 63 procent van de 75-plussers dat zij bij een geloofsgemeenschap horen. Onder de jongste groepen is dat grofweg de helft minder. De religieuze betrokkenheid is het laagst in de categorie 25 tot 35 jaar: van hen zegt maar 29 procent een geloof aan te hangen.

Onder moslims is de leeftijdsverdeling heel anders. Waar de gemiddelde leeftijd van katholieken en protestanten ruim boven de 50 jaar ligt, zijn moslims gemiddeld 36 jaar.

Protestanten bezoeken naar verhouding het vaakst een gebedsdienst. Van hen gaat 33 procent minimaal wekelijks naar de kerk. Onder rooms-katholieken is dat maar 6 procent. Van de moslims gaat 27 procent minimaal wekelijks naar de moskee.

Mea culpa Plasterk aan Omtzigt via ingezonden briefje: 'Sorry Pieter!'

2 days 23 hours ago

Met een ingezonden briefje in De Telegraaf biedt Ronald Plasterk, die veel wordt genoemd als beoogd premier, NSC-fractievoorzitter Pieter Omtzigt zijn excuses aan over een voorval tijdens een eerdere ronde in de formatie. Plasterk was toen informateur. In een eerder stadium was hij ook al verkenner.

Tussen de lezerspost schrijft "R. Plasterk, Amsterdam" dat hij niet in de Tweede Kamer had moeten vertellen dat Omtzigt zijn dienstauto had geleend. Dat was onnodig en misplaatst, zegt hij. Het bericht van 64 woorden sluit hij af met de woorden "sorry Pieter!" Plasterk was tot zijn aanstelling als verkenner columnist van de krant.

De brief van Plasterk lijkt bedoeld om de lucht tussen hem en Omtzigt te klaren. Naar verluidt houdt Omtzigt de aanstelling van Plasterk als premier nog tegen vanwege verschillende incidenten, waaronder dat met de dienstauto.

Tijdens het debat over het eindrapport van de eerste formatieronde onthulde Plasterk dat Omtzigt de dienstauto van de informateur had gebruikt. De rit ging saillant genoeg naar een hotel waar Omtzigt zijn vertrek uit de onderhandelingen zou aankondigen. Omtzigt was er verbolgen over dat Plasterk dat in het debat wereldkundig maakte.

Kijk hier terug wat Plasterk destijds zei:

In de brief in De Telegraaf maakt Plasterk duidelijk dat hij al eerder persoonlijk excuses heeft gemaakt aan de NSC-leider. "Mij is veel gevraagd hoe ik erop terugkijk dat ik in het debat over de eerste informatieronde heb verteld dat de dienstauto van de informateur gebruikt was. Ik hecht eraan te stellen dat ik dat niet had moeten doen. Ik heb er nadien daarom persoonlijk mijn excuses voor gemaakt bij Pieter Omtzigt", aldus Plasterk.

Er was tijdens de eerste formatieronde wrevel ontstaan tussen Omtzigt en Plasterk omdat de onderhandelende partijen pas in een laat stadium informatie kregen over financiële tegenvallers. Omtzigt verweet dat informateur Plasterk, die op zijn beurt Omtzigt beschuldigde van gebrek aan respect voor het 'instituut informateur'.

Bronnen in Den Haag meldden gisteren al dat er ergens volgende week een gesprek tussen de twee plaatsvindt om de lucht te klaren.

Wat naast de irritaties mogelijk ook in de weg zit bij het naar voren schuiven van Plasterk als beoogd premier, is een publicatie van NRC over de gang van zaken rond patenten waaraan hij veel verdiende.

Daarbij gingen volgens de krant miljoenen naar Plasterk en zijn zakenpartners, terwijl een wetenschapper achter het patent en UMC Amsterdam niks kregen. Er loopt momenteel een onderzoek of dat wel ging zoals het hoort.

Voor de jongerenafdeling van de partij van Omtzigt, Jong Sociaal Contract, is dit reden om Plasterk geen premier te maken. "Heel leuk deze excuses, maar de vorige informateur Gom van Strien moest aftreden vanwege fraudeonderzoek. Waarom zou Plasterk dan wel premier mogen worden, nog tijdens een fraudeonderzoek?", zegt de jongerenafdeling op X. "Nieuw Sociaal Contract, rug recht houden!"

Het onderzoek is formeel gezien overigens geen fraudeonderzoek. Het Amsterdam UMC heeft nog "enkele weken" nodig, meldt een woordvoerder aan Nieuwsuur. "Er is geen contact gezocht vanuit Den Haag over de voortgang van dit onderzoek."

Omstreden uitbreiding Duitse Tesla-fabriek mag doorgaan, meer protest aangekondigd

3 days 1 hour ago

De grote autofabriek van Tesla in Duitsland heeft toestemming gekregen voor een omstreden uitbreiding. De gemeenteraad van Grünheide, niet ver van Berlijn, is akkoord. Milieuactivisten voeren sinds februari actie tegen de plannen.

De productiefaciliteit bij Berlijn is de enige Europese fabriek voor Tesla's. Bij de 'gigafactory' werken zo'n 12.000 mensen. Het fabrieksterrein is 300 hectare groot, en de producent van elektrische auto's wil daar 170 hectare aan toevoegen. Die ruimte zegt het bedrijf nodig te hebben voor een station voor goederentreinen, opslaghallen en een opvang voor kinderen van werknemers.

Tegenstanders verzetten zich omdat bij de uitbreiding een stuk bos verdwijnt. Ze vrezen ook voor waterverontreiniging - de fabriek ligt in een waterbeschermingsgebied. Ook vinden ze dat Tesla te weinig rekening houdt met de belangen van de plaatselijke bevolking.

Hoogspanningsmast in brand

De gemoederen lopen al maanden hoog op. Begin maart werd een hoogspanningsmast in brand gestoken, waardoor de productie tijdelijk stillag. Tesla-topman Elon Musk sprak toen van eco-terrorisme. Het bedrijf laat wel minder bos kappen dan oorspronkelijk gepland om tegemoet te komen aan de zorgen van de tegenstanders.

Een gemeenteraadslid van de SPD wees erop dat het nieuwe treinstation de omgeving "zal verlossen van zo'n 1900 vrachtwagenritten per dag".

De actievoerders hebben nieuwe protesten aangekondigd als de fabriek uitgebreid wordt. Tijdens de behandeling van het plan in de gemeenteraad werd de bomvolle vergaderzaal beveiligd door de politie.

Tesla is van plan om de productie in de toekomst op te voeren. Uiteindelijk moeten er zo'n twee miljoen auto's per jaar van de band rollen in de fabriek in Grünheide.

Regering en rebellen Zuid-Sudan zetten stap naar vrede

3 days 2 hours ago

De regering van Zuid-Sudan en rebellengroeperingen van de oppositie hebben een overeenkomst getekend voor vrede. Het wordt gezien als een belangrijke stap om een einde te maken aan het conflict in Zuid-Sudan.

De verklaring werd getekend in Kenia, tijdens bemiddelingsgesprekken die het Tumaini-initiatief worden genoemd, naar het Swahili-woord voor hoop. Wat in de overeenkomst staat, is niet bekendgemaakt. Het Keniaanse ministerie van Buitenlandse Zaken spreekt van "een mijlpaal" in de gesprekken waarin strijdende partijen hebben beloofd zich in te zetten om een eind te maken aan het geweld.

Geweld en honger

Zuid-Sudan werd in 2011 na een langlopend conflict onafhankelijk van Sudan. Het is daarmee nog altijd het jongste land ter wereld. Door een tweestrijd tussen president Kiir en zijn voormalige vicepresident Machar, en etnische verschillen tussen groepen brak in 2013 een burgeroorlog uit. Naar schatting kwamen 400.000 mensen om het leven en raakten miljoenen anderen ontheemd.

In 2018 tekenden Kiir en Machar een vredesovereenkomst, waarmee officieel een einde kwam aan de burgeroorlog. Een aantal rebellengroeperingen maakte geen deel uit van het akkoord en het geweld bleef aanhouden. Door gebrekkige politieke structuur in het land stortte de economie in en brak er hongersnood uit.

'Miljoen mensen hulp nodig'

Volgens de Verenigde Naties is het geweld de afgelopen maanden toegenomen. Vooral in de olierijke regio Abyei wordt veel gevochten.

Ongeveer driekwart van de inwoners van Zuid-Sudan heeft direct een vorm van humanitaire hulp nodig, zegt de VN.

Gemeente Groningen maakt excuses voor slavernijverleden

3 days 2 hours ago

De gemeente Groningen heeft excuses aangeboden voor de rol die het stadsbestuur heeft gespeeld bij het slavernijverleden. Burgemeester Schuiling bood vanavond op een bijeenkomst namens de gemeente excuses aan de nazaten van slaafgemaakten aan.

Het stadsbestuur reageert daarmee op de resultaten van het onderzoek dat de gemeente liet doen naar het slavernijverleden van Groningen. Uit dat onderzoek bleek dat Groningen een belangrijke rol heeft gespeeld binnen de West-Indische Compagnie (WIC), die naar schatting 300.000 slaafgemaakten vervoerde van Afrika naar Amerika.

'Conclusies onderzoek even helder als beschamend'

Bestuurders van de stad en de provincie zaten volgens de onderzoekers in het bestuur van de WIC en verdienden geld met het vervoeren en verkopen van tot slaaf gemaakte mensen. Ook was Groningen voor een negende deel aandeelhouder van de WIC en dus verantwoordelijk voor elk negende schip dat werd uitgezonden.

Volgens de onderzoekers hebben Groningse schepen ongeveer 33.000 mensen gedwongen verscheept van West-Afrika naar Midden- en Zuid-Amerika. Ongeveer 13 procent van de tot slaaf gemaakten zou die overtocht niet hebben overleefd. De onderzoekers ontdekten ook banden tussen Groningen en de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Schuiling noemde de conclusies van het onderzoek "even helder als beschamend", meldt RTV Noord.

"Groningse bestuurders kozen er willens en wetens en telkens opnieuw voor om zichzelf te verrijken, ten koste van de vrijheid, de menselijke waardigheid en de levens van tot slaaf gemaakten", zei hij in zijn toespraak. "En niet alleen maakten ze deze praktijken mogelijk, ze hielden ze ook in stand. Dat is onverteerbaar." Op de speciaal belegde bijeenkomst vanavond was er ook onder meer dans en werd een gedicht voorgedragen.

Monumenten

De gemeente wil twee aparte monumenten in de stad plaatsen, een voor slachtoffers van de slavenhandel tussen Afrika en de Amerika's en een voor slachtoffers van de Aziatische slavenhandel in toenmalig Nederlands-Indië, nu Indonesië.

Nazaten van slaafgemaakten krijgen hierbij de regie zodat de monumenten "recht doen aan hun wensen, tradities en gevoelens", aldus Schuiling.

De burgemeester sprak ook bewondering uit voor de mensen die het onderzoek naar het slavernijverleden hebben mogelijk gemaakt. "Het is jullie gelukt om zichtbaar en bespreekbaar te maken wat eerder werd verbloemd en verzwegen."

Hoe nu verder? Nog 'weken' werk te doen voor nieuw kabinet op bordes staat

3 days 3 hours ago

Het zal nog enkele weken duren voor het nieuwe kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB met koning Willem-Alexander op het bordes staat. Aankomend formateur Richard van Zwol tempert de verwachting dat nu het hoofdlijnenakkoord gesloten is, de volgende fase in de kabinetsformatie snel zal gaan. Van Zwol begint volgende week als formateur en verwacht "vier a vijf weken" bezig te zijn. Dan is de officiële start van het kabinet niet eerder te verwachten dan eind juni, in de week van 24 tot 30 juni.

Van Zwol benadrukt dat het zogenoemde programkabinet van de vier partijen "een bijzonder karakter heeft". De formatiefase duurt daarom langer", zegt hij. Van Zwol was met Elbert Dijkgraaf de afgelopen acht weken informateur.

Ministers

Na het Kamerdebat over zes dagen gaat de formateur aan de slag. Hier is Van Zwol voor gevraagd. Een formateur heeft de taak om een kabinet met een ministersploeg samen te stellen.

Van Zwol heeft na het debat op woensdag een vol programma. Eerst moet hij het met de vier partijleiders eens worden welke partij welke ministers en staatssecretarissen krijgt. Ook moet snel duidelijk worden wat die bewindslieden dan precies gaan doen.

Een tijdrovende bijkomstigheid is dat het de bedoeling is dat de helft van de bewindslieden "van buiten" komt. De andere helft bestaat uit mensen met politieke ervaring, zo is het voorstel van de eerdere informateur Kim Putters waaraan de vier partijen willen vasthouden.

Samenspel

Er circuleren allerlei namen van mogelijke kandidaten, die ook weer ontkend worden door andere Haagse bronnen. Er is nog geen peil op te trekken. Wel valt met grote regelmaat de naam van VVD'er Eelco Heinen als kandidaat-minister van Financiën. De vier partijleiders kiezen hun kandidaten "in samenspel met de formateur", aldus Van Zwol.

Dan speelt er nog de kwestie van de beoogde premierskandidaat. De naam van PvdA'er Ronald Plasterk zingt al dagen rond, maar PVV-leider Wilders heeft hem nog niet aangekondigd. Volgens bronnen in Den Haag is wrijving tussen Plasterk en NSC-leider Omtzigt een obstakel voor het aanwijzen van Plasterk. Omtzigt ergerde zich aan de in zijn ogen slordige werkwijze van Plasterk als informateur en verweet hem informatie over financiële tegenvallers te laat te hebben doorgegeven.

Auto-conflict

Plasterk onthulde ook dat Omtzigt zijn dienstauto had gebruikt om naar een hotel te rijden waar hij zijn vertrek uit de onderhandelingen aankondigde. Dit auto-conflict moet nu uitgepraat worden, zeggen de Haagse bronnen. Plasterk zette vrijdag alvast een eerste stap door via een ingezonden briefje in De Telegraaf publiekelijk excuses te maken aan Omtzigt.

Een andere mogelijke reden voor het uitblijven van Plasterks benoeming is een publicatie van NRC over hoe Plasterk patent heeft aangevraagd voor kankertherapie. Daar loopt een onderzoek naar.

Als Van Zwol met de vier partijleiders de lijst met bewindslieden klaar heeft, moeten ze nog naar een hoorzitting in de Tweede Kamer om vragen te beantwoorden over hun geschiktheid en motivatie. Dit is voor het eerst.

Bordes

Vervolgens volgt de meest feestelijke dag als de nieuwe bewindslieden en de beoogd premier bij koning Willem-Alexander worden uitgenodigd. Eerst is de beëdiging en dan dalen ze de trappen af voor de groepsfoto op het bordes van paleis Noordeinde of paleis Huis ten Bosch.

De nieuwe bewindslieden moeten vervolgens het hoofdlijnenakkoord uitwerken tot een regeerprogramma en ook dat zal niet eenvoudig worden. Er is nog geen deadline hiervoor bekend.

Fietser Eindhoven mogelijk opzettelijk aangereden door medewerker Wegenwacht

3 days 3 hours ago

In Eindhoven is een medewerker van de Wegenwacht aangehouden na een aanrijding waarbij een fietser zwaargewond is geraakt. De politie houdt er rekening mee dat de man opzettelijk is aangereden en zegt dat de bestuurder voorlopig blijft vastzitten.

Het slachtoffer werd rond 17.30 uur aangereden op de Van Minderhoutstraat, in het oosten van de stad. Het gaat om een man van 56 jaar uit Eindhoven. Hij is in zorgwekkende toestand naar het ziekenhuis gebracht.

De politie heeft de bestelbus van de ANWB laten wegtakelen. Mensen die camerabeelden hebben van het ongeluk, worden opgeroepen zich bij de politie te melden.

Bezetting gebouw Universiteit Leiden in Den Haag voorbij, geen aanhoudingen

3 days 3 hours ago

De bezetting van het Wijnhavengebouw van de Universiteit Leiden (UL) in Den Haag is voorbij. Alle pro-Palestijnse demonstranten hebben het gebouw verlaten, laat de politie op X weten. Er zijn geen aanhoudingen verricht.

Een grote groep betogers hield sinds 13.30 uur de derde verdieping van het universiteitsgebouw bezet. Buiten het pand hadden enkele honderden sympathisanten zich verzameld.

De bezetting volgde op een tweet waarin de universiteit "concrete stappen" aankondigde met betrekking tot de contacten met Israëlische universiteiten. De details van die stappen zouden morgen worden bekendgemaakt. Volgens de betogers hield de universiteit zich daarmee niet aan de afspraak dat er vandaag een concrete verklaring zou komen over de kwestie.

Buffer

Op het begin van de avond kwam de mobiele eenheid in actie om een "zichtbare buffer" tussen het gebouw en de demonstranten te creëren. Daarmee wilde de politie voorkomen dat meer mensen het universiteitsgebouw zouden ingaan.

De universiteit stond de hele dag in contact met vertegenwoordigers van de betogers. Nadat de laatste mensen rond 20.30 uur het pand hadden verlaten, verplaatste de groep zich vrijwillig richting Den Haag Centraal.

Protesten elders

Eerder vandaag zou ook geprotesteerd worden bij de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Die sloot daarom uit voorzorg de deuren van verschillende gebouwen. Op het laatste moment werd de demonstratie door de organisatoren verplaatst naar het plein voor station Rotterdam Centraal. De Erasmus Universiteit zegt de gebouwen morgen weer te openen, maar houdt rekening met nieuwe protesten.

Het is al langere tijd onrustig bij universiteitsgebouwen in Nederland. In Amsterdam liepen protesten vorige week en deze week uit de hand en kwam de mobiele eenheid in actie. De Universiteit van Amsterdam besloot daarop de afgelopen dagen de deuren gesloten te houden. Vandaag konden studenten weer colleges volgen.

Slowaken hopen na aanval op premier dat hun ‘gebroken land’ weer één wordt

3 days 4 hours ago

"Dit was de zwartste dag in de moderne geschiedenis van Slowakije. En misschien wordt het alleen maar erger", verzucht Piter, die op een bankje zit in het historische centrum van Bratislava. De zestiger is nog steeds in shock na de aanslag op de Slowaakse premier Fico. "Ik heb hier jaren in een dictatuur geleefd. En nu, in een vrij land, gebeurt er zoiets!"

Iedere Slowaak die we aanspreken, is aangedaan en geschrokken door het politieke geweld. Maar naast de schrik om de schietpartij, klinkt er ook bezorgdheid over de sfeer in het land. "Ik lees heel veel woede en haat op sociale media. Dat moet echt stoppen", zegt Jozef, terwijl hij op Facebook het laatste nieuws volgt. "Ik ben bang wat er nu gaat gebeuren", stemt student Barbara in.

Direct na de schietpartij wezen bondgenoten van Fico al naar de oppositie en de media. De moordpoging zou hun schuld zijn, vanwege hun houding tegenover Fico, luidde het verwijt van meerdere politici. Vanuit de extreemrechtse coalitiepartij SNS klonk vandaag zelfs de oproep om de belangrijkste oppositiepartij, Progresivne Slovensko, te verbieden. SNS-leider Danko kondigde gisteren "een politieke oorlog" aan.

Families vallen uit elkaar

"Het gaat de verkeerde kant op", zegt Lukasz, die vindt dat zowel politici als media olie op het vuur gooien. "Er is te veel polarisatie." Maar, zo zegt hij stellig, hij wil niet de schuld in iemands schoenen schuiven. "Uiteindelijk is het de schuld van ons allemaal in Slowakije."

Pieter Das, een Nederlander die al zestien jaar in Bratislava woont, is "geschrokken, maar niet verbaasd" dat Fico werd aangevallen. "Er is hier zo veel haat en polarisatie. Families vallen uiteen en jarenlange vriendschappen gaan kapot door alle felle discussies." Het doet hem pijn om het "prachtige land met hardwerkende mensen" te zien "afglijden naar een dictatuur". Met zijn vrouw besprak hij al eens om te emigreren, "maar we blijven hier, om de democratie te steunen".

Naast de radicale geluiden in de politiek, proberen gematigde politici de eenheid te bewaren en op te roepen tot rust. De afzwaaiende president Čaputová (onderdeel van de oppositie) en aankomende president Pellegrini (coalitie) hebben partijen opgeroepen bijeen te komen. Doel is om een verklaring op te stellen waarin de terugkeer naar 'normale politiek' wordt bepleit.

Vooralsnog lijkt de woede in het land alleen maar toe te nemen. Slowaakse internetonderzoekers signaleerden een "golf van haat en giftigheid" op internet. Zij maten 60 procent meer "toxische" reacties op sociale media dan op de dag die tot nu toe het record had. De politie heeft Slowaakse media opgeroepen om de mogelijkheid om te reageren onder nieuwsartikelen uit te schakelen.

Angst bij journalisten

De gespannen sfeer is ook te merken op de redactie van RTVS. De publieke omroep ligt al maanden onder vuur van de regering, die beschuldigingen uit over partijdigheid en het ondermijnen van de Slowaakse natie. "We zijn absoluut bang voor onze veiligheid", zegt Sona Weissova. Zij werkt op de buitenlandredactie van de publieke radio.

"De sfeer in de samenleving was al heel erg gespannen", vertelt ze. "Als je in dat klimaat openlijk de media als schuldigen aanwijst, dan worden we een doelwit gemaakt. We ontvangen nu al allerlei doodsbedreigingen en weerzinwekkende aanvallen."

De veiligheidsmaatregelen rond redacties is opgeschroefd. Een deel van de RTVS-werknemers werkte vandaag thuis, vanwege de opgelopen spanningen. Journalisten van andere nieuwsmedia laten weten dat vandaag politieagenten de redacties bezochten. "Dat geeft een onveilig gevoel", zegt een van hen.

Weissova is gespannen voor het interview. Ze wil graag over haar werk vertellen, maar is ook beducht voor alle reacties die het oproept. "Wat we nu nodig hebben, is een boodschap tegen haat en voor eenheid."

Daar sluit Piter, de zestiger op het bankje, zich hartstochtelijk bij aan. "We zijn een gebroken land, en de politieke partijen moeten bij elkaar komen om weer voor eenheid te zorgen." En de Slowaakse bevolking? "We moeten niet de hele tijd over politiek praten, en meer over ijshockey."

Optreden Israëlisch strijkkwartet in Concertgebouw gaat toch door

3 days 4 hours ago

Het Jerusalem Quartet treedt zaterdag toch op in het Concertgebouw in Amsterdam. Dinsdag besloot het Concertgebouw om twee geplande concerten van het Israëlische strijkkwartet te schrappen, vanwege aangekondigde demonstraties en omdat een dag eerder een protest op de Universiteit van Amsterdam was uitgelopen op geweld en vernielingen.

Volgens het Concertgebouw kon de veiligheid niet gegarandeerd worden. Met onder meer aangescherpte veiligheidsmaatregelen en een andere aanvangstijd kan het concert van zaterdag nu toch wel doorgaan. Het optreden begint nu om 19.00 uur in plaats van om 20.15 uur, waardoor de Kleine en Grote Zaal niet tegelijk vol zijn.

'Voor vrije samenleving'

"Ieder concert moet kunnen doorgaan. Het Concertgebouw staat vol achter zijn missie om iedereen te verbinden en te verrijken met sublieme muziek, ongeacht achtergrond, religie, cultuur of welk onderscheid dan ook", zegt algemeen directeur Simon Reinik in een verklaring. "We moeten blijven opkomen voor de vrije samenleving die we willen zijn. Iedere dag weer."

Bij de twee geplande concerten, die vanavond en zaterdag op het programma stonden, waren demonstraties aangekondigd. Ook werd op sociale media opgeroepen om tijdens de optredens actie te voeren bij de muziekzaal. De veiligheid kon daardoor met 2500 bezoekers in het gebouw niet gegarandeerd worden, schreef het Concertgebouw eerder.

'Kunst om imago Israël op te poetsen'

Het Jerusalem Quartet heeft eerder te maken gehad met demonstraties rondom optredens, ook in Nederland. In februari werd een optreden in Den Haag verstoord door pro-Palestijnse demonstranten die een kaartje hadden gekocht. Een maand eerder gebeurde dat in het Muziekgebouw aan 't IJ.

Pleitbezorgers van een culturele boycot tegen Israël stellen dat het Jerusalem Quartet "door kunst te maken het extreemrechtse Israëlische apartheidsregime legitimeert" en met de optredens het imago van Israël wil oppoetsen. Ook zouden de musici, mede doordat ze hebben gediend in het leger, medeplichtig zijn aan "bezetting en onderwerping van de Palestijnen", schrijft de pro-Palestijnse pressiegroep BDS.

Het annuleren van de concerten leidde tot woede en ongeloof, onder meer bij de muziekgroep zelf. "Dit is het overgeven aan pesterijen en terrorisme", schreef het Jerusalem Quartet op Instagram. Ook het Centraal Joods Overleg was kritisch en drong erop aan de concerten toch te laten doorgaan. Volgens de Joodse belangenorganisatie is het strijkkwartet politiek neutraal.

Wat betreft de diensttijd van de leden wijst het CJO erop dat in Israël de dienstplicht geldt. Bovendien zouden de musici zich als dienstplichtige soldaten vooral met muziek hebben beziggehouden.

Livestream

Het Jerusalem Quartet is een van de beroemdste strijkkwartetten ter wereld. Tot het repertoire behoren werken van Haydn, Mozart, Beethoven, Schubert, Brahms, Debussy en Ravel. Het concert van aanstaande zaterdag is uitverkocht, maar zal ook live te volgen zijn via de website van het Concertgebouw.