NOS Nieuws - Algemeen

De Eskimolaan in Dronten krijgt op 1 januari 2025 een nieuwe naam. De gemeente besloot de straatnaam aan te passen na een klacht van een bewoner die aangaf dat de naam als racistisch kan worden ervaren, bevestigt de gemeente aan Omroep Flevoland na berichtgeving van De Drontenaar.

De naam 'Eskimo' wordt door de inheemse bewoners van Arctische gebieden van Alaska, Groenland, Siberië en Canada gezien als denigrerend. De term werd namelijk veelal gebruikt door niet-inheemse kolonisten. Hoewel het niet precies duidelijk is waar het woord 'Eskimo' vandaan komt, hebben de meeste oorspronkelijke bewoners een voorkeur voor de naam 'Inuit' of 'Yupik', wat '(echte) mensen' betekent.

IJsbaan

Een inwoner van Dronten diende daarom een klacht in. De straatnaamcommissie deed vervolgens onderzoek en kreeg van de belangenvereniging van de Inuit te horen dat het woord 'Eskimo' als racistisch kan worden beschouwd.

De commissie gaf daarom het advies aan het college van B en W om de naam aan te passen en het college heeft daar gehoor aan gegeven.

De straat wordt nu de 'IJsbaanlaan', vanwege de ijsbaan die in de straat is gevestigd. Bewoners reageren verdeeld tegenover Omroep Flevoland. "Ik vind het een goede zaak maar ik zou de straat Inuitlaan hebben genoemd, de juiste naam voor deze bevolkingsgroep", zegt een vrouw tegen een verslaggever. Een echtpaar vindt de naamswijziging maar onzin. "Op andere plekken in de wereld zijn ze in oorlog met elkaar en wij hebben het hierover?", vraagt een man zich hardop af.

Compensatie voor bedrijven

Bedrijven die gevestigd zijn in de straat krijgen volgens Omroep Flevoland 500 euro van de gemeente ter compensatie, omdat ze hun adres moeten aanpassen op bijvoorbeeld hun website, visitekaartjes en briefpapier.

In Den Haag wordt teleurgesteld gereageerd op het niet doorgaan van de Tong Tong Fair in Den Haag. De organisatie maakte gisteren bekend dat het evenement, dat in het teken staat van de Indische cultuur, niet door kan gaan om "financiële redenen".

De Tong Tong Fair was vroeger bekend als de Pasar Malam Besar. De 64ste editie zou op 24 mei beginnen. Tijdens het festival staat het Malieveld anderhalve week lang vol met eet- en marktkraampjes en zijn er muziek- en dansoptredens. Vorig jaar kwamen er 55.000 mensen op af.

"Vreselijk", zegt actrice en zangeres Wieteke van Dort tegen Omroep West. "Het komt als een complete verrassing. Ik keek er erg naar uit." Van Dort denkt terug aan al die keren dat ze met haar familie naar de fair ging. "Dat gevoel, dat idee, dat oma's er nu met hun kleinkinderen lopen, terwijl ze er zelf ook als kind zijn geweest. Dat is bijzonder." Volgens Van Dort was het evenement een plek om elkaar te ontmoeten. "Je mist nu een plek van samenkomst."

De Tong Tong Fair hoort echt bij de stad, vinden deze Hagenaars:

Meerdere inwoners van Den Haag laten aan Omroep West weten mooie herinneringen aan de Tong Tong Fair te hebben. "Als kind al met mijn moeder naar Houtrust. Daarna naar het Malieveld", zegt iemand. Een vrouw zegt te zijn opgegroeid met het evenement. Voor haar was het vroeger "gezellig familie ontmoeten" en ook "lekker eten en dansje doen, inkopen doen". Het was "een soort van must-do", zegt ze.

Inwoners en Haagse politici vragen zich af of de gemeente niet kan helpen. Lotte van Basten Batenburg, fractievoorzitter van de VVD in de Haagse gemeenteraad, wil dat er snel een debat komt. Want: "De Tong Tong Fair hoort bij en in Den Haag", zegt ze op X.

Mairan Sewtahal, gemeenteraadslid voor de PvdA, hoopt "dat de gemeente daar waar het kan, de organisatie kan helpen in hun toekomstplannen". Richard de Mos, fractievoorzitter van Hart voor Den Haag, roept daarnaast ook het Haagse bedrijfsleven op om mee te denken.

Mogelijkheden voor de toekomst

Cultuurwethouder Saskia Bruines (D66) zegt het afblazen te betreuren. "De Tong Tong Fair is een geliefd evenement met een lange geschiedenis in onze stad", zegt de wethouder.

"Het nieuws dat de 64ste editie niet door zal gaan is verdrietig nieuws. Vooral voor de Indische gemeenschap. Maar ook voor de organisatie en alle bezoekers die dit evenement zo waarderen." Toch houdt ze nog wel de deur open voor volgende edities. "We denken graag mee over mogelijkheden voor de toekomst", zegt Bruines.

De Britse minister Cameron van Buitenlandse Zaken zegt dat er "zo lang als nodig is" jaarlijks 3 miljard pond (ruim 3,5 miljard euro) wordt uitgetrokken voor militaire steun aan Oekraïne. Hij voegt daaraan toe dat Londen er niets op tegen heeft als geleverde wapens ook in Rusland worden gebruikt. Die uitspraak is Moskou in het verkeerde keelgat geschoten.

In gesprek met persbureau Reuters in Kyiv zei Cameron gisteravond dat Oekraïne het recht heeft om doelen in Rusland te bestoken met Britse wapens. "Het is hun recht om te beslissen hoe ze deze wapens inzetten, want ze verdedigen hun land. Ze zijn op illegale wijze binnengevallen door Poetin en moeten die stappen ondernemen."

"Omdat Rusland aanvallen uitvoert in Oekraïne, kun je je goed voorstellen dat Oekraïne de noodzaak voelt om zichzelf te verdedigen, de Russen het land uit te krijgen en terug te slaan", zei Cameron.

Directe escalatie

Het Kremlin noemt Camerons uitspraken een "directe escalatie" van het conflict. Woordvoerder Peskov omschrijft de opmerkingen van de minister als gevaarlijk en zorgwekkend. Hij zegt dat de uitspraken het hele Europese veiligheidsbestel in gevaar kunnen brengen. Er is daarop geen reactie uit Londen gekomen.

Het was het tweede bezoek van Cameron aan Kyiv sinds hij enkele maanden geleden aantrad als minister van Buitenlandse Zaken. Hij presenteerde daar het steunpakket, dat volgens hem de grootste levering van militaire hulp tot nu toe is uit het Verenigd Koninkrijk.

Cameron stond daarnaast stil bij een langverwacht steunpakket van 60 miljard dollar (55 miljard euro), dat onlangs na maanden gesteggel werd goedgekeurd door het Amerikaanse Congres. "Dat succes moeten we vieren. Het pakket is absoluut cruciaal, niet alleen omdat er wapens worden geleverd, maar ook omdat het een opkikker betekent voor het moreel van de mensen in Oekraïne."

Correspondent Verenigd Koninkrijk Arjen van der Horst:

"In het begin van de oorlog wilden de westerse bondgenoten geen zware wapens leveren aan Oekraïne uit angst voor escalatie. Maar naarmate de oorlog vorderde, groeide ook de westerse bereidheid om bijvoorbeeld tanks en gevechtsvliegtuigen te leveren.

De Britten gingen uiteindelijk langeafstandsraketten leveren in vorm van Storm Shadows. Aanvankelijk nog onder de strenge voorwaarde dat Oekraïne ze niet mag afvuren op doelen in Rusland zelf.

Nu zegt Londen voor het eerst: het is prima als Oekraïne die wapens inzet op doelen in Rusland. Opnieuw verlegt het Westen zijn grenzen."

De Russische veiligheidsdienst FSB zegt een Rus te hebben gedood die namens het Oekraïense leger een aanslag wilde plegen. Dat melden Russische staatspersbureaus. Het gaat volgens de veiligheidsdienst om een "militaire inlichtingenagent". Oekraïne heeft nog niet gereageerd op de berichtgeving.

Volgens de FSB gaat het om een Russisch staatsburger, die gerekruteerd is door de militaire inlichtingendienst van Oekraïne. Hij zou in maart via Litouwen het land in zijn gereisd en wordt onder meer verdacht van het voorbereiden van een aanslag op een brandstofterminal in het noordwesten van Sint-Petersburg.

Vuurgevecht bij arrestatie

De FSB kwam de man naar eigen zeggen op het spoor na het ontdekken van een wapenopslagplaats in Gatsjina, ten zuiden van Sint-Petersburg. Daar volgde een vuurgevecht.

"Tijdens de arrestatie bood hij verzet met wapens. Hij werd geneutraliseerd", luidt de verklaring van de FSB bij staatspersbureau Tass. Ook zou hij explosieven bij zich hebben gehad.

"Er is vastgesteld dat de saboteur, op bevel van de inlichtingendienst van het ministerie van Defensie van Oekraïne, op Russisch grondgebied een aanslag wilde plegen", meldt FSB aan Tass. De man had het volgens staatspersbureau RIA Novosti ook gemunt op een vrijwilligerscentrum in Sint-Petersburg.

In een onderzoek naar online oplichting is een 26-jarige man opgepakt en beslag gelegd op 11,4 miljoen euro aan vermogen, waaronder een luxe auto en cryptovaluta. De fiscale opsporingsdienst FIOD verdenkt de man van oplichting, verduistering en witwassen. Waar hij is gearresteerd en wat zijn rol was, is niet bekendgemaakt.

De man zou te maken hebben met het online platform ZKasino, waar mensen online geld konden inleggen. "Investeerders werd voorgehouden dat zij hun investeringen binnen 30 dagen terug zouden krijgen. Dat is echter niet gebeurd", laat de FIOD weten. Volgens de dienst is er wereldwijd meer dan 30 miljoen dollar naar ZKasino overgemaakt.

Miljoenen veiliggesteld

Het onderzoek begon vorige week donderdag, nadat er via X en bij analisten van de FIOD informatie was binnengekomen over ZKasino. De FIOD werkte samen met een afdeling van cryptobeurs Binance en kon op die manier miljoenen euro's aan cryptovaluta veiligstellen. Of al het geld terug is te halen, is niet bekend.

Slachtoffers kunnen mogelijk hun geld terugkrijgen, maar moeten dan wel contact opnemen met de FIOD. "Voor het kunnen retourneren van de ingelegde miljoenen naar de slachtoffers is het technisch noodzakelijk dat de betrokkenen van deze oplichting hun medewerking verlenen", laat de FIOD weten.

Bijna twee derde van de akkerbouwers in ons land zegt minder te verdienen door het extreme weer, blijkt uit een enquête van vakblad Nieuwe Oogst onder ruim 500 boeren. Ruim 61 procent gaf in de enquête van het agrarische blad aan verlies van inkomsten te hebben.

Vooral de afwisseling van periodes met droogte en hevige regenval is funest voor boeren, zegt Nieuwe Oogst-hoofdredacteur Esther de Snoo in het NOS Radio 1 Journaal.

Er werd onder meer gevraagd welke weersomstandigheden het meeste invloed hebben op de akkerbouw. 65 procent van de deelnemers gaf aan dat vooral wateroverlast een groot risico voor het bedrijf is. Droogteperiodes zijn bij 58 procent van invloed op de bedrijfsvoering.

Dat is vooral te merken aan de oogst, zegt De Snoo. "Dus ze kunnen veel minder aardappelen, uien en suikerbieten uit het land halen, omdat het simpelweg te nat was om het land op te gaan. Een te late oogst betekent ook dat er weer later gezaaid kan worden. "En dat wordt gevoeld in de portemonnee."

Ook boer Henk uit het Groningse Zuidbroek merkt de gevolgen:

Akkerbouwer Pieter Evenhuis heeft een bedrijf in Giethoorn en verbouwt frietaardappelen, uien, suikerbiet en graan. Hij zegt naast de slechte weersomstandigheden last te hebben van de regels van de overheid. Zo moeten landbouwers door een nieuwe wet jaarlijks voor 1 oktober oogsten, omdat er dan minder stikstof vrijkomt. Vorig jaar hadden aardappelboeren een meevaller: vanwege het slechte weer mochten ze twee weken later oogsten.

Maar dit is volgens Evenhuis een terugkerend probleem. Hij kon vorig jaar ook niet op tijd oogsten omdat het land te nat was. "Daardoor kunnen we ook niet op tijd zaaien dit jaar. We zijn steeds zes weken later, ook dit seizoen weer."

Wie later dan 1 oktober oogst, moet het jaar daarop minder stikstof gebruiken. Het gevolg: een mogelijk lagere oogstopbrengst. Het demissionaire kabinet zei vorig jaar geen voorstander te zijn van het verschuiven van de deadline. De huidige regelgeving is nog tot 2027 van kracht.

Verzekering

Een mogelijke oplossing is een verzekering tegen weersextremen. Maar die zijn volgens De Snoo van Nieuwe Oogst praktisch onbetaalbaar. 20 procent van de deelnemers geeft in het onderzoek aan wel zo'n verzekering te willen, 49 procent wil liever zelf een buffer opbouwen, 36 procent zegt niet genoeg geld te hebben voor zo'n verzekering.

Ook akkerbouwer Evenhuis denkt dat een verzekering te duur is voor veel boeren. "De verzekering heeft een eigen risico van zo'n 25 procent. Dat is gewoon niet meer te betalen." De enige oplossing zijn volgens hem soepelere regels van de overheid.

Een lichte golf van opluchting ging door Oekraïne toen de Verenigde Staten anderhalve week geleden een steunpakket van een kleine 60 miljard euro goedkeurden. Na maanden van munitietekorten komen er eindelijk weer wapens naar het front. Maar dat betekent niet dat er snel een Oekraïens offensief te verwachten valt. Het land heeft namelijk steeds meer moeite met het vinden van militairen om de wapens te bedienen.

In de eerste maanden van de oorlog stonden Oekraïners nog in de rij om het leger in te gaan, maar na ruim twee jaar vechten zijn die rijen verdwenen. Dat er veel slachtoffers vallen en het einde van de oorlog niet in zicht is heeft ertoe geleid dat weinig mannen zich nog vrijwillig melden om te dienen.

Russen breken door

De gevolgen van dat troepentekort zijn steeds zichtbaarder aan het front. Onlangs ging het mis in Otsjeretyne, een dorpje ten westen van Avdiivka in het zuidoosten van het land. De 47e gemechaniseerde brigade werd afgelost zodat de militairen op verlof konden, schrijft hun commandant op Facebook. Maar de nieuwe brigade had niet de capaciteiten om de linie te houden, waardoor de Russen 5 kilometer aan terrein veroverden.

Het is in korte tijd het tweede voorbeeld van een Oekraïense brigade die wordt overrompeld. In de oostelijke stad Tsjasiv Jar gaat het ook moeizaam voor de Oekraïners vanwege een gebrek aan troepen, goede training en uitputting na maanden non-stop vechten zonder verlof.

In het geval van de 47e brigade, die wordt gezien als een van de beste van het land, was het de eerste keer in ruim een jaar vechten dat ze op verlof konden.

In december maakte de legertop bekend een half miljoen extra rekruten nodig te hebben. Daarmee moeten nieuwe brigades worden opgericht en verliezen worden gecompenseerd. Ook moet het ruimte bieden om de huidige troepen op verlof te sturen. Maar waar die rekruten vandaan moeten komen, is een politieke vraag die zeer gevoelig ligt.

Dat extra troepen en munitie hard nodig zijn, blijkt dus ook in Tsjasiv Jar, ziet correspondent Christiaan Paauwe:

De eerste maanden van dit jaar werd achter gesloten deuren gesproken over een nieuwe mobilisatiewet. "De wet heeft tot veel discussie in de maatschappij geleid", zegt Julia Soldatiuk-Westerveld, Oekraïnedeskundige van Instituut Clingendael.

Experts noemen de wet een hete aardappel, waarvoor niemand verantwoordelijkheid wil dragen. "Het houdt verband met de populariteit van Zelensky", zegt Soldatiuk-Westerveld. "Hij is zeer gevoelig voor kritiek uit de maatschappij."

Mobilisatiewet

Afgelopen maand werd de knoop doorgehakt. Met de nieuwe mobilisatiewet gaat de leeftijd waarop mannen gemobiliseerd kunnen worden omlaag van 27 naar 25 jaar. Het wordt moeilijker om onder de dienstplicht uit te komen en de mensen die dat wel doen, worden zwaarder gestraft. Zo kunnen bankrekeningen worden geblokkeerd of rijbewijzen ongeldig worden verklaard.

Volgens Soldatiuk-Westerveld kwam de wet met veel moeite tot stand. "Het feit dat deze wet nu pas is aangenomen, is een gevolg van het uitstellen van moeilijke keuzes. Zelensky wil een groot draagvlak onder de bevolking creëren, anders zou de mobilisatie in zijn ogen weinig effect hebben."

Een deel van die moeilijke keuzes is ook nu vooruitgeschoven. Zo stond in een eerdere versie van de wet dat dienstplichtigen na drie jaar aan het front de mogelijkheid zouden krijgen om naar huis te gaan. Op die manier moest de dienstplicht minder uitzichtloos worden, maar dat deel werd na druk uit het leger geschrapt.

Ook het gebrek aan straffen voor dienstweigeraars leidt tot boosheid onder de bevolking. Daarbij wordt vooral gekeken naar dienstplichtigen die naar het buitenland zijn gevlucht. Het zou volgens de BBC gaan om een groep van zo'n 650.000 dienstplichtigen. Het tekort zou met die groep in één klap zijn opgelost.

Om het deze groep moeilijker te maken, stopt Oekraïne met het geven van consulaire hulp. Wie straks z'n paspoort wil verlengen, moet daarvoor terug naar Oekraïne met het risico het leger in te moeten.

Studenten naar het front?

Daarnaast zijn er geluiden te horen dat het mogelijk moet worden om mannen onder de 25 jaar op te roepen. De gemiddelde leeftijd in het Oekraïense leger is ruim 40 jaar. maar veel mensen zijn bang dat het oproepen van jongeren de toekomst van de economie en dus het land in gevaar brengt. De dienstplicht zal ten koste gaan van hun studie en dus het kennisniveau in het land, is het idee. Eerder zei Zelensky al niets te voelen voor het oproepen van jongeren.

Oekraïne heeft al een groot tekort aan jongeren tussen de 20 en 30 jaar als gevolg van het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Door de onzekere tijd wilden weinig stellen kinderen:

Het is afwachten wat aan het front het effect zal zijn van de nieuwe mobilisatiewet, die over twee weken ingaat. "Een groot deel van de goed opgeleide militairen is gesneuveld", zegt Oekraïnekenner Soldatiuk-Westerveld. "Mensen die nu worden opgeleid, hebben vaak onvoldoende training gehad."

Maar veel tijd om te kijken of de nieuwe wet voldoende werkt, is er niet. Het 1000 kilometer lange front piept en kraakt en heeft snel versterking nodig om een mogelijk Russisch voorjaarsoffensief op te vangen.

De politie Amsterdam wil vier medewerkers ontslaan omdat ze hebben deelgenomen aan WhatsAppgroepen waarin grensoverschrijdende en discriminerende berichten werden gedeeld.

In totaal deden dertien politiemedewerkers daaraan mee, van wie de meeste uit Amsterdam. Vier van hen hangt dus nu een onvoorwaardelijk strafontslag boven het hoofd, acht een voorwaardelijk strafontslag en een laatste medewerker krijgt een berisping.

Omdat de medewerkers twee weken de tijd krijgen om te reageren op de strafvoornemens, zijn de straffen nog niet definitief. De straffen zijn gebaseerd op het aandeel en de ernst van de berichten van de medewerkers in de WhatsAppgroepen.

Korpschef Frank Paauw stelt dat belediging, pesterijen en discriminatie geen plaats hebben binnen de politie. "Met hun gedrag hebben deze medewerkers niet alleen het vertrouwen in de politie geschaad, maar ook dat van hun eigen collega's. Dat doet pijn en vraagt om het nemen van verantwoordelijkheid als eenheid."

Eerder werden de medewerkers al op non-actief gesteld vanwege de WhatsAppberichten. Toen wilde Paauw nog niet ingaan op details vanwege het onderzoek. Hij zei toen dat hij het "zeer hoog opnam" en tot de bodem ging laten uitzoeken.

De appgroepen kwamen aan het licht tijdens twee strafrechtelijke onderzoeken. Het Openbaar Ministerie kan niet zeggen wat voor onderzoeken dit zijn. Volgens het OM zullen de betrokken agenten niet worden vervolgd voor discriminatie, omdat ze de uitlatingen hebben gedaan in een kleine, besloten groep.

Structureel cultuurprobleem

Vorig jaar werden er al agenten ontslagen vanwege racistische berichten in WhatsAppgroepen. Toen ging het om agenten uit het basisteam Walcheren in Zeeland. Deze agenten stuurden onder meer beledigende teksten over Marokkaanse Nederlanders.

Discriminatie en racisme zijn al jarenlang een structureel probleem binnen de politie. Dit was twee jaar geleden te zien in de documentaire De blauwe familie van KRO-NCRV. Daarin vertelden politiemensen over hun ervaring met racisme en discriminatie op de werkvloer. De werknemers zeiden dat toen ze de problemen aankaartten ze werden weggepest of ontslagen.

Als reactie zei politiechef Martin Sitalsing toen dat de politie in een fase is beland waarin ze niet meer kan "accepteren dat mensen discrimineren of racistisch gedrag vertonen". Hij stelde dat de leiding een norm moet stellen en professioneel moet optreden. "Dat vraagt wat van ons leiderschap. Als hoeders van deze norm hebben wij hier echt wat te doen", zei Sitalsing.

De hevige regenval van gisteravond heeft vooral tot problemen geleid in de Limburgse gemeenten Valkenburg aan de Geul en Venlo.

Inwoners van de Lindenstraat nemen de schade op in Berg en Terblijt, dat valt onder de gemeente Valkenburg aan de Geul. De straat was opengebroken vanwege werkzaamheden, toen gisteravond een waterbuffer overstroomde en er een modderstroom ontstond. Verspreid door de modderige Lindenstraat liggen nu losse klinkers. Meerdere woningen zijn beschadigd. In de loop van de dag wordt waarschijnlijk duidelijk hoe groot de schade is.

Een onbekend aantal bewoners kan volgens het waterschap voorlopig de wc niet doorspoelen. "Het riool zit vol modder. Het moet eerst worden schoongespoten", zegt Rimko Nijsten van het waterschap.

De schade in Berg en Terblijt is groot:

Meerdere wandelaars in de omgeving kwamen gisteravond in de problemen door de overstroomde buffers. "De brandweer heeft hen in veiligheid gebracht. Eén van de wandelaars raakte onderkoeld en is nagekeken door ambulancepersoneel. Daarna kon ze gelukkig naar huis."

De brandweer besloot om niet te evacueren in Berg en Terblijt. "Mensen waren niet in direct gevaar", zegt een woordvoerder. Wel werden ze vannacht per brief geïnformeerd dat ze niet met de auto over de straat moesten rijden.

In Valkenburg was er vanochtend sprake van een gevaarlijke situatie omdat een groot waterbassin dreigde te overstromen.

Inmiddels wordt het bassin leeggepompt, zegt de veiligheidsregio:

Ook Venlo kampt met flinke wateroverlast door fikse buien. Meerdere straten, onder meer in het centrum, stonden blank. Mensen stonden tot hun knieën in het water. Ook stroomde het water panden binnen.

Café Rhummery the Rub ligt op het laagste punt van de straat en had in korte tijd flink wat water in de zaak staan. Eigenaar Dylan Schell zegt tegen L1 Nieuws dat hij dit niet eerder heeft meegemaakt in de twee jaar dat hij de zaak heeft. "Het ging heel snel. In 10 minuten tijd hadden we uiteindelijk een centimeter of 10 à 15 staan. Je kunt je er niet tegen wapenen, dat is wel weer gebleken", zegt hij.

Ondanks alle ellende ziet Schell dat er met zo'n gebeurtenis ook iets moois ontstaat. "Als er zoiets tragisch als nu gebeurt, zie je ook dat iedereen bijspringt. Ik denk dat wij een van de eersten waren die het water buiten hadden toen het een beetje wegliep. Je gaat dan bij andere ondernemers helpen."

Een ondernemer van de Oude Markt kwam waterstofzuigers brengen, zag Schell. "Die man had er zes in de auto. Dat vond ik wel mooi om te zien. Je probeert elkaar erdoorheen te slepen. Dat is wel iets heel moois."

Ook op andere plekken in Limburg was sprake van wateroverlast, onder meer in Kerkrade. Vanwege een blikseminslag reden urenlang geen treinen tussen Weert en Roermond.

Op verschillende plekken in onder andere Limburg was gisteravond al sprake van overlast:

Vrouwen in de Europese Unie krijgen steeds later hun eerste kind. In tien jaar tijd is de gemiddelde leeftijd gestegen van 28,8 naar 29,7 jaar. Dat melden het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en Eurostat.

Vrouwen in Nederland zijn gemiddeld nog iets ouder als ze voor het eerst bevallen: hier was in 2023 de gemiddelde leeftijd 30,3 jaar. In de twee jaren daarvoor was dat ook al zo.

Maar Nederlandse vrouwen zijn niet de oudste als ze voor het eerst een kind krijgen. In Italië en Spanje is de leeftijd het hoogst: respectievelijk 31,7 en 31,6 jaar oud. Bulgarije staat onderaan de lijst. Daar krijgen vrouwen gemiddeld met 26,6 jaar een eerste kind.

In totaal werden er in Nederland in 2023 zo'n 164.000 kinderen geboren. Ruim 75.000 van hen was het eerste kind van de moeder. Zo'n 37 procent van het totale aantal geboortes in dat jaar was een tweede kind.

Franse vrouwen krijgen meeste kinderen

Het aantal kinderen dat een vrouw gemiddeld krijgt daalt al jaren in heel Europa. In 2010 kreeg de Nederlandse vrouw gemiddeld nog 1,80 kinderen, in 2023 daalde volgens de voorlopige cijfers van het CBS naar 1,43 kinderen per vrouw. Dit is het laagste cijfer sinds de eerste meting in 1975.

Dat het gemiddeld aantal kinderen per vrouw daalt, komt vooral doordat steeds meer vrouwen, en hun eventuele partner, er om uiteenlopende redenen voor kiezen om geen kinderen te krijgen. Bij vrouwen die wel een gezin stichten, is het aantal kinderen dat ze krijgen stabiel met 2,1 kinderen per vrouw.

In Frankrijk krijgen vrouwen gemiddeld de meeste kinderen. Daar lag het gemiddeld kindertal in 2022 per vrouw op 1,79 kinderen. In Malta was dit getal het laagst, namelijk 1,08 kinderen per vrouw. Ook Spanje staat laag op deze lijst met gemiddeld 1,16 kinderen, daarboven staat Italië met 1,24 kinderen.

De lokale verkiezingen in Engeland en Wales lijken uit te draaien op een oorwassing voor de regerende Conservatieve Partij. Nu de uitslagen van een derde van de 107 kiesdistricten bekend zijn, blijkt dat de Tories de helft van hun zetels kwijt zijn. Labour zou daar het meest van profiteren.

De grootste overwinning heeft Labour tot nu toe geboekt in Blackpool, een stad in het noorden van Engeland die behoort tot de Red Wall-districten. Van oudsher werd daar Labour gestemd, maar bij de vorige landelijke verkiezingen kozen inwoners massaal voor de Conservatieven van de toenmalige leider Boris Johnson, in de hoop dat de Brexit hen meer welvaart zou brengen.

Maar het gebrek aan verbetering in de verwaarloosde kustplaats deed de inwoners weer massaal voor Labour kiezen: 58,9 procent stemde rood. Het is een van de grootste ommezwaaien in een kiesdistrict sinds de Tweede Wereldoorlog, melden Britse media. Labour heeft ten opzichte van de vorige verkiezingen meer dan een kwart van de Conservatieve stem weten te bemachtigen.

Deze inwoners van Blackpool zijn erg ontevreden hoe de Brexit heeft uitgepakt, bleek gisteren al:

Een andere noemenswaardige ontwikkeling is de opmars van Reform UK, de nieuwe partij van de bekende Brexiteer Nigel Farage. In Blackpool haalde die partij 16,9 procent van de stemmen, iets minder dan de 17,5 procent die de Tories hebben gekregen - een verschil van slechts 110 stemmen. De BBC wijst erop dat Reform UK wel nog altijd veel minder stemmen binnenhaalt dan UKIP van Farage tussen 2010 en 2015 was gelukt.

Voorafgaand aan de verkiezingen toonden de peilingen al dat de Conservatieven het niet goed zouden doen. De vraag was dan ook niet óf ze zouden verliezen, maar hoe slecht ze het zouden doen.

De lokale verkiezingen worden gezien als een test voor de regering en kunnen mogelijk grote gevolgen hebben voor premier Sunak. Als het verlies dusdanig groot is, is de kans groot dat er de komende maanden een vertrouwensstemming komt.

Duitse militairen die op 5 mei in uniform meedoen aan het defilé in Wageningen: lange tijd was het ondenkbaar, maar volgend jaar is het mogelijk zover. Het comité Wageningen45 maakte dat onlangs bekend. Steeds vaker wordt Duitsland betrokken bij de Nederlandse Dodenherdenking en Bevrijdingsdag. "De tijd is er rijp voor", zegt directeur Chris Janssen van Wageningen45.

Bij het vernieuwde defilé ligt de nadruk op de internationale militaire samenwerking sinds 1945. In de editie van dit jaar, overmorgen, lopen al militairen uit de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, België, Frankrijk, Noorwegen en Oekraïne mee. Volgend jaar komen daar mogelijk andere landen bij, waaronder dus misschien Duitsland.

Op militair vlak werkt Nederland al jaren nauw samen met Duitsland. De oosterburen betrekken bij het defilé is daarom niet gek, vindt Janssen. "De Tweede Wereldoorlog ligt volgend jaar tachtig jaar achter ons. In die periode is Duitsland uitgegroeid van vijand tot een van onze grootste bondgenoten. Dat is een hoopvolle boodschap."

Ook bij andere activiteiten op 4 en 5 mei zijn vaker Duitsers betrokken. En dit levert veel minder discussie op dan vroeger. "De rauwe randjes gaan er op een gegeven moment af", zegt historicus Ilse Raaijmakers, die promoveerde op nationale herdenkingscultuur. "De jonge generatie staat er nu niet meer bij stil dat het eerst zo gevoelig lag."

Over de vraag of Duitsers welkom zijn bij de Dodenherdenking en op Bevrijdingsdag is in de geschiedenis regelmatig gedoe geweest, zegt Raaijmakers. Dat beaamt historicus Maud van de Reijt, die het boek Zestig jaar herrie om twee minuten stilte schreef.

In 1954 ontstond onrust in Nederland toen Duitsers voor het eerst sinds de oorlog weer zonder visum naar Nederland konden reizen. Om die reden riep de West-Duitse regering haar eigen burgers in 1955 op om Nederland in de eerste twee weken van mei te mijden, beschrijft Van de Reijt in haar boek. En in 1960 werden aan de Nederlands-Duitse grens pamfletten uitgedeeld met instructies hoe Duitsers zich op 4 mei in Nederland moesten gedragen.

In de jaren 90 laaide de discussie over Duitse aanwezigheid bij de Dodenherdenking flink op. Toenmalig premier Wim Kok zei na de Troonrede in september 1994 tegen de pers dat wat hem betreft Duitsers op 5 mei uitgenodigd konden worden.

"Hij heeft toen onderschat wat voor kwaad bloed dat zou zetten bij overlevenden van de oorlog", zegt Raaijmakers. "De kranten stonden er bol van." Het plan ging niet door. De Duitse bondskanselier Helmut Kohl kwam wel naar Nederland, maar pas op 22 mei en legde toen een krans bij het beeld van Zadkine in Rotterdam.

Inmiddels is er het een en ander veranderd, zegt zowel Van de Reijt als Raaijmakers. Al sinds de jaren 90 zijn steeds vaker Duitse vertegenwoordigers aanwezig bij lokale Dodenherdenkingen. En de 5 mei-lezing werd in 2012 voor het eerst gehouden door een Duitser, bondspresident Joachim Gauck. In 2021 hield bondskanselier Angela Merkel de lezing.

Ook doen er de laatste jaren Duitse loopgroepen mee aan het vrijheidsvuur, die dat vanuit Wageningen naar Duitsland brengen.

Twee jaar geleden ging het vrijheidsvuur voor het eerst de Duitse grens over:

Bij de Nationale Dodenherdenking was nog nooit een Duitse vertegenwoordiger aanwezig en dat gaat volgens het Comité 4 en 5 mei voorlopig ook niet gebeuren. "Het gaat bij deze herdenking over Nederlandse slachtoffers en er zijn alleen Nederlandse vertegenwoordigers bij", laat een woordvoerder weten.

Volgens haar heeft dit niets te maken met de mogelijke gevoeligheid voor een Duitse afvaardiging. "Er zijn nooit buitenlandse gasten bij. De herdenking is nu eenmaal ooit ontstaan als een binnenlandse aangelegenheid."

Op 5 mei ziet het Comité meer ruimte voor samenwerking met Duitsland, zoals al gebeurde bij de 5 mei-lezing door Gauck en Merkel. "Het is belangrijk om samen op te trekken, zeker gezien de actualiteit", zegt de woordvoerder. "We moeten samenwerken om oorlogen over de wereld tegen te gaan. Maar het moet niet ten koste gaan van het Nederlandse verhaal."

Goedemorgen! Twee minderjarigen staan voor de rechter voor de mishandeling van een conducteur. En in Miami komt Max Verstappen twee keer in actie.

Eerst het weer: in het zuiden en het midden van het land begint de dag nog vooral met wat regen en wolken. Later op de dag trekt dat naar het noorden. Uiteindelijk breekt de zon nog even door. Er waait een matige wind en het wordt maximaal 15 graden vandaag.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. En hier zie je de actuele situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Seine in Parijs is aankomende zomer het toneel van de olympische wedstrijden openwaterzwemmen en de triatlon. Een probleem: de waterkwaliteit is nog niet goed genoeg. Verschillende plannen moeten ervoor zorgen dat dat wel zo is als de Zomerspelen eind juli van start gaan.

In het oosten van Parijs is de afgelopen jaren een kolossaal waterbassin gebouwd met een inhoud van 50.000 kubieke meter water, zo'n twintig olympische zwembaden groot. Dat bassin moet ervoor zorgen dat tijdens de Olympische Spelen veilig in de Seine kan worden gezwommen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Ze was de eerste Nederlander die een gouden medaille op de Olympische Winterspelen won en wordt nog altijd beschouwd als de grootste kunstschaatsster die Nederland ooit heeft voortgebracht: Sjoukje Dijkstra. Ze overleed op 82-jarige leeftijd. Bekijk hier beelden van haar imposante carrière:

Fijne vrijdag!

Na Noorwegen, Denemarken en Zweden kende Nederland afgelopen jaar de hoogste mate van persvrijheid ter wereld. Dat blijkt uit een jaarlijks rapport van Verslaggevers zonder Grenzen (RSF). Op de ranglijst met 180 landen is Nederland twee plekken gestegen, van plek 6 naar 4. In 2021 duikelde Nederland nog naar plek 28 na de moord op misdaadjournalist Peter R. de Vries.

De score van Nederland is grotendeels vergelijkbaar met die van het rapport over 2022, maar op het gebied van veiligheid is er volgens de onderzoekers wat vooruitgang geboekt. Ze wijzen op het strafproces tegen de verdachten van de moord op Peter R. de Vries en dat tegen de man die van plan zou zijn geweest om presentator Tim Hofman om te brengen.

In het rapport staat dat er in Nederland "grote uitdagingen" zijn, maar dat instituties de vrije en onafhankelijke journalistiek structureel verdedigen. Positief is volgens de onderzoekers verder dat Amsterdam een belangrijk toevluchtsoord is geworden voor Russische journalisten die hun land om veiligheidsredenen zijn ontvlucht.

Verkiezingswinst PVV

Ook de verkiezingswinst van de PVV bij de Tweede Kamerverkiezingen in november wordt genoemd. "Hoewel de PVV de publieke omroep wil afschaffen en aanvallen op de vrije pers kunnen worden gezien als een risico voor de persvrijheid, wordt het land op dit moment nog bestuurd door de regering onder leiding van Mark Rutte."

RSF benadrukt desondanks dat "de nieuwe positie van Nederland geen echte verbetering van de persvrijheid weerspiegelt".

Bij de Nederlandse organisatie PersVeilig deden journalisten afgelopen jaar 218 keer een melding van een incident, werd in januari bekend. In de meeste gevallen ging het om een bedreiging, vaak mondeling of op sociale media. Vrouwelijke journalisten en 112-fotografen zijn relatief vaak slachtoffer.

Het Persvrijheidsfonds noemt als voorbeelden van incidenten met journalisten onder meer de dreigende situatie rond presentator Tim Hofman, het belagen van journalisten bij het sunneklaasfeest op Ameland en een klap voor een verslaggever van Omroep Gelderland die in Arnhem een reportage maakte.

Verdwijningen en gijzelingen

De drie landen die boven Nederland staan zijn Noorwegen, Denemarken en Zweden. Ierland stond vorig jaar nog op plaats 2, maar is nu gezakt naar de achtste plek omdat media te maken hebben met rechtszaken van politici. Ook Turkije scoort lager en staat nu op plaats 158. De herverkiezing van president Erdogan wordt door de opstellers van het rapport zorgwekkend genoemd.

Wereldwijd is volgens de onderzoekers de persvrijheid verder achteruitgegaan. In slechts 45 landen beoordelen zij de situatie voor journalisten als redelijk goed tot goed. Vorig jaar ging het nog om 52 landen.

De VS is terug te vinden op plaats 55, Rusland op plek 162 van de in totaal 180 landen. Afghanistan, Syrië en Eritrea staan onderaan de lijst als het gaat om persvrijheid. Syrië en Eritrea zijn volgens Verslaggevers zonder Grenzen "wetteloze gebieden" voor persmedewerkers. Er zijn veel arrestaties, verdwijningen en gijzelingen van journalisten.

Palestijnse gebieden

Het in Nederland gevestigde Free Press Unlimited vraagt bij het uitkomen van de lijst met name aandacht voor de situatie in de Palestijnse gebieden (die op plaats 157 staan). Dat was vorig jaar voor journalisten het dodelijkste gebied op aarde. Verslaggevers Zonder Grenzen zegt dat ruim honderd Palestijnse verslaggevers zijn gedood door het Israëlische leger, van wie zeker 22 tijdens hun werk.

Free Press Unlimited noemt het "bijna onmogelijk" om journalisten en hun families in die gebieden hulp te bieden. "Deze crisis blijkt de meest uitdagende te zijn die we binnen ons werk hebben gezien op het gebied van crisisrespons."

In de Braziliaanse deelstaat Rio Grande do Sul zijn zeker 29 mensen om het leven gekomen door hevige regenval en overstromingen. Zestig mensen zijn vermist, zeggen de veiligheidsdiensten van de zuidelijke deelstaat. 10.000 mensen zijn geëvacueerd uit het overstroomde gebied.

Het gebied heeft sinds maandag last van de zware regen en overstromingen. Eerder deze week lag het dodental op dertien en 21 vermisten. President Lula is naar het gebied gereisd voor een noodoverleg met gouverneur Leite van de deelstaat. "Alles wat binnen het bereik van onze regering ligt, zal worden gedaan om tegemoet te komen aan wat de mensen nodig hebben die door deze regen worden getroffen", meldt Lula op X.

Dit zijn beelden van de overstromingen:

Leite noemt op X het noodweer "de ergste klimaatramp waar onze staat ooit mee te maken heeft gehad". Door de hele staat zijn ook stroomstoringen gemeld. Zeker 300.000 mensen zitten zonder elektriciteit vanwege een dambreuk. Verschillende wegen zijn ondergelopen en bruggen zijn ingestort. Ook zijn er aardverschuivingen geweest en zijn rivieren buiten hun oevers getreden.

Naar verwachting houdt het noodweer ook vandaag nog aan. In sommige gebieden is meer dan 150 millimeter regen gevallen in 24 uur, zegt het Braziliaanse meteorologische intituut INMET.

El Niño

Het noodweer in Brazilië is het gevolg van het periodieke klimaatfenomeen El Niño. Door dat fenomeen warmt het water in de Stille Oceaan rond de evenaar op. Historisch gezien leidt dat tot droogte in het noorden van Brazilië en hevige regenval in het zuiden.

De gevolgen van El Niño waren dit jaar dramatisch in Brazilië. Het leidde tot enorme droogte in het Amazonegebied. Maar wetenschappers zeggen ook dat het extreme weer vaker voorkomt als gevolg van door mensen veroorzaakte klimaatverandering.

De kapitein van een boot in de Verenigde Staten moet vier jaar de gevangenis in vanwege een brand waarbij 34 mensen om het leven kwamen. Hij is veroordeeld vanwege criminele nalatigheid, op basis van een regel van vóór de Amerikaanse burgeroorlog. Na zijn celstraf staat hij nog eens drie jaar onder toezicht.

In september 2019 ontstond brand op het schip de Conception voor de kust van Californië. De brand brak midden in de nacht uit toen iedereen aan boord lag te slapen.

Aan boord waren mensen die deelnamen aan een driedaagse duikexcursie. Vijf bemanningsleden die bovendeks waren, wisten zichzelf in veiligheid te brengen. De 34 mensen benedendeks konden niet aan de vlammen ontsnappen.

De boot zonk op zo'n dertig meter voor de kust van het eiland Santa Cruz. Kapitein Jerry Boylan was de eerste die van het schip sprong, samen met vier andere bemanningsleden.

Het incident is de dodelijkste scheepsramp in de recente geschiedenis van de VS. Het leidde tot allerlei veranderingen in de maritieme regelgeving.

Doodslag door zeelieden

Boylan werd vorig jaar schuldig bevonden aan 'wangedrag of verwaarlozing van een scheepsofficier'. Die aanklacht staat in een statuut van nog voor de Amerikaanse burgeroorlog, die in de volksmond bekendstaat als 'doodslag door zeelieden'. Dat is destijds in het leven geroepen om kapiteins en bemanningsleden verantwoordelijk te kunnen houden voor scheepsrampen.

De 70-jarige Boylan kreeg niet de maximumstraf van tien jaar. Om de strafmaat te bepalen hield de rechter rekening met zijn leeftijd, gezondheidstoestand en de onwaarschijnlijkheid van herhaling. "De verdachte had niet de intentie om iets slechts te doen", aldus de rechter.

Dat was tegen het zere been van veel nabestaanden van de slachtoffers. Die pleitten er bij de rechter voor om Boylan de maximumstraf te geven.

"Hij is geen slachtoffer", zei een van de nabestaanden in de rechtszaal. "Hij is verantwoordelijk voor het feit dat mijn dochter er niet meer is", zei de moeder van een 16-jarig meisje dat overleed. "Kunt u zich mijn pijn voorstellen?"

De advocaat las een verklaring van de kapitein voor waarin hij zijn excuses aanbood. "Ik zou willen dat ik iedereen veilig thuis had kunnen brengen. Het spijt me zo", stond in de verklaring.

De Seine in Parijs is aankomende zomer het toneel van de olympische wedstrijden openwaterzwemmen en de triatlon. Een probleem: de waterkwaliteit is nog niet goed genoeg. Verschillende plannen moeten ervoor zorgen dat dat wel zo is als de Zomerspelen eind juli van start gaan.

In het oosten van Parijs is de afgelopen jaren een kolossaal waterbassin gebouwd met een inhoud van 50.000 kubieke meter water, zo'n twintig olympische zwembaden groot. Dat bassin moet ervoor zorgen dat tijdens de Olympische Spelen veilig in de Seine kan worden gezwommen. Vandaag werd het officieel in gebruik genomen.

Het bassin is een ondergrondse ronde betonnen bak, met een diameter van 50 meter en een diepte van 30 meter. Bij flinke neerslag is het de bedoeling dat het regenwater erin wordt opgeslagen.

Tot nu toe zorgt zware regenval in Parijs voor grote problemen. De riolen in Parijs raken overvol en stromen over. Om te voorkomen dat vuil rioolwater, inclusief menselijke uitwerpselen, op straat belandt, wordt het in de Seine geloosd.

E. colibacterie

Dat betekent dat er bij slecht weer allerlei schadelijke stoffen in de rivier belanden, waaronder de E. colibacterie. Die zit in menselijke uitwerpselen en kan klachten als misselijkheid, braken en diarree veroorzaken. Mede daarom is het al 100 jaar verboden om in Parijs in de Seine te zwemmen.

Tijdens de OIympische Spelen deze zomer worden er voor het eerst weer zwemcompetities in de Seine gehouden. Die kunnen alleen doorgaan als het water schoon genoeg is. Al in 2016 werd een actieplan in werking gezet. Met een budget van 1,4 miljard euro bond de stad de strijd aan met de hoeveelheid schadelijke bacteriën in de Seine.

Het ondergrondse bassin kost 90 miljoen euro en is een van de pronkstukken van het gemeentebestuur van Parijs. Er werd zelfs een speciale tunnel van 600 meter onder de stad gegraven om regenwater naar het bassin te geleiden.

Overigens is dit project geen sluitende oplossing voor het reinigen van de rivier: in het geval van heel zware regenval is de betonnen bak niet groot genoeg, waarschuwen de autoriteiten.

Ultraviolet filters

Daarom is er meer gedaan. Waterzuiveringsstations ten oosten van Parijs zijn voorzien van ultravioletfilters. Die moeten verschillende bacteriën uit het water halen voordat het Parijs bereikt. Aan de oostkant werd deze maand ook een geheel nieuwe waterzuiveringsinstallatie opgeleverd, die 700 liter water per seconde gaat reinigen.

Verder zijn rioolaansluitingen van huizen gecontroleerd en verbeterd en mogen woonboten in Parijs geen afvalwater meer in de Seine lozen.

Watermonsters

Volgens milieuorganisatie Surfrider is het allemaal niet genoeg. De waterkwaliteit zou "alarmerend slecht" zijn. De organisatie nam de afgelopen zes maanden 14 keer een watermonster. Slechts één keer voldeed de kwaliteit aan de normen voor zwemwater zoals die door de Europese Unie zijn opgesteld. De 13 andere keren werden de normen overschreden.

"Daardoor zijn er risico's voor de sporters", aldus een woordvoerder van Surfrider. "De vervuiling kan tot gematigde gezondheidsklachten leiden zoals buikgriep, maar ook tot ernstige ziekten zoals een infectie met de Staphylococcus Aureus-bacterie."

'Zomers altijd beter'

De autoriteiten wijzen erop dat nog niet alle werkzaamheden zijn afgerond en dat de waterkwaliteit in de zomer, dus tijdens de Olympische Spelen, doorgaans beter is dan in de winter. "De kwaliteit zal in orde zijn als de Spelen beginnen", liet de prefectuur weten. "Dankzij alle werkzaamheden zal het water in de Seine tegen de zomer van goede kwaliteit zijn", zei wethouder Pierre Rabadan.

En als het straks allemaal niet afdoende blijkt te zijn? "Dan stellen we de wedstrijden gewoon een paar dagen uit", aldus de lokale autoriteiten. Want de waterkwaliteit kan van de ene op de andere dag veranderen en dan wel aan de normen voldoen.

Een Belgische ex-sluismeester wordt ervan verdacht twee jaar geleden op zes locaties aan de noordelijke kust van het land de sluizen en pompen opengezet te hebben. Daardoor had een groot gebied onder water kunnen lopen.

De toenmalige sluismeester van beheerorganisatie de Nieuwe Polder van Blankenberge ontdekte per toeval dat de sluizen openstonden. Bij een extra controle in de avond zag hij dat en wist hij de sluizen weer te sluiten. Als dat niet was gebeurd, hadden volgens de beheermaatschappij de centra van vier kustplaatsen onder water gestaan.

De verdachte is een 42-jarige man uit Zuienkerke. Hij stond vandaag voor de rechter, maar het grootste deel van de inhoudelijke behandeling van de zaak is naar 19 september verplaatst.

Controles

De man wordt verdacht van vernieling, hacken en het namaken van sleutels. Daarnaast eist de beheerorganisatie 60.000 euro van de man. Vanwege het incident moeten er vaker controles plaatsvinden en zijn alle sleutels van de sluizen vervangen.

"Als de sluizen bij vloed om 07.00 uur 's morgens nog openstonden, zouden de centra van De Haan, Zuienkerke, Blankenberge en Wenduine ondergelopen zijn", stelt de advocaat van de organisatie. "Dit zou een ongeziene ramp veroorzaakt hebben."

Ontslag

De vader van de man had 40 jaar gewerkt als sluismeester. De man volgde zijn vader volgens de openbaar aanklager met enige tegenzin op en nam twee jaar later ontslag, waarna zijn neef het werk tijdelijk overnam. Die ontdekte de sabotage. Er waren wachtwoorden ingevoerd en kabels losgetrokken waardoor het alarm niet afging, meldt VRT Nieuws.

De man kwam in beeld vanwege gegevens op zijn telefoon die aantoonden dat hij zich van sluis naar sluis had verplaatst. Op verkeerscamera's is ook te zien dat de man de routes tussen de sluizen in zijn auto aflegt.

De man zegt wel bij de sluizen te zijn geweest, maar ontkent iets met het openzetten van de sluizen te maken te hebben. Wat zijn motief is, is nog onbekend. Wel meldt het Openbaar Ministerie dat de vader van de man werd geweigerd voor een functie in de raad van bestuur van de Nieuwe Polder van Blankenberge.

Wetenschappers hebben in juni 2022 waargenomen dat een orang-oetan in het tropisch regenwoud op Sumatra een wond in zijn gezicht behandelde met een geneeskrachtige plant. Het is de eerste keer dat wordt geobserveerd dat een dier dat op deze manier doet.

Rakus, zoals de orang-oetan door de wetenschappers is genoemd, is een van de alfamannetjes in het gebied op het Indonesische eiland. Hij had de wond mogelijk opgelopen in een gevecht met een ander dier en gebruikte de bladen van de plant akar kuning, die bekendstaat om zijn ontsmettende en ontstekingsremmende werking.

Soort pleister

Eerst kauwde hij de bladeren fijn, vervolgens smeerde hij het sap van de plant op de wond en daarna bedekte hij de wond met de bladeren als een soort pleister. De wond is niet ontstoken geraakt en heelde in vijf dagen.

Die procedure is geen toeval, denken de wetenschappers. "Zijn gedrag leek doelgericht. Hij behandelde heel specifiek de wond in zijn gezicht met het plantensap, geen andere lichaamsdelen. Dat deed hij verschillende keren."

Ook Liesbeth Sterck, gedragsbioloog aan de Universiteit Utrecht, noemt de kans klein dat de orang-oetan de wond toevallig insmeerde met de plant. "Deze man was heel bewust bezig. Hij smeerde het precies op de wond."

Volgens Sterck is juist die gerichtheid bijzonder. "We weten dat dieren bepaalde planten eten omdat die een medicinale werking hebben, maar daar hoeven ze niet zo veel voor te doen. Wat zo bijzonder is, is dat hij de plant heeft bewerkt."

Ontdekt of geleerd

Weliswaar wijst het gedrag van Rakus erop dat dieren dus in staat zijn om wonden te behandelen met planten die daarvoor geschikt zijn, maar onduidelijk is nog in welke mate ze precies begrijpen wat ze doen.

Ook is nog niet zeker hoe hij erachter is gekomen dat hij juist deze plant moest gebruiken. Mogelijk heeft hij dat toevallig zelf ontdekt, maar hij kan het ook hebben geleerd van orang-oetans uit zijn omgeving.

Gereedschappen

Orang-oetans zijn goed in het oplossen van problemen. Ze leren door naar elkaar te kijken en geven hun kennis door van generatie op generatie. Zo gebruiken ze in verschillende omstandigheden ook gereedschappen.

Akar kuning komt veel voor in China en Zuidoost-Azië en wordt in traditionele geneeskunst gebruik om bijvoorbeeld malaria te bestrijden.

De Tong Tong Fair in Den Haag gaat dit jaar niet door. Het evenement dat in het teken staat van de Indische cultuur kan om "financiële redenen" niet doorgaan, meldt de organisatie. Het festival zou op 24 mei beginnen.

In een verklaring op de website schrijft de organisatie de afgelopen maanden "heel hard" te hebben gewerkt om de Tong Tong Fair toch door te laten gaan. "Wij begrijpen dat dit besluit voor velen een schok zal zijn. We hebben er tot het allerlaatst alles aan gedaan om dit te voorkomen", aldus de organisatie.

Tijdens het festival staat het Malieveld anderhalve week lang vol met eet- en marktkraampjes en zijn er muziek- en dansoptredens. Vorig jaar kwamen er 55.000 mensen op af.

64e keer

Dit jaar zou de 64e editie plaatsvinden. Het festival zou voor de allerlaatste keer op het Malieveld worden gehouden. De beheerder van het veld, Staatsbosbeheer, wilde het festival verplaatsen in verband met popconcerten en andere activiteiten op het Malieveld. Tong Tong Fair dreigde vervolgens uit de stad te vertrekken. Uiteindelijk kwamen de partijen toch tot een akkoord.

De organisatie hoopt de Tong Tong Fair in de toekomst in aangepaste vorm weer te kunnen organiseren.