NOS Nieuws - Algemeen

De Russische president Poetin zegt dat het Russische offensief in de regio rond Charkiv bedoeld is om een bufferzone bij de grens in te stellen. Hij zegt zo aanvallen op de Russische regio Belgorod te willen voorkomen.

Op een persconferentie tijdens zijn staatsbezoek aan China legde hij de schuld bij Oekraïne. "Ze hebben het er zelf naar gemaakt, omdat ze woonwijken in de grensregio bleven bestoken, zoals Belgorod", aldus Poetin. "Ik heb eerder gewaarschuwd dat als ze dat bleven doen, wij genoodzaakt zouden zijn een veiligheidszone in te stellen."

Poetin werd gevraagd naar de aanval tijdens zijn bezoek aan het Chinese Harbin:

Poetin zei dat verovering van Charkiv, de tweede stad van het land, niet het doel is van de aanval. "Op dit moment zijn daar geen plannen voor", stelde hij.

Russische troepen begonnen ongeveer een week geleden met hernieuwde aanvallen aan het front bij Charkiv. Na een patstelling van anderhalf jaar maakt Rusland daar significante vorderingen. Oekraïne heeft troepen moeten terugtrekken en de bevolking geëvacueerd:

Bevelhebber Syrsky van het Oekraïense leger zei vandaag dat de Russen aan het front actief zijn over een breedte van 70 kilometer. Dat betekent dat Oekraïne zijn troepen moet spreiden en zelfs reservetroepen nodig heeft om weerstand te bieden. Het leger kampt daarnaast met grote tekorten aan munitie door het lang uitblijven van nieuwe Amerikaanse steun.

Aanval op de Krim

Oekraïne zelf heeft afgelopen nacht een grote aanval op de door Rusland bezette Krim uitgevoerd. Daarbij werden volgens de Russische autoriteiten zeker 51 drones uit de lucht gehaald en zes zeedrones onschadelijk gemaakt. Nog eens 44 werden bij het aangrenzende Russische Novorossiejsk neergehaald.

Volgens Oekraïne waren de Russische Zwarte Zeevloot en een luchtmachtbasis het doelwit. Uit satellietfoto's zou duidelijk zijn geworden dat er zeker drie straaljagers zijn vernietigd. Ook zouden brandstoftanks in brand zijn gevlogen.

De Slowaakse premier Fico heeft een nieuwe operatie moeten ondergaan en ligt nog altijd op de intensive care in de stad Banská Bystrica. Dat meldt de vicepremier en minister van Defensie Kalinak.

De directeur van het ziekenhuis meldt dat Fico bij bewustzijn is, maar zijn toestand is nog altijd ernstig. Kalinak zegt hoopvol te zijn nu hij ziet dat de gezondheidssituatie van Fico vooruitgaat.

Volgens Slowaakse media zullen de artsen van Fico maandag verder overleggen over zijn gezondheidssituatie en de mogelijkheid hem te verplaatsen naar de hoofdstad Bratislava.

Bij bewustzijn

Fico werd woensdag neergeschoten in Handlová, op ongeveer 150 kilometer van de hoofdstad. Na een operatie van vijf uur was de toestand van de premier stabiel, maar nog altijd ernstig. Aankomend president Pellegrini van Slowakije zei gisteren dat hij kort met Fico heeft kunnen spreken.

Een man van 71 is opgepakt. Volgens de Slowaakse autoriteiten had de man, die een wapenvergunning had, een politiek motief voor de moordpoging: hij is het niet eens met het beleid van Fico.

Bekijk hier beelden van het moment dat de dader zijn wapen trekt:

In Schiedam zitten enkele honderden huizen zonder stroom door een koperdiefstal in een transformatorhuisje. De storing duurt nog zeker tot 17.00 uur, meldt netbeheerder Stedin.

De netbeheerder zegt dat het om een "levensgevaarlijke" diefstal gaat. "De dieven mogen van geluk spreken dat ze niet zijn geëlektrocuteerd", zegt een woordvoerder tegen de regionale omroep Rijnmond.

Elektrische apparaten

De politie laat aan een persfotograaf ter plaatse weten dat er sprake was van piekstroom - een hogere spanning over het stroomnet - als gevolg van de diefstal. Hierdoor zouden elektrische apparaten in veel woningen beschadigd zijn geraakt. Het is nog niet duidelijk hoeveel huishoudens hierdoor getroffen zijn.

Volgens de veiligheidsregio wordt er rekening mee gehouden dat de situatie "langdurige gevolgen heeft voor de leefbaarheid in de woningen".

Er zijn veel hulpdiensten aanwezig in de buurt van het transformatorhuisje aan de Burgemeester Honnerlage Gretelaan. Stedin is ondertussen bezig om de storing te verhelpen.

Met een nieuwe app moet het voor de politie een stuk makkelijker worden om te achterhalen welk zwaar vuurwerk is gebruikt bij incidenten. Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) heeft de applicatie ontwikkeld en daarbij gebruik gemaakt van kunstmatige intelligentie.

Volgens Ruud van Es, teamchef van de forensische opsporing bij de politie Den Haag, krijgen agenten wekelijks te maken met vuurwerkincidenten. Zo wordt zwaar vuurwerk gebruikt voor bijvoorbeeld aanslagen op woningen. Ook ziet de politie het vuurwerk bij rellen en demonstraties.

Om snel te kunnen achterhalen welk vuurwerk is gebruikt, kunnen agenten een foto maken van de overgebleven vuurwerksnippers en die uploaden op een site. De site zoekt dan razendsnel foto's van vergelijkbare snippers en helpt de politie bij het achterhalen om welk vuurwerk het gaat.

De politie en het NFI laten zien hoe de applicatie werkt:

De foto's komen uit een database die is aangelegd in samenwerking met de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD). Die hebben honderden stukken zwaar vuurwerk opgeblazen. Daarna zijn duizenden snippers verzameld en met hoge kwaliteit gefotografeerd.

Daders opsporen

Politiechef Van Es is blij met de nieuwe applicatie. Het zou de politie kunnen helpen in de strijd tegen de vele ontploffingen bij woningen, winkels en horeca. Door het vuurwerk te analyseren kunnen verbanden tussen incidenten worden gelegd.

Van Es ziet meer kansen: "Als een dader vlucht en we vinden bij een aanhouding vergelijkbaar vuurwerk in zijn zakken, dan is dat een enorme plus in een eventuele rechtszaak".

Die hulp is hard nodig, omdat het moeilijk is om daders te vinden. De politiechef merkt dat mensen bij wie een explosief af is gegaan, niet het achterste van hun tong laten zien. "Heel vaak zitten we dan toch te peuren in een crimineel milieu."

Tijdsbesparing

Het trainen van het algoritme was volgens NFI-datawetenschapper Kim de Bie best lastig. "Sommige soorten vuurwerk lijken veel op elkaar. Zwart papier met witte letters komt vaak voor. Daar hebben we geprobeerd extra voorbeelden van te verzamelen."

Volgens NFI-deskundige Jan Dalmolen moet de applicatie de onderzoekers voor veel tijdswinst opleveren. "Wij kunnen dit ook, maar AI kan dit een stuk sneller dan wij."

"Als het land roept, moet je goede redenen hebben om nee te zeggen", zei Ronald Plasterk een paar maanden geleden bij zijn aanstelling als verkenner. En blijkbaar heeft het land nog een keer geroepen, want de mogelijkheid bestaat dat de 67-jarige oud-wetenschapper en voormalige PvdA-minister Mark Rutte gaat opvolgen als minister-president.

Dat hij het wordt is nog niet zeker, maar het is in Den Haag geen geheim dat Plasterk in elk geval de kandidaat is van PVV-leider Wilders.

Als de beoogd premier van het meest rechtse kabinet ooit een voorbeeld heeft gehad, dan is dat juist de premier van het meest linkse kabinet uit de Nederlandse geschiedenis: Joop den Uyl. Als jonge student werd Plasterk mede uit bewondering voor Den Uyl lid van de PvdA, de partij die hem nu mogelijk zal royeren.

Den Haag is voor Plasterk bekend terrein. Hij werd er in 1957 geboren, in een nieuwbouwwijk, en doorliep er zijn schoolcarrière. Veel later keerde hij terug naar de Hofstad als minister. Ook was hij enige jaren Tweede Kamerlid.

In de tussenliggende jaren maakte hij naam in de wetenschap en maakte hij indruk als scherpzinnig columnist in diverse media. In Leiden studeerde hij biologie en promoveerde hij op een proefschrift over genetisch onderzoek naar de platworm. In die studententijd ging Plasterk ook politiek bedrijven: begin jaren 80 was hij een paar jaar Leids gemeenteraadslid voor de PvdA.

Briljant, ondernemend en aansprekend

Plasterk ontwikkelde zich, (in de woorden van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) tot "een van de meest briljante, ondernemende en aansprekende onderzoekers op het gebied van de moleculaire biologie". Hij bekleedde functies bij allerlei gerenommeerde instituten, maar schortte zijn wetenschappelijke carrière in 2007 op toen de politiek weer aan hem begon te trekken.

In de jaren daarvoor had Plasterk zich al ontwikkeld als uitgesproken (politiek) commentator in zijn columns voor de Volkskrant en in Buitenhof. In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2006 schreef hij mee aan het verkiezingsprogramma van de PvdA. Dat resulteerde in een ministerschap voor hem in het kabinet-Balkenende IV dat na die verkiezingen gevormd werd.

Opvallend feit: als minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zette Plasterk zich in voor de internationalisering van het universitaire onderwijs. Iets waarover formerende partijen nu kritisch zijn met het oog op het tegengaan van migratie.

Onder Plasterks bewind werden de uit GeenStijl voortgekomen omroep PowNed en het aan De Telegraaf gelieerde WNL toegelaten tot het publieke bestel. Het leverde hem de liefkozende bijnaam 'ome Roon' op van PowNed-verslaggever Rutger Castricum.

Hij nam ook de culturele component van zijn baan serieus; vanwege Plasterks alomtegenwoordigheid op culturele evenementen noemde zijn opvolger Rouvoet (ChristenUnie) hem "minister van Feesten en Partijen". PVV-leider Wilders, toen oppositiepoliticus, had een soortgelijke kwalificatie: minister van IJdelheid. "Tv-show na tv-show erop los brabbelend", voegde hij daaraan toe.

Na de val van het kabinet over Uruzgan werd Plasterk op plek drie van de PvdA-lijst gezet. Eenmaal in de Kamer werd hij financieel woordvoerder, dat was in de tijd van het kabinet-Rutte I (het kabinet dat door de PVV werd gedoogd). Over toenmalig fractiegenoot Frans Timmermans - mogelijk de komende tijd zijn grootste opponent als oppositieleider - zei hij later: "Die heeft een halfjaar niks gedaan."

Tussen de twee gaat overigens geen liefde verloren; de fractie van GroenLinks-PvdA onder leiding van Timmermans stemde onlangs tegen de motie om Plasterk tot informateur te benoemen. En het advies van verkenner Plasterk dat PVV, VVD, NSC en BBB verder moesten gaan praten werd als "onverstandig" gekwalificeerd.

Motie van wantrouwen

Na een paar jaar Kamerlidmaatschap en een mislukte poging om leider van de PvdA te worden, werd Plasterk in 2012 minister van Binnenlandse Zaken in het kabinet-Rutte II. Dat ministerschap wordt algemeen niet gezien als een onverdeeld succes. Plannen om provincies te laten fuseren strandden en het lukte Plasterk ook niet om de Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten in te krimpen.

Zijn positie kwam in gevaar toen bleek dat hij onjuiste informatie had verstrekt over het werk van de Nederlandse geheime diensten. Bijna de hele oppositie steunde een motie van wantrouwen tegen Plasterk, wat niet genoeg was om hem weg te sturen.

Nadat het kabinet de rit had uitgezeten, verliet Plasterk Den Haag om terug te keren in de wereld van de wetenschap. Hij richtte een bedrijf op dat immuuntherapieën tegen kanker ontwikkelt. Met de patenten daarop vergaarde hij miljoenen. Of dat helemaal gegaan is zoals het hoort, is onderwerp van discussie, bleek onlangs uit berichtgeving van NRC. Het Amsterdam UMC doet onderzoek naar de kwestie.

Na zijn laatste ministerschap pakte Plasterk ook een andere rol weer op. Die van columnist, voor De Telegraaf dit keer. In die columns dreef hij de afgelopen jaren steeds verder weg van de PvdA. Hij nam in de krant regelmatig afstand van de standpunten van de partij, bijvoorbeeld op het gebied van klimaat en stikstof.

Overigens meende hij dat hij zelf in de traditie stond van de PvdA van Den Uyl, die het als intellectueel opnam voor de arbeiders. Hij was zelf dus als jong student lid geworden van de PvdA uit bewondering voor Den Uyl. Later begreep hij uit de biografie De Gedrevene dat Den Uyl 'geen heilige' was, maar wel "als intellectueel met succes de brug wist te slaan naar de gewone mensen". "Die ambitie moet de PvdA hervinden om een grote volkspartij te worden", en dat betekende in elk geval: breken met GroenLinks, zo schreef hij in De Telegraaf.

Met zijn mogelijke nieuwe baan lijkt Plasterk definitief afstand te nemen van de PvdA, of de partij in ieder geval van hem. De PvdA heeft namelijk de mogelijkheid om iemand te royeren die in een PvdA-loos kabinet gaat zitten. En dan komt er na 46 jaar een einde aan zijn partijlidmaatschap.

'Wisseling van de wacht'

In zijn laatste column, een dag na de verkiezingen, schreef Plasterk dat hij het "heel gezond" vindt dat er "zo af en toe een politieke wisseling van de wacht plaatsvindt". Hij vond dat "recht moet worden gedaan aan de politieke uitslag" en benadrukte dat PVV, NSC, BBB en VVD samen een ruime meerderheid hebben. "De formatie is niet enorm ingewikkeld en hoeft niet lang te duren", schreef Plasterk.

Het is waarschijnlijk de toon van Plasterk, en mogelijk een toevallige ontmoeting op Bonaire, die ertoe hebben bijgedragen dat Wilders hem vroeg als verkenner en later als informateur. Bij zijn aanstelling roemde de PVV-leider hem om zijn "vele politieke ervaring" en zijn "hele creatieve geest". Ook zou Wilders alle vertrouwen hebben in Plasterks loyaliteit.

En hoewel het in de formatie niet echt boterde tussen NSC-leider Pieter Omtzigt en Plasterk, bestaat dus de kans dat die laatste toch minister-president wordt.

En zo evolueert Ronald Plasterks loopbaan uiteindelijk mogelijk in het premierschap. In een interview met de KRO kort nadat hij minister was geworden in 2007 zei Plasterk dat zijn carrière hem grotendeels is overkomen. "Ik heb nooit zo veel plannen gemaakt. Dingen gebeuren, en op een gegeven moment blijkt iets het geval te zijn." Of hij er werkelijk zo in staat is de vraag; het is ook mogelijk dat het premierschap voor de ijdele Plasterk de jarenlang verhoopte bekroning van zijn carrière is.

Het is nog verre van zeker of RTL Nederland mag worden overgenomen door de Vlaamse mediareus DPG. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) wil meer onderzoek doen naar de overname. De waakhond heeft zorgen of het nieuwe mediabedrijf niet te groot wordt.

Eind vorig jaar kondigde DPG Media aan dat het 1,1 miljard euro wil neerleggen om RTL Nederland in handen te krijgen. Het Belgische DPG is uitgever van onder meer de dagbladen AD en de Volkskrant en ook nieuwswebsite NU.nl. Daarnaast bezit DPG radiozenders Qmusic, Joe en tijdschriften als Libelle en Donald Duck.

Monopolie

Met de overname zou het concern er in één klap meerdere tv-zenders, streamingsdienst Videoland en de populaire app Buienradar bij krijgen. De ACM vreest dat DPG hiermee een monopoliepositie krijgt, waardoor het bedrijf het maximale kan vragen aan bijvoorbeeld adverteerders en consumenten.

Ook zouden leveranciers, zoals nieuwsdienst ANP, onder druk kunnen worden gezet om de prijzen te verlagen. Verder heeft de ACM zorgen over de positie van journalisten bij de mediareus.

DPG en RTL laten in een reactie weten dat ze de overname alsnog willen doorzetten. Zij moeten hiervoor een vergunning aanvragen, waarna de ACM een diepgravend onderzoek van dertien weken zal beginnen. Hierbij wordt ook het Commissariaat voor de Media betrokken. Daarna volgt het eindoordeel of de overname mag doorgaan of niet.

Zorgen

In het gisteren gepresenteerde hoofdlijnenakkoord voor een nieuw kabinet tussen PVV, VVD, BBB en NSC werd de situatie in medialand nog specifiek genoemd. Aangekondigd werd dat de ACM "meer instrumenten" krijgt om te voorkomen dat het aanbod van nieuws op papier en online verder verschraalt.

Ruim een jaar geleden ging een andere overname van RTL Nederland niet door. De ACM zette toen een streep door een fusie met Talpa. Ook toen had de waakhond te veel zorgen over een monopoliepositie van het nieuwe bedrijf.

Ook toen zei de ACM dat er diepgaand onderzoek nodig was. Voorstellen van RTL en Talpa om een deel van de advertentieverkoop af te stoten, konden de ACM toen niet op andere gedachten brengen om de overname uiteindelijk te verbieden.

Op het Franse overzeese gebiedsdeel Nieuw-Caledonië worden extra Franse politieagenten ingezet vanwege de rellen die al een aantal dagen voortduren. Het aantal agenten wordt opgehoogd van 1700 naar zo'n 2700.

Op het eiland ten oosten van Australië zijn al dagenlang rellen, plunderingen en branden. Frankrijk heeft voor ten minste twaalf dagen de noodtoestand uitgeroepen, tien mensen onder huisarrest geplaatst en het gebruik van TikTok verboden. Volgens lokale vertegenwoordigers werden op dit platform "haatberichten en oproepen tot geweld" gedeeld.

De aanleiding voor de rellen is de geplande wijziging van de regels rond de provinciale verkiezingen. De Franse Tweede Kamer stemde deze week in met het plan om Fransen die minimaal tien jaar in Nieuw-Caledonië wonen hierbij ook stemrecht te geven. Tot nu toe mochten alleen mensen en hun kinderen stemmen die al voor 1998 op het eiland woonden.

Boven het eiland waren afgelopen week grote rookwolken te zien:

De Franse regering zegt dat de aanpassing nodig is om de verkiezingen op het eiland democratischer te maken. Maar politieke leiders op het eiland vrezen dat de stem van de inheemse Kanak door de nieuwe regels minder waard wordt, omdat meer Fransen dan mogen stemmen.

Vijf mensen gedood

Volgens de Franse autoriteiten zijn bij de rellen vijf mensen gedood, onder wie twee politieagenten en drie jonge Kanaken, de inheemse bewoners. Ook zijn zestig mensen van de veiligheidstroepen gewond geraakt en 214 mensen gearresteerd.

"Er wordt alles aan gedaan om de orde en rust te herstellen die de Caledoniërs verdienen", zei de Franse premier Gabriel Attal gisteren. Leiders van een Kanak-vakbond in Parijs riepen op tot kalmte. Vakbondsleider Rock Hoacas stelde dat de Franse regering een krachtig politiek statement zou moeten maken in plaats van troepen sturen naar het eiland. "Een gesprek beginnen zou een krachtig politiek statement zijn."

Ook lokale politieke partijen deden een oproep om de rust te herstellen, aan zowel de voorstanders van de onafhankelijkheid als aan inwoners die willen dat het eiland onderdeel blijft van Frankrijk.

Op Nieuw-Caledonië - sinds 1853 onderdeel van Frankrijk - is al langer discussie over de vraag of het eiland onafhankelijk moet worden. De Kanaken werden in het verleden gedwongen om in reservaten te wonen. Na de Tweede Wereldoorlog kregen zij meer rechten en eind jaren 60 ontstond er een onafhankelijkheidsbeweging. In 2018 stemde een kleine meerderheid in een referendum tegen onafhankelijkheid van Frankrijk.

Het eiland is strategisch belangrijk voor Frankrijk, omdat het nikkel produceert. Met dit metaal worden onder meer roestvrij staal en oplaadbare batterijen voor elektrische auto's gemaakt. Daarnaast vindt Macron het vergroten van de Franse invloedsfeer in de Stille Oceaan van groot belang. De Fransen hebben er een militaire basis.

Zo'n 300 huishoudens in Biddinghuizen zitten al weken met regelmaat urenlang zonder stroom. Dat komt doordat een transformatorhuisje in de wijk de hoeveelheid teruggeleverde stroom van zonnepanelen niet aankan. Dat zegt een woordvoerder van netbeheerder Liander tegen Omroep Flevoland.

In twee weken tijd lag de stroom er vijf keer uit. Dat duurde telkens één tot vier uur. "Het is een beetje te vaak, hè?" zegt een bewoner van de getroffen wijk tegen de omroep. "Het kan natuurlijk heel anders, denk ik."

Volgens de bewoners van de twaalf straten valt de stroom meestal rond het middaguur uit op zonnige dagen. "We hebben er ondertussen wel genoeg van", zegt een man. "Alles gaat uit en je moet daarna alles weer opnieuw instellen."

Oplossing

Bewoners proberen er inmiddels zoveel mogelijk rekening mee te houden. "Als de stroom uitvalt, hou ik de koelkast dicht totdat de stroom het weer doet." Een bewoonster zegt dat ze de elektrische auto zo veel mogelijk probeert op te laden, "zolang het nog kan".

Liander belooft binnen twee weken een nieuwe transformator te plaatsen. Dan zou het probleem opgelost moeten zijn.

American footballspeler Harrison Butker heeft zich de woede van progressief Amerika op de hals gehaald met een afstudeerspeech. De kicker van Super Bowl-winnaar Kansas City Chiefs was afgelopen zaterdag de hoofdgast bij de ceremonie op een katholieke universiteit in Kansas.

"Sommigen van jullie zullen succesvol carrière maken", zei Butker, waarbij hij zich richtte tot de vrouwen in het publiek. "Maar ik durf te gokken dat jullie vooral uitkijken naar een huwelijk en de kinderen die jullie op de wereld zullen zetten."

Hij voegde eraan toe dat het leven van zijn eigen vrouw pas echt was begonnen "toen ze haar roeping als echtgenote en moeder had gevonden". 'Huisvrouw' is volgens hem "een van de meest belangrijke titels die er is".

Babymoord

In zijn toespraak deelde de 26-jarige Butker meer van zijn conservatief-katholieke overtuigingen. Zo laakte hij geloofsgenoot president Biden, omdat die door abortus goed te keuren "de moord op onschuldige baby's" mogelijk maakt.

Ook hekelde hij "gevaarlijke genderideologieën", had kritiek op pride-marsen en wees hij "de tirannie van diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie" af.

Petitie voor ontslag

Critici noemen zijn woorden seksistisch, homofoob en discriminerend. Een petitie die oproept tot zijn ontslag bij de Chiefs is al 160.000 keer ondertekend.

"Deze opmerkingen bekrachtigen schadelijke stereotypen die maatschappelijke voortuitgang hinderen", menen de opstellers. "Het is onacceptabel dat een publiek figuur zijn platform gebruikt om kwaad te berokkenen in plaats van eenheid te bevorderen."

Zijn eigen team heeft nog niet gereageerd op de oproep, maar de NFL wijst zijn standpunten af. Een woordvoerder benadrukt dat hij op persoonlijke titel sprak en "zijn mening niet gedeeld wordt door de NFL".

Butker is een van de beste kickers in american footballcompetitie NFL. In zijn rol heeft hij als taak zogenoemde field goals (drie punten) en extra points te scoren (een punt), door de ovale bal tussen twee palen te schieten.

Butker won met zijn Chiefs drie Super Bowls en heeft het record voor meest gescoorde field goals in Super Bowls achter zijn naam.

Het Parool meldt dat voetballer Quincy Promes onder voorwaarden is vrijgelaten in Dubai. De voor drugshandel veroordeelde Promes zou het proces over zijn uitlevering naar Nederland in vrijheid mogen afwachten.

"Het is niet zo dat hij nu van de haak is", benadrukt Parool-journalist Wouter Laumans. "Het zal te maken hebben met de termijn waarop de rechter kan kijken of aan alle voorwaarden is voldaan. Daarbij wordt niet inhoudelijk getoetst waarvoor Quincy Promes wordt uitgeleverd."

Hoelang die procedure zal duren is gissen volgens Laumans. "Dubai is een soort Bermudadriehoek waarbij je als journalist niet precies weet hoe de dingen zitten. Het is geen Nederland."

Veroordeeld

Het Openbaar Ministerie in Amsterdam geeft geen commentaar op het bericht en verwijst naar de autoriteiten in Dubai. De advocaat van Promes is niet bereikbaar voor commentaar. Tegenover Het Parool zwijgt hij over de ontwikkelingen.

In februari werd Promes bij verstek tot 6 jaar cel veroordeeld wegens cocaïnehandel. In juni vorig jaar had hij al 1,5 jaar cel gekregen voor een mesaanval op zijn neef.

Promes wist uit handen van justitie te blijven, omdat hij onder contract staat van Spartak Moskou. Rusland weigerde hem uit te leveren aan Nederland.

Afgelopen maart werd hij toch opgepakt na een auto-ongeluk tijdens een trainingskamp van zijn club in Dubai. Nederland diende daarop een uitleveringsverzoek in, waarover de rechter nog een besluit moet nemen.

Voorwaarden

Het Parool schrijft nu op basis van ingewijden dat Promes, die vijftig interlands speelde voor Oranje, die procedure in vrijheid mag afwachten. Er zouden wel voorwaarden gelden, maar details daarover ontbreken.

In het algemeen, schrijft de krant, geldt er bij dit soort regelingen een uitreisverbod en een meldplicht voor de verdachte. Ook is er dan sprake van een borgsom.

Of de extra bewegingsvrijheid een vluchtgevaar oplevert durft Laumans niet te zeggen. "Dat is koffiedikkijken, maar het lijkt me niet verstandig. Dubai is niet een land waar je in een keer heel makkelijk kunt wegkomen."

Nederland heeft sinds 2021 een uitleveringsverdrag met de Verenigde Arabische Emiraten, waarin is afgesproken dat beide landen personen uitleveren "die worden gezocht met het oog op strafvervolging of tenuitvoerlegging van een onherroepelijk vonnis".

De Franse politie heeft een gewapende man doodgeschoten die vanochtend de synagoge in Rouen in brand wilde steken. Dat meldt minister Darmanin van Binnenlandse zaken op X. Volgens de minister is de doodgeschoten man een Algerijnse staatsburger, die voor een medische behandeling in Frankrijk was.

De burgemeester van Rouen zegt dat de man waarschijnlijk eerst op een afvalcontainer is geklommen en vervolgens "een soort molotovcocktail" in de synagoge heeft gegooid. Hierdoor ontstond er een brand en is er "aanzienlijke schade" aangericht, aldus de burgemeester.

Muren aan de binnenkant van de synagoge zijn zwartgeblakerd en verkoold. De brand was in de loop van de ochtend onder controle.

Minister prijst de politieagent

De politie werd vanochtend gealarmeerd omdat er rook kwam uit de synagoge in de Noord-Franse stad. Bij aankomst zagen de politieagenten een man op het dak, met in zijn ene hand een mes en in zijn andere hand een ijzeren staaf. Toen de man van het dak sprong rende hij met het mes op de agenten af.

Minister Darmanin prijst de 25-jarige politieagent die de man neerschoot. Hij zegt dat de agent een onderscheiding zal krijgen voor zijn "extreem moedige en extreem professionele" gedrag dat hij toonde toen hij oog in oog kwam te staan met de man die met een mes op hem afkwam.

Dreigingsniveau Frankrijk

In Frankrijk worden over twee maanden de Olympische Spelen gehouden. Het nationale dreigingsniveau van het land staat sinds maart op het hoogste niveau, onder meer vanwege opgelopen spanningen door de oorlog tussen Israël en Hamas.

Élie Korchia, voorzitter van de Joodse kerkenraad in Frankrijk zegt dat "de politie een nieuwe antisemitische tragedie heeft voorkomen".

In 2016 werd Rouen al eens opgeschrikt door een aanslag, die later werd opgeëist door Islamitische Staat. Toen werd een priester vermoord met een mes tijdens een kerkdienst. De politie schoot destijds beide aanvallers dood.

Een verdwenen tak van de Nijl blijkt cruciaal te zijn geweest bij de bouw van tientallen piramides in Egypte. Wetenschappers vroegen zich af hoe de oude Egyptenaren de enorme bouwwerken mijlenver van een transportroute konden bouwen, maar de rivier blijkt in de oudheid een stuk dichterbij te hebben gelegen.

In een artikel in het wetenschappelijke tijdschrift Nature leggen de onderzoekers uit dat de zijarm het mogelijk maakte om de zware rotsblokken die gebruikt werden voor de piramides naar de bouwplaats te vervoeren vanuit steengroeves elders. Ook kunnen de enorme hoeveelheden voedsel die nodig waren om het legertje aan arbeiders te voeden zo zijn vervoerd.

Met een grondradar, satellietbeelden, oude landkaarten en grondboren is nu de oude loop van de rivier in kaart gebracht. De verloren zijtak noemen de onderzoekers de Ahramat-arm, naar het Arabische woord voor piramide.

Hoefijzermeer

Hoofdonderzoeker Eman Ghoneim kwam de Ahramat op het spoor door onderzoek te doen naar de vorming van het landschap. Zo ligt er nog altijd een hoefijzermeer ten westen van de Nijl. Dat is het restant van wat ooit een bocht was in de meanderende rivier. Op oude kaarten bleek die afgesloten lus ook al te zien.

Tussen 4700 en 3700 jaar geleden blijken in het gebied zeker 31 piramides te zijn gebouwd, waaronder het beroemde Gizeh-complex bij Caïro.

Bij enkele bouwwerken zijn verhoogde wegen gevonden die loodrecht uitkwamen bij een tempel aan de voormalige oever. Omdat niet van elke piramide zo'n bijgebouw bekend is, gaan de wetenschappers ervan uit dat er nog meer onontdekte structuren onder het woestijnzand liggen.

De Ahramat moet zeker 65 kilometer lang zijn geweest, 500 meter breed en 25 meter diep. De onderzoekers denken dat de rivier duizenden jaren geleden verdween door droogte, zandstormen en verwoestijning.

In het centrum van Culemborg is vannacht een plofkraak gepleegd bij een Poolse supermarkt. Er is veel schade in en rondom het pand.

Na de plofkraak zouden twee mensen zijn gevlucht, schrijft Omroep Gelderland. Er is nog geen signalement van de verdachten bekend.

Brokstukken

De geldautomaat is uit de gevel geblazen. Ook de ruiten van de winkel liggen eruit. Op straat liggen brokstukken en producten uit de supermarkt. Ook een aantal geparkeerde fietsen in de straat raakte beschadigd door de klap.

Het appartement boven de winkel is ontruimd. De bewoner is elders opgevangen, laat een woordvoerder van de politie weten.

De politie heeft de omgeving van de supermarkt vanochtend afgezet en doet onderzoek. Ook zoekt de politie nog naar getuigen van de plofkraak.

Een Amerikaan die een Black Lives Matter-betoger doodschoot heeft gratie gekregen van gouverneur Abbott van Texas. De jury legde Daniel Perry vorig jaar 25 jaar cel op voor moord, maar Republikein Abbott spreekt van zelfverdediging.

Perry, oud-sergeant in het Amerikaanse leger, kwam in juli 2020 tijdens zijn werk als Uber-chauffeur in Austin tussen een Black Lives Matter-betoging terecht met zijn auto. Hij voelde zich daarbij bedreigd, omdat demonstranten op zijn auto begonnen te slaan en een man met een AK-47 op hem afkwam.

Deze Garrett Foster had een vergunning voor het geweer en vuurwapens mogen in Texas zichtbaar worden gedragen. Getuigen ontkenden dat Foster het wapen richtte op Perry. Toch draaide die zijn raampje open. Hij schoot vervolgens vijf keer met zijn pistool en vluchtte weg. Kort daarna meldde hij zich bij de politie.

Racistische berichten

Vorig jaar april oordeelde een jury dat Perry zich schuldig had gemaakt aan moord. Zijn zaak werd in de rechtse media als een gerechtelijke dwaling gezien, omdat Perry uit noodweer zou hebben gehandeld.

Aanklagers wezen erop dat Perry zich eerder racistisch had uitgelaten in berichten. Zo had hij enkele weken voor het incident het voornemen uitgesproken "wat plunderaars in Dallas dood te schieten", schreef hij over "moslims jagen" en zou hij zijn dochtertje vermoorden als die met een zwarte jongen thuis zou komen. Zowel Perry als Foster is wit.

Na een evaluatie door de reclassering gaat gouverneur Abbott mee in het betoog over zelfverdediging. Hij wijst op de noodweerwet in zijn staat, die dodelijk geweld toestaat als iemand zich levensgevaarlijk bedreigd voelt. "Daar kan een jury of progressieve aanklager niets aan veranderen."

'Vogelvrij'

De advocaat van Perry prijst het besluit om de 37-jarige man zijn vrijheid terug te geven. Volgens hem kent de "tragische zaak" alleen maar verliezers.

De vriendin van Foster, die bij hem was toen hij werd doodgeschoten, zegt juist dat het besluit vreedzame betogers vogelvrij verklaart. "Iedereen met een andere politieke mening dan de machthebbers kan zonder pardon worden doodgeschoten."

In het voorjaar en de zomer van 2020 waren er wereldwijd protesten tegen racisme en politiegeweld na de dood van George Floyd in Minneapolis. Hoewel die samenkomsten vaak vreedzaam verliepen, kwam het op verschillende plekken ook tot confrontaties tussen voor- en tegenstanders.

Goedemorgen! Een groep Eritreeërs staat terecht voor de rellen in februari rond een feest in een zalencentrum in Den Haag. En Vitesse presenteert vandaag een reddingsplan, waarmee de noodlijdende club uit Arnhem hoopt de licentie betaald voetbal te kunnen behouden.

Eerst het weer: vandaag start de dag droog, maar vanuit Duitsland komt er een hoop regen aan. Vooral in het zuiden kan het soms flink regenen. In het noorden valt een enkele onweersbui. De temperatuur ligt tussen de 15 en 23 graden .

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

De Universiteit van Gent heeft besloten om de samenwerking met drie Israëlische instellingen stop te zetten. Dat meldt de Vlaamse omroep VRT. Net als veel andere universiteiten was de Ugent de afgelopen tijd het toneel van protestacties.

De demonstranten eisten dat de Ugent de samenwerking met Israëlische instellingen zou stopzetten om mogelijke betrokkenheid bij de oorlog in Gaza te vermijden. Rector Rik Van de Walle hield de boot aanvankelijk af, maar geeft nu toch gehoor aan de oproep van de betogers.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Aanstaande zondag wordt in het handbal de eredivisiefinale gespeeld. En dat gebeurt op een "supervette" LED-vloer met verlichte lijnen. VOC-speelster Tess van Buren is enthousiast over de hypermoderne zaalvloer in Amsterdam-Noord.

Fijne vrijdag!

Het ging er ongekend heftig aan toe op 17 februari in Den Haag toen Eritreeërs in gevecht gingen met de Haagse politie. Daarbij raakten 29 agenten gewond en werden verschillende voertuigen in brand gestoken. Vandaag dient de rechtszaak tegen twaalf mensen die daarvoor zijn opgepakt, onder wie hun veronderstelde leider. Deze Johannes A., alias John Black, is de enige verdachte die nog vastzit.

Op de bewuste dag was in een zalencentrum een feest georganiseerd voor leden van de Eritrese gemeenschap. De locatie was tot op het laatste moment geheimgehouden, vanwege eerdere rellen.

Toch kwam het tot een ongekende uitbarsting van geweld door mensen die niet op het feest waren: ze gooiden onder meer met stoeptegels, fietsen en vuurwerk. De politie en de gemeente Den Haag waren totaal overrompeld.

Oproep tot geweld

John Black werd drie dagen na de rellen opgepakt. Van hem zijn op sociale media filmpjes gevonden waarin hij zegt dat hij geweld tegen de politie gerechtvaardigd vindt.

Andere verdachten staan vandaag terecht omdat ze op sociale media jongeren hadden opgeroepen om de mensen op het feest aan te vallen. Ook een aantal jongeren die gehoor gaven aan die oproep, komen voor de rechter.

Al 35 jaar

Een feest zoals dat 17 februari werd gehouden in Den Haag is niet ongebruikelijk binnen de Eritrese gemeenschap. Een paar keer per jaar komen Eritreeërs bijeen om belangrijke momenten uit de geschiedenis van dat land te vieren. Dat gebeurt al meer dan 35 jaar op die manier.

Het zijn vooral mensen die in de jaren 90 hier naartoe vluchtten tijdens de onafhankelijkheidsoorlog en hun kinderen die samenkomen op de festivals. Tegenstanders van het regime in Eritrea, voornamelijk jongeren die hier sinds 2015 naartoe zijn gevlucht, hebben hier grote moeite mee en begrijpen niet dat deze feesten zijn toegestaan. Uit de rechtszaak moet duidelijk worden waarom het geweld juist dit keer zo heftig was.

Brigade Nhamedu

Daar gaan verschillende verhalen over, merkte de onderzoeksgroep van de NOS en Nieuwsuur. Binnen de Eritrese gemeenschap klinken geluiden dat het jongeren waren die ook vanuit het buitenland naar Den Haag kwamen, leden van de Brigade Nhamedu. Ze worden ofwel gezien als terroristen ofwel als vrijheidsstrijders, afhankelijk van hoe men over de regering in Eritrea denkt.

Er gaan ook verhalen dat de relschoppers helemaal niet uit Eritrea komen, maar uit Tigray, een regio in Ethiopië waarmee buurland Eritrea in oorlog is.

Johannes A., oftewel John Black, lijkt een van de leiders van de Brigade Nhamedu te zijn. Hij woont in Nederland. Op sociale media gaan heftige uitspraken van hem rond waarin hij oproept desnoods de politie aan te vallen. De leden van de Brigade zijn voornamelijk jongeren die Eritrea ontvlucht zijn.

Omdat iedereen in Eritrea in dienst moet, hebben ze gevechtservaring. Nederland is niet het enige land dat met deze Brigade te maken heeft. Navraag bij de politie in Noorwegen en Duitsland leert dat de beweging ook daar actief is.

Georganiseerd geweld

In de Noorse stad Bergen werd de politie in september verrast door gevechten bij een soortgelijk Eritrees feest als in Nederland. De Noorse politie had voorafgaand aan het festival overleg met de organisatie.

Op basis van hun informatie was het aantal agenten afgeschaald dat het evenement zou beveiligen. Onterecht, bleek achteraf. "Wij dachten dat ons contact met de organisatie van het evenement betrouwbaar was, maar we hebben dat verkeerd ingeschat", verklaart Gustav Magne Landro van de politie in Bergen.

Volgens Landro bleken de vechtpartijen in werkelijkheid deels georkestreerd door de organisatie van het festival. "Dat gebeurde achter onze rug om, waardoor we niet meer in staat waren om snel op te schalen."

Duitsland

De Duitse politie in Giessen had twee maanden daarvoor al te maken met veel geweld. Daar waren op voorhand duizend agenten ingezet voor een vierdaags festival. Politiewoordvoerder Jörgen Reinemer laat weten dat die inschatting was gebaseerd op wat de politie van tevoren op sociale media zag gebeuren. Toch liep het ook daar uit de hand en raakten 26 agenten gewond.

Volgens de Duitse politie ging het in Giessen om een aanval door tegenstanders van het regime. Aanwijzingen dat het een gevecht was tussen voor- en tegenstanders heeft de politie niet.

De Universiteit van Gent heeft besloten om de samenwerking met drie Israëlische instellingen stop te zetten. Dat meldt de Vlaamse omroep VRT. Net als veel andere universiteiten was de Ugent de afgelopen tijd het toneel van protestacties.

De demonstranten eisten dat de Ugent de samenwerking met Israëlische instellingen zou stopzetten om mogelijke betrokkenheid bij de oorlog in Gaza te vermijden. Rector Rik Van de Walle hield de boot aanvankelijk af, maar geeft nu toch gehoor aan de oproep van de betogers.

De Gentse universiteit heeft een mensenrechtencommissie. Die kwam gisteren bijeen om het stopzetten van samenwerking met Israëlische instellingen te bespreken. Sommige van die instellingen zouden betrokken zijn bij de productie van legermaterieel of banden hebben met de Israëlische overheid.

Lopende projecten

Het gaat daarbij om drie instellingen: Holon Institute of Technology, MIGAL Galilee Research Institute en Volcani Centre (Agricultural Research Organisation of Israel). De mensenrechtencommissie heeft geadviseerd "voor de lopende projecten de nodige stappen te zetten om na te gaan of de samenwerking met de betrokken Israëlische instellingen kan worden stopgezet".

Als het niet anders kan, moet de universiteit zelf uit die projecten stappen, zo luidt het advies. "Uiteraard dient dit met de meeste zorg te gebeuren voor de betrokken onderzoekers en promotoren, met inachtneming van de contractuele verplichtingen", aldus de commissie. Rector Van de Walle zegt het advies integraal te zullen volgen.

Voor de demonstranten gaan de toezeggingen nog niet ver genoeg. De bezetters, die met zo'n 300 tentjes bij de universiteit bivakkeren, hebben aangekondigd door te gaan met hun protest "tot de UGent haar banden met alle Israëlische instellingen verbreekt".

De ontkerkelijking zet nog steeds door. Vorig jaar rekende 42 procent van de Nederlanders zichzelf tot een geloofsgemeenschap, blijkt uit cijfers van het CBS. Tien jaar eerder was dat nog een meerderheid: 53 procent.

De afname is vooral te zien onder katholieken. In 2013 noemde 26 procent van de Nederlanders zich nog rooms-katholiek. Tegenwoordig is dat nog maar 17 procent.

Het aantal protestanten daalde in dezelfde periode van 16 naar 13 procent. Het aantal moslims steeg juist, van 5 naar 6 procent. Het aantal mensen met een andere geloofsovertuiging bleef stabiel op 6 procent.

Christenen ouder dan moslims

Onder ouderen is het aantal gelovigen het grootst. Zo zegt 63 procent van de 75-plussers dat zij bij een geloofsgemeenschap horen. Onder de jongste groepen is dat grofweg de helft minder. De religieuze betrokkenheid is het laagst in de categorie 25 tot 35 jaar: van hen zegt maar 29 procent een geloof aan te hangen.

Onder moslims is de leeftijdsverdeling heel anders. Waar de gemiddelde leeftijd van katholieken en protestanten ruim boven de 50 jaar ligt, zijn moslims gemiddeld 36 jaar.

Protestanten bezoeken naar verhouding het vaakst een gebedsdienst. Van hen gaat 33 procent minimaal wekelijks naar de kerk. Onder rooms-katholieken is dat maar 6 procent. Van de moslims gaat 27 procent minimaal wekelijks naar de moskee.

Met een ingezonden briefje in De Telegraaf biedt Ronald Plasterk, die veel wordt genoemd als beoogd premier, NSC-fractievoorzitter Pieter Omtzigt zijn excuses aan over een voorval tijdens een eerdere ronde in de formatie. Plasterk was toen informateur. In een eerder stadium was hij ook al verkenner.

Tussen de lezerspost schrijft "R. Plasterk, Amsterdam" dat hij niet in de Tweede Kamer had moeten vertellen dat Omtzigt zijn dienstauto had geleend. Dat was onnodig en misplaatst, zegt hij. Het bericht van 64 woorden sluit hij af met de woorden "sorry Pieter!" Plasterk was tot zijn aanstelling als verkenner columnist van de krant.

De brief van Plasterk lijkt bedoeld om de lucht tussen hem en Omtzigt te klaren. Naar verluidt houdt Omtzigt de aanstelling van Plasterk als premier nog tegen vanwege verschillende incidenten, waaronder dat met de dienstauto.

Tijdens het debat over het eindrapport van de eerste formatieronde onthulde Plasterk dat Omtzigt de dienstauto van de informateur had gebruikt. De rit ging saillant genoeg naar een hotel waar Omtzigt zijn vertrek uit de onderhandelingen zou aankondigen. Omtzigt was er verbolgen over dat Plasterk dat in het debat wereldkundig maakte.

Kijk hier terug wat Plasterk destijds zei:

In de brief in De Telegraaf maakt Plasterk duidelijk dat hij al eerder persoonlijk excuses heeft gemaakt aan de NSC-leider. "Mij is veel gevraagd hoe ik erop terugkijk dat ik in het debat over de eerste informatieronde heb verteld dat de dienstauto van de informateur gebruikt was. Ik hecht eraan te stellen dat ik dat niet had moeten doen. Ik heb er nadien daarom persoonlijk mijn excuses voor gemaakt bij Pieter Omtzigt", aldus Plasterk.

Er was tijdens de eerste formatieronde wrevel ontstaan tussen Omtzigt en Plasterk omdat de onderhandelende partijen pas in een laat stadium informatie kregen over financiële tegenvallers. Omtzigt verweet dat informateur Plasterk, die op zijn beurt Omtzigt beschuldigde van gebrek aan respect voor het 'instituut informateur'.

Bronnen in Den Haag meldden gisteren al dat er ergens volgende week een gesprek tussen de twee plaatsvindt om de lucht te klaren.

Wat naast de irritaties mogelijk ook in de weg zit bij het naar voren schuiven van Plasterk als beoogd premier, is een publicatie van NRC over de gang van zaken rond patenten waaraan hij veel verdiende.

Daarbij gingen volgens de krant miljoenen naar Plasterk en zijn zakenpartners, terwijl een wetenschapper achter het patent en UMC Amsterdam niks kregen. Er loopt momenteel een onderzoek of dat wel ging zoals het hoort.

Voor de jongerenafdeling van de partij van Omtzigt, Jong Sociaal Contract, is dit reden om Plasterk geen premier te maken. "Heel leuk deze excuses, maar de vorige informateur Gom van Strien moest aftreden vanwege fraudeonderzoek. Waarom zou Plasterk dan wel premier mogen worden, nog tijdens een fraudeonderzoek?", zegt de jongerenafdeling op X. "Nieuw Sociaal Contract, rug recht houden!"

Het onderzoek is formeel gezien overigens geen fraudeonderzoek. Het Amsterdam UMC heeft nog "enkele weken" nodig, meldt een woordvoerder aan Nieuwsuur. "Er is geen contact gezocht vanuit Den Haag over de voortgang van dit onderzoek."

De grote autofabriek van Tesla in Duitsland heeft toestemming gekregen voor een omstreden uitbreiding. De gemeenteraad van Grünheide, niet ver van Berlijn, is akkoord. Milieuactivisten voeren sinds februari actie tegen de plannen.

De productiefaciliteit bij Berlijn is de enige Europese fabriek voor Tesla's. Bij de 'gigafactory' werken zo'n 12.000 mensen. Het fabrieksterrein is 300 hectare groot, en de producent van elektrische auto's wil daar 170 hectare aan toevoegen. Die ruimte zegt het bedrijf nodig te hebben voor een station voor goederentreinen, opslaghallen en een opvang voor kinderen van werknemers.

Tegenstanders verzetten zich omdat bij de uitbreiding een stuk bos verdwijnt. Ze vrezen ook voor waterverontreiniging - de fabriek ligt in een waterbeschermingsgebied. Ook vinden ze dat Tesla te weinig rekening houdt met de belangen van de plaatselijke bevolking.

Hoogspanningsmast in brand

De gemoederen lopen al maanden hoog op. Begin maart werd een hoogspanningsmast in brand gestoken, waardoor de productie tijdelijk stillag. Tesla-topman Elon Musk sprak toen van eco-terrorisme. Het bedrijf laat wel minder bos kappen dan oorspronkelijk gepland om tegemoet te komen aan de zorgen van de tegenstanders.

Een gemeenteraadslid van de SPD wees erop dat het nieuwe treinstation de omgeving "zal verlossen van zo'n 1900 vrachtwagenritten per dag".

De actievoerders hebben nieuwe protesten aangekondigd als de fabriek uitgebreid wordt. Tijdens de behandeling van het plan in de gemeenteraad werd de bomvolle vergaderzaal beveiligd door de politie.

Tesla is van plan om de productie in de toekomst op te voeren. Uiteindelijk moeten er zo'n twee miljoen auto's per jaar van de band rollen in de fabriek in Grünheide.